Sywert en de belastingmuntjes van de burgers

In het pas verschenen rapport van Deloitte over de kwestie ‘Sywert en de belastingmuntjes van de burgers’ staat dat de inkoopprijs van de mondkapjes vooraf met het Ministerie van VWS werden gedeeld. Sywert & Co gaven echter een veel hogere prijs op dan zijzelf voor de bulk van de order betaalden. Dat blijkt uit het contract met de Chinese fabrikant, gepubliceerd in het boek ‘Sywerts miljoenen’.

Het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) wist donders goed dat het de beruchte mondkapjesdeal sloot met een commerciële bv, Relief Goods Alliance en dus niet met een groepje vrienden die opgaven ‘om niet’ te werken. Dat is een van de onontkoombare conclusies van het vrijdag 16 september verschenen Deloitte-rapport over de deal. Er was slechts beperkt zicht op hoeveel winst er kon worden gemaakt, zo blijkt uit het rapport van Deloitte. Met VWS heeft Van Lienden slechts de ‘prijsopbouw’ gedeeld van de mondkapjes van een van de twee Chinese fabrikanten waarmee het trio zaken zou doen. Maar het overzicht van VWS, dat onder meer de inkoopprijs vermeldt, vermeldt niet de werkelijke aanschafprijs die de drie ondernemers betaalden aan de Chinese producent. Dat blijkt uit het contract met de fabrikant, dat is gepubliceerd in het boek van Jan Hein Strop, onder de titel ‘Sywerts miljoenen’. Van Lienden heeft de winstmarge aanzienlijk bescheidener voorgesteld dan hij kon verwachten.

Deloitte heeft het trio herhaaldelijk verzocht om inzage in de contracten, maar kreeg dat niet: ‘RGA heeft deze informatie niet verstrekt, maar heeft de documenten en correspondentie via een scherm aan Deloitte getoond.’ Daaruit konden de onderzoekers echter niet precies opmaken wat de inkoopprijzen waren en dus evenmin welke marge is aangehouden. Wel verwijst het rapport naar het contract, zoals gepubliceerd in het boek van Strop.

Het Landelijk Consortium Hulpmiddelen (LCH) heeft de deal met Van Lienden c.s. gesloten en is als dusdanig verantwoordelijk voor de deal. Voormalig minister Martin van Rijn was destijds politiek verantwoordelijk voor de deal en hij liet in mei 2021 de Volkskrant optekenen dat Van Lienden hem nooit heeft geïnformeerd over zijn zakelijke belangen in Relief Goods Alliance, het zakelijke vehikel van Van Lienden c.s. waarmee de overeenkomst werd gesloten. Een soortgelijke uitspraak van Van Rijn ontbreekt in het rapport. VWS bemoeide zich intensief met de totstandkoming van de deal, na heftige verzet tegen de deal van het LCH zelf. Er moest en zou zaken worden gedaan met Van Lienden en zijn partners, wat alleen lukte na zware druk van VWS. Het LCH had geen keus meer: die moest de deal accepteren. Voor VWS speelde de winstmarge geen enkele rol.

En dat laatste is opmerkelijk, misschien wel pikant. Indertijd was de Minister van VWS de matig getalenteerde Hugo de Jonge verwikkeld in verschillende andere belangen, zoals de strijd om het lijsttrekkerschap van het CDA met Pieter Omtzigt. Het lijdt geen twijfel dat De Jonge liever steun had dan tegenwerking van zijn toenmalig prominente partijgenoot Van Lienden, die ook meegeschreven had aan het CDA-partijprogramma.

En kennelijk mocht dat wel wat belastingmiljoenen kosten. Overigens is er nog steeds geen verklaring voor de verdwenen vijf miljard euro op hetzelfde Ministerie. Misschien zijn ze wel op een vergelijkbare manier besteed; je weet het niet met al die boefjes. Voorlopig weten de journalisten van het FTM platform meer van deze kwestie af dan Deloitte, die voor het rapport naar verluidt maar liefst 6 miljoen euro kan bijschrijven.

En dat levert dan weer de vraag op of Deloitte misschien ook de kas van het CDA heeft gespekt voor de verkiezingen? Voor wat hoort wat immers.