Oplopend spanningsveld in de Balkan

Er woedt in het gebied tussen Belgrado en Sarajevo ondergronds een nieuwe veenbrand en de rookpluimen zijn her en der waarneembaar. Hoewel de politiek wil doen geloven dat de toestand op het Balkan-schiereiland stabiel genoemd kan worden, is het sinds de burgeroorlogen in het begin van de jaren ´90 eigenlijk nooit meer rustig geweest op het schiereiland.

Afb: screenshot MEMRI

Dayton is blind en doof gebleven voor de groei van het islamitisch extremisme in Bosnië en de effecten van de innige Slavische verbondenheid tussen Servië en de Russische Federatie. In de Nederlandse media, noch uit de monden van leden van het politieke kartel, zal de Nederlandse samenleving informatie krijgen over de effecten van beide genoemde ontwikkelingen op het Balkan-schiereiland. Die segmenten hebben meer oog en oor voor de berichtgeving uit de VS over de Amerikaanse president en wekken de schijn dat ze liever de route van de roddelpers willen volgen. Wat is er gaande op de Balkan?

Opmars van het wahabisme

Tijdens een fundraising trip in 1993 in Koeweit legde Abu Abdel Aziz alias “Barbaros” uit waarom de Bosnische burgeroorlog de nieuwe uitdaging voor jihadisten was:

“I have come out of Bosnia only to tell the Muslims that at this time this offers us a great opportunity… Allah has opened the way of jihad, we should not waste it… This is a great opportunity now to make Islam enter Europe via jihad. This can only be accomplished through jihad.  If we stop the jihad now we will have lost this opportunity”[1].

De inmenging en aanwezigheid van topfunctionarissen van Al Qaeda bevestigden in 1995 dat Bosnië een interessante regio was voor het islamitisch extremisme. Belangrijk om gevechtservaring op te doen, terroristische concepten op bruikbaarheid en effectiviteit te toetsen, de leer van de jihad te verspreiden en tevens als veilig gebied om uit te rusten en nieuwe krachten op te doen.

Men had toen nog geen idee wat de term betekende, maar terugkijkend kan worden vastgesteld dat Bosnië de eerste Europese Wilyata[2] is.

Door de desinteresse van de rest van Europa en gebruikmakend van de Saoedi-Arabische infrastructuur heeft het islamitisch extremisme, verpakt als wahabisme, zich in de achterliggende decennia diep kunnen wortelen in religieuze centra en scholen van de Bosnische samenleving. Door die infrastructuur is het wahabisme er nu al in geslaagd om het Bosnische dagelijkse leven middels de sharia in diverse regio´s te sturen en is het hard op weg om grote delen van de Bosnische samenleving in een jihadistische wurggreep te krijgen en te houden. Bij het uitdragen van het wahabitische evangelie functioneert het Koning Fahd Cultureel Centrum in Sarajevo als de bekende spin in het web. De invloed van het wahabisme blijft niet beperkt tot het grondgebied van Bosnië. Vanuit diverse wahabitische centra als Gornja Maoca, Zenica en Bihac wordt het salafi-evangelisme naar Noord- en West-Europa geëxporteerd om de Bosnische diaspora in de Kruisvaarderslanden gereed te maken voor overname van democratische instituties en het plegen van aanslagen. Op video´s is te zien dat Bilal Bosnić and Idriz Bilbani de beginselen van het wahabisme in Zweden, Denemarken, Nederland, Frankrijk, Duitsland, Oostenrijk voor grote groepen uitgeweken Bosniërs gepredikt hebben.

Naast de groeiende Saoedi-Arabische sponsoring van moskeeën, madrassas en opleidingsinstituten en de massamigratie van Arabieren naar Bosnië, vormt ook het groeiend aantal IS-opleidingskampen in de grensgebieden met buurlanden en langs inter-etnische grenzen tussen Bosnië en Herzegovina, resp. Bosnisch Servië een grote bedreiging voor de overleving van Bosnië als zelfstandige politieke entiteit.

(Bosnisch-)Servisch separatisme

Geholpen, of misschien wel gestuurd door het Kremlin, volgt de samenleving tussen Drina en Sava een andere kompasrichting. Moskou is druk doende zijn tijdelijke en lokale aanwezigheid in het westen van de Balkan een permanent regionaal karakter te geven. Moskou probeert Servische ambities te ontmoedigen om lid van de NAVO en EU te worden. Bovendien stimuleert Moskou de Bosnisch-Servische regering in Banja Luka om zich af te scheiden van Bosnië en Herzegovina en de federalistische republiek te doen imploderen. Moskou stimuleert ook het zenden van Servische agenten naar Kosovo om bestaande haarscheuren te verbreden en te verdiepen. Tenslotte zullen de buurlanden van Servië niet staan te juichen dat de gevechtskracht van Servië opgewaardeerd wordt met Russisch materieel. Het is duidelijk dat de veronderstelde Slavische bloedrelatie met Moskou Belgrado op dit moment geen windeieren legt.

