Waarom het niet lukt

De achterliggende weken is er genoeg geschreven over het gebrek aan succes van de AFU strijdmacht in de gebieden ten oosten van de Dnjepr. Vaak, te vaak werd de term Blitzkrieg in Brussel en Kiev in de mond genomen en herhaaldelijk bleek dat de gebruikers van die term amper verstand hadden van diens strekking en toonzetting.

Waarom verzandden die in het offensieve optreden door NAVO specialisten getrainde AFU gevechtskracht in de Oekraïense beemden en werden gevechtsruimtes getransformeerd in materieel mortuaria en open begraafplaatsen voor Oekraïense jongeren en ouderen en huurlingen van uiteenlopend pluimage? Misschien dat de onderstaande uitleg de nieuwsgierige lezer op weg kan helpen.

Een Russische “uitvinding”

Vanaf 1926 groeide de interesse in Manoeuvre Oorlogvoering en nam een grote vlucht. Een interesse die vooral geïnspireerd werd door de resultaten van Britse oefeningen in de zomer van 1926, die volgens Duitse militaire experts zouden bevestigen dat de rol van tankeenheden niet moest worden beperkt tot directe ondersteuning van de infanterie. Door de sterk verbeterde snelheid en actieradius van het gemechaniseerde platform moest deze en masse en zelfstandig worden ingezet tegen zwaartepunt, flanken en rug van de tegenstander en na een doorbraak tegen doelen in de diepte.

Militaire deskundigen die de term Blitzkrieg[1]  bewonderend uitspraken, beweerden vaak dat Heinz Wilhelm Guderian alias Schneller Heinz de uitvinder van deze tactische uitvoering met operatieve en strategische effecten zou zijn. Guderian zelf heeft dat nooit beweerd. Aan de basis van de ontwikkeling van dit gemotoriseerde en gemechaniseerde driedimensionale optreden[2] stond de door de Russen tijdens het Interbellum ontwikkelde Deep Battle of Deep Operations concept. Duitsland, dat door de inhoud van het Verdrag van Versailles geen eigen strijdmacht meer op de been mocht en wel kon brengen, kreeg door een samenwerking met Rusland inzicht in het door Triandafillov, Tukhachevski[3], Grigorii Kalinovskii en Alexandr Sediakin ontwikkelde concept.

De doctrine is een samenhang van verschillendeoperatietypen/gevechtsvormen die gelijktijdig en/of volgtijdelijk over de gehele diepte van de formaties van een tegenstander wordt uitgevoerd om een overwinning te faciliteren. Hoewel Guderian zeker in Duitsland als drijvende kracht van dit mobiele optredenwordt beschouwd, hebben in de periode 1920-1935 een aantal andere Duitse militairen als Von Seeckt, Lutz, Hey, Von Blomberg en Von Rabenau die doctrine grotendeels ingevuld. De oorlog in Ethiopië en Spaanse burgeroorlog[4] bood de Oberste Heeres Leitung (OHL) vervolgens een onverwachte buitenkans om materieel en ontwikkelde doctrines onder gevechtsomstandigheden te testen, te verbeteren resp. te verfijnen en/of bij te stellen. Met die ervaringen in de binnenzak werden de beginselen die in 1918 bij het Cambrai offensief waren toegepast, verdiept en verfijnd, waardoor rond 1939 de Moderne Bewegungskrieg of Blitzkrieg- weliswaar bij toeval – in zijn volle glorie het levenslicht zag.

Die blitzkrieg omvat twee grote operaties: vinden van de zwakte in het defensief (gevechtskrachtverhoudingen, hinderniswaarde en diepte van de verdedigingsruimte) resulterend in een inbraak en vervolgens de doorbraak, een diepe penetratie, met goede flankbeveiliging onder een beschermende paraplu van artillerie en luchtsteun en beveiliging van lange, kwetsbare communicatielijnen. De belangrijkste karakteristieken van deze optimale vorm van offensief optreden: onderdrukking van vuur en manoeuvre van de tegenstander; slijtage om gevechtskracht verhoudingen in eigen voordeel te doen kantelen; luchtoverwicht om aanvoer van versterkingen en logistieke voorraden KL 1-5 te kunnen voorkomen en een hoog operationeel tempo[5].

Bij succesvolle voorbeelden van blitzkrieg-achtige offensieve operaties was altijd sprake van dispariteit in gevechtskracht in het voordeel van de offensieve partij en als sprake was van een defensief dat de hele gevechtsruimte benutte, mislukte dat offensief optreden.

