Ontspoorde ambtenaren

Een vonnis van het Hooggerechtshof Arnhem-Leeuwarden geeft een ondernemersgezin op alle ingediende punten gelijk, nadat zij jarenlang door de Belastingdienst werd bestookt met aanslagen, geweigerde toeslagen of onterechte terugvorderingen. Het wordt tijd om de Ministeries te ontdoen van ontspoorde ambtenaren.

Maar liefst 400 blauwe enveloppen stuurde de Belastingdienst naar een ondernemersgezin uit het arrondissement en werkelijk alles werd hen afgenomen. Toeslagen werden onthouden en teruggedraaid, aftrekposten met terugwerkende kracht niet geaccepteerd, naheffing op naheffing. Meer dan honderd bezwaarschriften diende het ondernemersgezin in de loop van de jaren in, alvorens er psychisch helemaal aan onderdoor te gaan. Zij zijn inmiddels onder medische behandeling. Ook na de uitspraak van de rechter weigerde de Belastingdienst nog de ‘bewijsstukken’ te overleggen, op grond waarvan vermoed moet worden dat die bewijzen ook helemaal niet bestaan. De rechter bleek eveneens verbaasd: “Hoe kunnen wij rechters nu ooit nog de Belastingdienst geloven of vertrouwen?”

Het is heel goed te verdedigen dat de Belastingdienst op grond van zekere ervaringen, bepaalde groeperingen onder een vergrootglas legt. Er zijn talloze beroepsgroepen waarbinnen de fraude welig tiert en dat deze worden aangepakt is niet meer dan billijk. Maar het kan niet zo zijn dat de belastingdienst daarvoor middelen inzet die de grenzen van het betamelijke ver overschrijden. In sommige gevallen, zoals de kinderopvangtoeslagen affaire, werd zelfs de grondwet terzijde gelegd. Ook rond deze kinderopvangtoeslagen was er een opvallende hoeveelheid fraudeurs en dat vergt natuurlijk maatregelen, maar niet op een wijze zoals nu is gebeurd. Gelet ook op de problemen die de staatssecretarissen ondervinden, die vanuit de wetgevende en regelgevende macht proberen invloed uit te oefenen op de gang van zaken, schept dit het beeld van een vrijelijk opererende abmtenarenbende die zich van geen wet of gebed wat wenst aan te trekken. Ook de ‘banencarrousel’ met een eigen soort ‘replacement-bureau’ wijst daarop. Zo komen we nooit van dergelijke figuren af.

Justitie en veiligheid

Naar het zich nu laat aanzien, staat onze hetzelfde te wachten bij b.v. het Ministerie van Justitie en Veiligheid, waar onlangs Dilan Yeşilgöz-Zegerius namens de VVD tot Minister is benoemd. Yeşilgöz heeft haar periode in de Kamer vooral benut voor electoraal welgevallige kretologie als zou Nederland de uitgereisde kalifaatkippen naar kalifaatland Syrië, maar mooi zou moeten laten zitten waar zij zijn. Namelijk in een povere bajes of een tranentrekkend kamp in die regio. Op zichzelf een uitstekend plan, maar eenmaal Minister is er van die ferme opstelling van Yeşilgöz niets meer over. Loopt de nieuwe Minister meteen al aan de leiband van haar eigen ministerie, waaraan zij geacht wordt leiding te geven? Het heeft er alle schijn van, want de eerste potentiële aanslagplegers zijn onder haar supervisie al terug op Nederlandse bodem, waar zij na gemiddeld 24 maanden weer hun opwachting mogen maken bij één van de zalvende D66 talkshows. Het is goed voorstelbaar dat Wilders (PVV) zich zorgen maakt over zijn veiligheid, nu de nieuwe Minister van J&V evenmin in staat is bewezen terroristen buiten de deur te houden. Yeşilgöz heeft in de verste verte nog niet haar oorspronkelijke (VVD-) opvatting laten doorklinken op het Ministerie.

Nu het op meerdere Ministeries kennelijk zo is gestreken dat ambtenaren het Nederlandse beleid exclusief bepalen, kunnen we gerust vaststellen dat de invloed van de Staten Generaal is geminimaliseerd. Dat is voldoende zorgelijk om nog eens nadrukkelijk te bezien of de arbeidsovereenkomsten met topambtenaren wel de juiste inhoud hebben. Gehonoreerde WOB-verzoeken worden categorisch ontdaan van de namen van de verantwoordelijke ambtenaren, die zodoende hun (soms desastreuze) werk anoniem kunnen blijven doen.  En als het al tot personele maatregelen leidt, dan nog is er via een omvangrijk netwerk altijd weer gelegenheid om elders weer op te duiken in vergelijkbare functies.

De uitvoering van het overheidsbeleid is vooral daarom in de verste verte geen afspiegeling meer van de koers die de samenleving  in  meerderheid wil varen. Dat staat nog los van het feit dat het electoraat al decennialang wordt bedot door politici en hun partijprogramma’s, die voorafgaand aan de verkiezingen de taal van de kiezer spreken, maar die na de verkiezingen geen stuiver meer waard blijken, waarop een vaak tegenovergesteld ‘regeerakkoord’ het parlement machteloos maakt middels fractiediscipline. En vervolgens lopen de politici als Yeşilgöz kennelijk netjes aan de leiband van topambtenaren. Klaarblijkelijk worden Ministers en Staatssecretarissen dan alleen nog als buikspreekpop gebruikt, slechts geselecteerd op grond van verbale handigheid en de juiste gelaatstrekken.

De wetgevende macht moet gewoon zorgen dat de uitvoerende macht niet op de stoel van de Staten Generaal gaat zitten.