Dodik. Afb: via Remouchamps & Brantz

Onlangs publiceerde Mitra Nazar op de website www.zurnal.com een artikel over een militante knokploeg met de naam Srbska čast/Servische Eer/Serbian Honor Militia die als belangrijkste doelstelling het faciliteren van de afscheiding van de Republik Srpska voor ogen heeft. Het lijkt een déjà vu van de Arkan tijgers uit de periode 1992-1995. Net als Arkan rekruteert Milorad Dodik, de separatistische leider en voormalige minister-president van de RS, het personeel uit het criminele circuit en extremistische georiënteerde voetbalhooligans. De onafhankelijke nieuwssite Zunal beweert inzage te hebben gehad in documenten van de Bosnische veiligheidsdienst, waarin staat te lezen dat de recruten door Russische militairen en/of militanten getraind worden in het Russisch-Servische centrum voor humanitaire hulpverlening[3] in Nis. Bojan Stojković, een van de leidende figuren van de paramilitaire structuur, is een voormalige commando die in Rusland zijn commando-opleiding en -training kreeg en zelfs door de Russische krijgsmacht werd onderscheiden voor zijn “heldendaden”.

Vanzelfsprekend verwijzen Moskou, Belgrado en Banja Luka die informatie naar het rijk der fabelen. In een officiële brief heeft het kabinet van Dodik ontkend paramilitaire structuren te tolereren, laat staan te ondersteunen. Volgens Dodik vormen juist terugkerende Bosnische jihadveteranen en moslimhuurlingen het grote gevaar voor de stabiliteit op Bosnisch grondgebied. Gelet op die verklaring is het hoogst merkwaardig dat leden van de Servische Eer zich hebben laten fotograferen in het parlementsgebouw van de RS en hardliners gekleed in het zwart op een militaire manier door de straten van Banja Luka paradeerden. In een gelekt Bosnisch veiligheidsrapport staat dat leiders van de Servische Eer, waaronder Stojković, in het geheim een gesprek hebben gevoerd met Dodik over de oprichting van een nieuwe zwaar bewapende paramilitaire eenheid die als Dodiks ‘pantservuist’ zal gaan opereren. Volgens het betreffende document is de opdracht als volgt geformuleerd: “Possible intervention if the opposition [i.e. those opposed to Dodik] seeks to obstruct the functioning of the authorities in the Republika Srpska”. 

Houd de brandweer gereed!

Op Bosnisch grondgebied zal de rivaliteit tussen het door Saoedi-Arabië gepropageerde en door IS gepredikte wahabisme[4] net als in Jemen tot gewelddadige erupties leiden, voelen de buurlanden zich bedreigd door het groeiend aantal IS-opleidings- en trainingskampen en kunnen de twee wahabistische bewegingen plaatselijk en tijdelijk coalities vormen om de totale vernietiging van (Bosnische) Serven daadwerkelijk door te voeren. Men hoeft geen genie te zijn om vast te kunnen stellen dat het groeiende spanningsveld tussen de assertieve wahabitische minderheid en de ingeslapen -door Sarajevo aangevoerde- moslimmeerderheid de broze stabiliteit van Bosnië in gevaar brengt.

Het streven naar afscheiding door de Republik Srpska is een andere destabiliseringsfactor. In de Podrinje (Drinavallei) wordt het verlangen om uit de federatie te stappen met de dag sterker. Het schijnt dat voorbereidingen in die richting in de Republik Srpska al gaande zijn. Als de signalen niet bedriegen, zal de dreiging van het opmarcherende wahabisme een prima reden vormen voor de RS om die afsplitsing met militair geweld af te dwingen.

Onduidelijk is hoe de rooms-katholieke meerderheid in Herzegovina met de beschreven wahabitische en separatistische ontwikkelingen om zal gaan. Gaat de christelijke meerderheid steun vragen aan Zagreb, en/of is die meerderheid bereid om samen met Belgrado en Banja Luka een christelijk front te vormen tegen het opmarcherende wahabisme?

Er is net als in de periode 1992-1992 niet veel meer nodig om de sluimerende veenbrand te doen oplaaien tot een alles verwoestende heidebrand. Wanneer dat gebeurt, zullen de sponsors in Teheran, Riyad en Moskou niet blijven toekijken en zit het Westen met een dilemma.

——————————————

[1] “The Jihad in Bosnia.”  Al-Daawah (Islamabad).  P.O. Box 3093; Islamabad, Pakistan.  Publisher: Shaykh Waseem Ahmed. January 1993.

[2] Een wilayata wordt benut voor recrutering, een veilige haven voor jihadisten om op adem te komen, een halte op de verplaatsingsroute naar een front en om een potentiële oorlogszone te modelleren.

[3] Volgens kenners een dekmantel voor Russische hybride-activiteiten op de Balkan. Het Kremlin beweert echter dat het centrum is opgericht om Servië te helpen bij reddingsoperaties, overstromingen en het opruimen van bommen afkomstig van de NAVO-bombardementen in 1999.

[4] Saoedi-Arabië (SA) en IS streven naar de hegemonie op basis van wahabistische principes, waarbij IS SA verwijt het wahabisme in een ongewenst modern jasje te steken.