‘Een heel ander kabinet’

De bewindspersonen van het demissionaire kabinet zijn blij dat er een doorbraak in de formatie is bereikt en dat de onderhandelingen over een nieuwe coalitie eindelijk kunnen beginnen. Ze benadrukken allen dat er straks ‘een heel ander kabinet’ zal aantreden. Het zal hun beste reis niet worden…

Tijdens de laatste verkiezingen bleek de VVD wederom de grootste partij en het ligt voor de hand dat partijleider Rutte opnieuw premier wordt in zo’n nieuw kabinet. Naar het zich laat aanzien zullen ook de andere partijen die deel uitmaakten van Rutte-lll, ook weer ministers en staatssecretarissen leveren teneinde Rutte-lV vorm te geven. Er lijkt dus niet zoveel te veranderen, want of er nu een kat of een hond uit hetzelfde asiel op het pluche zit: je hebt er altijd dezelfde vlooien en andere rotzooi van.

De praktijk zal dus hetzelfde opleveren. Uitsluitend de Tweede Kamer kan het aanstaande kabinet tot een ander kabinet formeren. Uit het meer of minder recente verleden liggen nog een aantal kwesties op tafel die nader onderzoek vergen. In de eerste plaats natuurlijk het bizarre personeelsverloop in het demissionaire kabinet, waar links en rechts een loopje met het recht lijkt te zijn genomen. De kindertoeslagenaffaire bracht aan het licht dat de rechtelijke macht bepaald niet altijd onafhankelijk is en door o.a. FvD-kamerlid Van Meijeren werd in een debat duidelijk gemaakt waarom dat zo is:

Toeslagenaffaire

Kortom: de rechtspraak en de wijze waarop onze Rijksoverheid met de grondwet omgaat, moeten beter worden gecontroleerd door de Kamer en dat vergt in eerste instantie een nader onderzoek. In februari 2021 stemde de Tweede Kamer al in met een voorstel van SP-fractievoorzitter Lilian Marijnissen om alsnog een parlementaire enquête te houden. In deze enquête zullen ook de rol van de Kamer zelf, etnische vooringenomenheid en de rol van algoritmes onderzocht worden. Ook zal gekeken worden naar hoe de fraudeaanpak doorwerkte op andere overheidsdiensten. De verhoren voor deze enquête zouden nog vóór de zomer van 2022 moeten plaatsvinden. Omdat de toeslagenaffaire vrijwel de gehele periode van Rutte-kabinetten beslaat, lijkt het niet waarschijnlijk dat een kabinet Rutte-lV een lang leven beschoren is. Dat heeft een eerste onderzoek al duidelijk gemaakt.

Ook D66 zal niet aan de malaise ontkomen, in het bijzonder omdat  staatssecretaris Alexandra van Huffelen (D66) gisteravond (01-10-’21) bij Nieuwsuur verklaarde dat het nog ‘heel lang’ kan duren voordat de ouders hebben teruggekregen waar zij recht op hebben. De D66 bewindsvrouwe werd aangesteld nadat partijgenoot Snel het veld moest ruimen omdat de Kamer er niet van overtuigd was dat hij capabel was de rommel bij de Belastingdienst op te ruimen. Inmiddels blijkt dus dat ook stijlicoon Van Huffelen niet is opgewassen tegen de ambtenarenstreken.

COVID-19 pandemie

Ook de aanpak van de COVID-19 pandemie door de overheid, in het bijzonder minister Hugo de Jonge, verdient een nader onderzoek. Minister De Jonge heeft het coronavirus formeel op de A-lijst van de Wet publieke gezondheid geplaatst. Hij stelde COVID-19 daarmee op een eenzelfde risico als bijvoorbeeld Ebola. Nu hadden eind april 2021 volgens gegevens van het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM), mogelijk zo’n vier miljoen mensen in Nederland het virus al eens onder de leden gehad en waren er toen meer dan 17.000 patiënten met een bevestigde coronabesmetting overleden. Dat zou betekenen dat het mortaliteitsrisico van corona in april 2021 al geschat kon worden op 0,425%, voorwaar geen aandoening die op de A-lijst thuishoort.

