Het ‘feest’ van de democratie

Het feest van de democratie – éénmaal per vier jaar een hokje roodkleuren – is weer geweest en de partijprogramma’s smeulen nog na in de open haard. Na het feest van de democratie begint het feest van de politiek; een beetje van mij en een beetje voor jou en ‘samen komen wij er wel uit’. Wat resteert is een beleid waarop uiteindelijk niemand heeft gestemd.

Maurice de Hond constateerde gisteravond fijntjes dat “het politieke systeem niet meer bij de moderne samenleving past”. Dat klopt. In de tijd van Thorbecke was het voor de adel, onder druk van het oprukkende communisme/socialisme, extreem moeilijk om de zich roerende bevolking van het lijf te houden, die geleidelijk aan van het feodale stelsel – waarin de Koning eigenlijk ‘eigenaar’ was van het land – afwilde. Oplossing: een klein beetje surrogaat-democratie, met een volksvertegenwoordiging die louter bestond uit (koningsgezinde) adel en met een stemrecht voor diezelfde adel en de ‘gegoede’ burgerij; wie belasting betaalde kon meedoen dus. Zo bleef die adel de situatie nog wel even meester. Dachten ze…

Dat surrogaat hebben we eigenlijk nog steeds. De ‘politiek’ bestaat uit in totaal ongeveer 300.000 partijleden, waarvan de leden nauwkeurig worden geballoteerd op loyaliteit aan de partijleiding en de duistere figuren daarachter. Ybeltje Berckmoes schreef er een boekje over: “Voorlichting loopt met u mee tot het ravijn”, waarin ze beschrijft hoe en waarom problemen niet bij de wortel worden aangepakt. De kadaverdiscipline in de fractie voorkomt dat Kamerleden zeggen wat ze werkelijk vinden. Hoe dat werkt, inclusief alle trucjes, werd in ‘Voorlichting loopt met u mee…’ voor het eerst naar buiten gebracht, aan de hand van interne communicatiestukken. Aspirant-Kamerleden tekenen vooraf een contract met de partij, waarin ze plechtig beloven de instructies van de fractieleiding keurig te volgen. Wie de standpunten van de partij kan uitdragen alsof het de eigen overtuigingen zijn mag blijven en wie dat met verve doet stijgt in de partij. Wie zich niet aan de afspraken houdt of tegenstribbelt, verdwijnt naar een onverkiesbare plaats. Dat heeft met democratie allemaal niet zoveel van doen, omdat slechts een klein groepje bepaalt wat het beleid wordt. Dat gedoe met die stembussen is slechts voor de schijn.

“Immense leugens die het
publiek onmogelijk kan controleren”

Het beleid wordt zonodig verdedigd met een valse voorstelling van zaken, met leugens of met ‘modellen’. Dat die modellen soms in elkaar geflanste rommel zijn (milieu, migratie) of pure leugens, dat maakt niet uit. Het ‘model’ is belangrijker dan de werkelijkheid, om de simpele reden dat het publiek daarmee in de gewenste richting kan worden gemasseerd. Er worden leugens gefabriceerd die zo immens en reusachtig zijn, dat het publiek onmogelijk zelfstandig kan controleren of overzien hoe de eigenlijke werkelijkheid er uitziet (dixit Joseph Goebbels). Bovendien, zo denkt de burger, “ze zullen ons toch niet zó ongelooflijk bedonderen?” Jazeker wel. Projecten zoals de EU sneuvelen gegarandeerd op termijn; zie België en Nederland, zie Joegoslavië, zie de Sovjet-Unie (USSR), et cetera, enzovoorts. Op het moment dat de zaak instort zijn de daders allang vertrokken, leven hun bet-achter-kleinkinderen nog van de verdiensten en staan toekomstige generaties met lege handen naar de smeulende puinhopen te kijken. Zo kunnen we doorgaan met het milieu, met corona…

Nederland heeft dit keer rechtser gestemd dan vanaf de jaren ’70, maar krijgt een Kabinet wat linkser is dan ooit. Onder die hoede immers krijgen de thema’s (A) milieu/klimaat/opwarming, (B) Europa en (C) immigratie de meeste ruimte.  De reden is simpel: (A) veroorzaakt wettelijk afgedongen vervanging van huidige apparatuur (vergelijk het met de Ozon-hoax: eveneens oncontroleerbaar voor de burgers, maar enorme omzetten voor de elektronicabranches), (B) vergemakkelijkt uniforme productie en dus lagere kosten, terwijl (C) voor meer consumenten zorgt, ook al zijn dat consumenten met slechts een uitkering, ze moeten immers ook eten. De grootindustrie profiteert en het MKB kan sluiten. Geen café om de hoek, maar Starbucks op het plein; geen eigen auto, maar een geleende/gehuurde kar op stroom die dan schreeuwend duur is en als klap op de vuurpijl supermarkten met strikt gescheiden koopeilanden voor Mohammed of Jezus fans. Een verscheurd land, opgedeeld in stammen en clans; verdeel en heers.

Op de avond van 24 april 1974 om 22.55u zond het Portugese radiostation ‘Emissores Associados de Lisboa’ het lied E Depois do Adeus (Sinds het Afscheid) van Paulo de Carvalho uit, waarmee Portugal een paar weken eerder, op 6 april 1974, deelgenomen had aan het Eurovisiesongfestival en als laatste was geëindigd. Daarmee begon in Portugal de ‘Anjerrevolutie’.

Hoelang zal dat hier nog duren en welke plaat gaan we draaien? Er komt altijd een moment dat de burgers het echt zàt zijn…