Aldus Winston Churchill. Hij zou dat hebben gezegd in aanloop na de vorming van de Verenigde Naties, kort na de Tweede Wereldoorlog, die volgens Churchill bijdroeg aan de oprichting van de VN.
Dat is ook precies de sfeer in en rond verschillende thema’s die door de coronacrisis nu wat op de achtergrond raken zoals de vermeende stikstofcrisis, de wording van een Europese Unie (of niet), het voornemen tot het opnemen van Albanië in die Unie, de migratiecrisis, het integratiecircus en de gespannen situatie op de grens tussen Turkije en Griekenland. Zonder democratische controle is een stikstofmaatregel van kracht geworden en heeft de Europese Commissie in haar onmetelijke wijsheid besloten – na plotselinge toestemming van o.a. Nederland – om de toetreding van Albanië tot de Unie te bevorderen. Deze momenten kortom, zijn bij uitstek de majeure mogelijkheden voor charlatans om de bevolking te belazeren. En dat gebeurt dus nu ook. De laatste week intussen, zijn in Nederland het aantal nieuwe besmettingen met corona spectaculair gestegen. Het RIVM zag aanvankelijk nog lichtpuntjes maar draait alweer bij en, zoals vaker is gebeurd, ondersteund het RIVM het kabinetsbeleid vooral met persberichten die het kabinetsbeleid bevestigen en steunen. Het is vooral dagelijkse beleidspromotie, op Noord-Koreaanse leest. Wanneer het aantal besmettingen toeneemt dan moeten we aannemen dat de zaak in feite bij lange na niet onder controle is, ‘intelligente lockdown’ of niet. Het is te weinig, te laat en te weinig ambitieus. Ons land wordt al of niet bewust, grondig op de schop genomen. Het klinkt niet goed.
NPO1 liet zondagavond hoogleraar Ira Helsloot (RU-Nijmegen) verkondigen dat hij, als koele rekenaar, het vooral opnam voor het resterende economisch rendement wat coronapatiënten nog op zouden kunnen leveren. Het mocht wat hem betreft een keuze zijn voor beoordeling of een patiënt wel of geen Intensive Care behandeling krijgt. Er heerst op onbestemde hoogte in kartelpartijen kennelijk de wens om ouderen prijs te geven aan het coronavirus ten faveure van economisch meer kansrijke jongeren. In tijd van oorlog is dat geen gekke gedachte: wat een last vormt voor het succesvol afronden van een slag wordt zonder omzien opgeofferd; niks mis mee. In geval van een virus wat minder slachtoffers eist dan een gemiddeld griepvirus kunnen we daar echter gerust wat vraagtekens bij plaatsen. De vragen die in deze situatie het eerst opkomen zijn van geheel andere orde dan een schot vanaf de heup door een koel calculerend hoogleraar, ook al is hij van bejubelde Maas-Havaanse herkomst. Als het zou gaan om het economische rendement wat een huishouden overhoudt om uit te geven in de Nederlandse economie, dan zijn de leden van dit en het vorige kabinet wellicht de meest gerede partijen om een morfinepompje aan te gespen. Maar goed: de verdere gedachten van Helsloot, namelijk dat de aansluitende economische crisis allicht meer doden oplevert dan het coronavirus zelf, is nu al een zekerheidje en of je economisch mindere perspectieven veroordeelt tot de gangvloer in plaats van op de IC zien we Helsloot graag ter plekke zelf uitvoeren. Eens kijken wat er van dat koele rekenen overblijft…
Het toeslaan van deze crisis in ons land was geruime tijd te voorzien. Al op 28 februari, amper twee maanden na het uitbreken van het virus in China, vroegen FvD en PVV een debat aan opdat de ernst van de komende situatie breed maatschappelijk duidelijk zou worden en er mogelijk maatregelen voor de ‘alsdan-situatie’ genomen konden worden. Tevergeefs, want de kartelpartijen waren er als de kippen bij om de ‘paniekzaaierij’ van Baudet en Wilders c.s. onder het tapijt te vegen. Wat volgde was een klucht waarin te weinig maatregelen telkens te laat werden ingezet, steeds weer met bewonderend applaus van het in de achterbannen verzamelde klapvee.
En dat brengt ons bij de kernvraag rond het thema ‘Corona’; bezitten de huidige – Westerse – leiders voldoende kwaliteiten en leiderschap om (zelfs relatief onschuldige) crises als deze te beheersen? Het ziet er niet naar uit. In een discussie op Ongehoord Nederland besprak Ad Broere het fenomeen dat ‘tijdperken worden gemarkeerd door grote crises’. Hij kon daar wel eens gelijk aan hebben. Zo sloot de Tweede Wereldoorlog ook een zeker tijdperk af, maar was die oorlog nu een noodzakelijke voorwaarde, of was het een noodzakelijk gevolg van het voorafgaande? Waarschijnlijk het laatste. Onze eigen premier Colijn beweerde in 1936 dat wij gerust konden gaan slapen nadat Hitler het Rijnland binnenmarcheerde met een troepenmacht van een omvang die de Duitsers niet was toegestaan. Toenmalig Brits premier Chamberlain verklaarde in 1938 (na de toezegging dat Hitler het ‘Sudetenland’ ook mocht binnenmarcheren met een nog veel grotere troepenmacht): “We regard the agreements signed last night as symbolic of the desire of our two peoples never to go to war with one another again”. (We beschouwen het akkoord dat gisteren werd getekend als een symbool van de wil van onze volkeren om nooit meer oorlog met elkaar te voeren.)
De Tweede Wereldoorlog begon op 3 september 1939… Kortom: het latente gebrek aan visie, durf, kunde, ethisch besef en wil wreekte zich en de zich voordoende crisis maakte die gebreken direct manifest: Chamberlain werd schielijk vervangen door Chruchill en de Nederlandse regering sloeg na het eerste schot onmiddellijk aan het vechten… Maar wel met elkaar: voor een mooie plek op de boot naar Engeland.
Zorgminister Bruno Bruins lag nachten wakker en toen hij eenmaal begreep hoe het ministerie onder zijn leiding op het coronavirus had moeten reageren en inzag dat zijn beleid nalatig was geweest stortte hij voor de camera’s letterlijk in. Inmiddels blijkt dat Philips pas twee geleden de eerste aanvraag voor IC-apparatuur ontving… Opnieuw te laat, opnieuw te weinig. Mondkapjes, van Chinese makelij (!) komen wel binnen, maar de helft is troep en kan zo de weinig duurzame en milieuverneukende bio-oven in. Hoezo: kunnen we die spulletjes zelf niet maken? Kan de Minister van ‘Ontwikkelingssamenwerking’ miljarden in het buitenland uitgeven, terwijl we zelf op het terrein van de volksgezondheid inmiddels een ontwikkelingsland zijn geworden? En al die miljardenverslindende milieumaatregelen, terwijl in de huidige praktijk blijkt dat boeren part noch deel aan dergelijke flauwekul hebben, zullen we die ook maar even voor wat beters inzetten? De EU, die weinig anders doet in deze crisis dan op de handen zitten en geld overmaken (hoe verzinnen die natte kroppen sla dat eigenlijk?) aan nota bene Iran? Afvoeren die geldsnuivers! Al die subsidieslurpers, zullen we die ook eens droog zetten in het kader van ‘solidariteit en verbinding’?
Nee: dat zou getuigen van een voortvarende aanpak, van durf, van ethisch besef, van staatsmanschap. Dus dat kunnen we vergeten. Albanië in de EU en een timmerfranse ‘Greendeal’: dat is pas belangrijk kennelijk.
.