De maatregelen die de minister nam, kunnen daarom óók uitgelegd worden als een opmaat naar een maatschappelijke inrichting die de vrijheid van burgers in meerdere of mindere mate belemmert. De vraag is dan ook of de minister – en daarmee de regering – de COVID-19 pandemie niet afschrikwekkender heeft voorgesteld dan in werkelijkheid het geval was, teneinde ‘duurzaam’ maatregelen te kunnen nemen die tevens het vrije maatschappelijke verkeer hinderen. Daarvoor was de plaatsing op de A-lijst, tenminste een noodzakelijke voorwaarde. Als uit onderzoek door de Kamer zou blijken dat de minister – en daarmee de regering – de Kamer op dat aspect niet juist of onvolledig heeft ingelicht, kunnen maatregelen, waaronder juridische, uiteraard niet uitblijven. Dat is namelijk precies de vorm van machtsmisbruik die in de Neuenberger processen voor het eerst werden veroordeeld. Ook dat betekent het einde van de Rutte-kabinetten en een enorme electorale schade voor het CDA, voor zoveel dat nu al niet het geval is.

Coronamiljonairs

Wat ook onderzoek behoeft is de 5 miljard aan ‘corona-uitgaven’ die niet verantwoord kunnen worden door het ministerie. Vast staat wel dat grote farmaceuten met overheidssteun experimentele vaccins hebben kunnen ontwikkelen en die daarna met miljardenwinsten aan dezelfde, steunverlenende overheden, hebben kunnen verkopen. Ook kleinere spelers zoals Van Lienden – een CDA-partijgenoot van de minister – kon zonder noemenswaardige moeite vele miljoenen euro’s opstrijken. Al met al heeft de aanpak van de coronacrisis vele miljarden belastinggeld getransformeerd naar privé kapitaal. Ook dat vergt nader onderzoek.

Evacuatie Afghanistan

De evacuatie uit Afghanistan kan ook wel een onderzoek gebruiken. Terwijl Kaboel onder de voet werd gelopen door ongeregelde troepen van godsdienstwaanzinnigen, zat de ene minister met een tweetal notoire politieke verliezers te dineren en te fluisteren over het intensiveren van de links-communistische invloed bij de formatie; de tweede zat in de bioscoop naar de film “De slag om de Schelde” te kijken. Beiden kregen een ‘Motie van Afkeuring’ om de oren en kozen het hazenpad.

Deze roemloze aftocht voorkwam onder andere onderzoek naar de rol van de internationale gemeenschap, en de Nederlandse rol in het bijzonder, naar de opdracht tot deelname aan de ‘war on terror’ en de wijze waarop die werd ingevuld. Beschikte het vorige Afghaanse regime inderdaad over een troepenmacht van 320.000 manschappen? Daar leek het toch eerlijk gezegd niet op, dus de vraag is: “waar zijn al die investeringen gebleven?” Die zullen toch niet in de koffers van de ijlings gevluchte Afghaanse president hebben gezeten? Zo zijn er nog wel meer vragen, onder andere de rol van het Opperbevel van Defensie en de manier waarop zij aan internationale samenwerking invulling hebben gegeven. Charlef Brantz heeft in zijn boek ‘Srebrenica: de schuldigen’ duidelijk gemaakt dat de top van de Nederlandse krijgsmacht al decennialang wordt gedomineerd door meelopers, baantjes- en strepenjagers, die geen raad weten met, of kennis hebben van geo-politieke belangen.

Er zijn kortom, voor de Kamer volop mogelijkheden om het aanstaande kabinet Rutte-lV per eerstvolgende gelegenheid naar huis te sturen. Als dat er al komt natuurlijk.

We zullen zien.