Achilleshiel

Wanneer in militair opzicht bewonderend over een bepaalde vorm van operationeel optreden wordt gesproken, hebben kenners en experts vaak de neiging om de voordelen van dat optreden te accentueren en te bewieroken. Helaas zijn de nadelen vaak beslissend voor het behalen van operationeel succes of verlies. Dat is bij de alom bewonderde Deep Battle, Deep Operations, Deep Manoeuver, Moderne Bewegungskrieg of kortweg Blitzkrieg ook het geval:

• Een slechte coördinatie (m.n. communicatie en identificatie eigen troepen) tussen luchtplatformen en met grote snelheid en mobiliteit opererende grondeenheden leidde tot veel blue on blue confrontaties met slachtoffers binnen eigen gelederen. Men stelde vast dat coördinatie vooraf essentieel was voor succes tijdens de uitvoering en de lengte, intensiteit en effectiviteit van artillerie vuur en luchtsteun bepalend is voor inbraak en doorbraak in de defensieve linies van de tegenstander.
• Het tweede zwakke punt ligt op het logistieke vlak en wel in snelheid en volume. Als panzer operaties een hoog operationeel tempo ontwikkelen, is de logistiek niet in staat om tijdig en in het juiste volume en kwaliteit de geleden verliezen en opgesoupeerde voorraden te compenseren. Het offensief moet op den duur wel vastlopen.
• Een derde zwakte is de civiele productiecapaciteit die op den duur niet meer in staat kan zijn om materiële verliezen kwalitatief en kwantitatief binnen de gewenste reactie tijden te compenseren.

Die zwaktes zijn herkenbaar bij de AFU.

Het defensief

Uit de voorbeelden kunnen twee dingen vastgesteld worden: succes is gebonden aan dispariteit tegen een ondiep defensief. De strijdmacht van de Russische Federatie (RF) voert op Oekraïense bodem een defensief volgens de Romantchuk doctrine. Doelstelling van die doctrine kan als volgt worden verwoord: neutraliseren van het het initiatief van de oprukkende tegenstander  om die in een toestand te brengen waarin het onmogelijk is om door te gaan met oprukken met ingezette troepen. Uiteindelijk moet zijn offensief optreden vertraagd en gestopt worden teneinde het initiatief te kunnen grijpen door over te gaan op een beslissend tegenoffensief om de vijand te verslaan“. Zelfs een leek begrijpt de filosofische achtergrond van die doctrine.

Hoe denkt de RF die doctrine het beste te kunnen uitvoeren? In de praktijk wordt dat vertaald in een operatieplan en gevechtsplan die zijn geconcentreerd op het operationele optreden in drie afzonderlijke “verantwoordelijkheidszones voor de verdediging” Die zones worden gescheiden door afstanden van 8 tot 12 kilometer, die gedekt worden door Russische artillerie (vuurmonden en raket lanceer installaties), luchtsteun (bewapende drones, aanvalshelikopters en jachtvliegtuigen) en mijnlanceersystemen (in diverse dichtheden, assortimenten, detonatie tijdstippen/intervallen en afstanden), waarin aanvallend optreden in de vorm van tegenstoten (tactisch niveau), tegenaanvallen (operatief niveau) en  tegenoffensief (strategisch niveau) mogelijk zijn om de tegenstander te slijten en te stoppen. In beeld ziet dat defensief er als volgt uit:

• Zone #1: dekkingszone (binnen NAVO de lijn van de Algemene Voorposten genoemd met een gelijksoortige taakstelling). Die tot taak heeft de hoofdassen van de opmars van de vijand af te bakenen (en na identificatie opmarcherende colonnes optimaal te slijten, vertragen en zo mogelijk te stoppen)
• Zone #2: hoofdverdedigingslinie (verdeeld over drie tot vijf verdedigingsstroken die afhankelijk van de geografische hinderniswaarde en mogelijkheden om die te versterken, diverse kilometers diep zijn met een hoge – uiteenlopende – versterkingswaarde en voorzien van killboxen en pantserbestrijdingsgebieden) om vijandelijke aanvallen te stoppen met behulp van hindernisgordels, vuurkracht (artillerie en luchtaanvallen) en mijnenleg systemen.
• Zone #3: (strategische) reserve, verantwoordelijk voor het uitvoeren van tegenaanvallen om de aanvallende troepen terug te duwen naar hun oorspronkelijke posities. NB. ieder militair niveau heeft mobiele geweldsmiddelen om middels tegenstoten, tegenaanvallen de tegenstander te slijten, te vertragen en te stoppen.

In de achterliggende maanden heeft de RF het gevecht vooral doen voeren in de dekkingszone en zijn de door de AFU gemelde inbraken plaatselijk en tijdelijk in die zone gerealiseerd.

De voorbereiding

AFU en NAVO eenheden werden getraind met KORA[6], het in Duitsland geproduceerde computersimulatiesysteem van de NAVO, ontworpen om officieren en onderofficieren in staat te stellen de omstandigheden op het slagveld nauwkeurig na te bootsen en zo de ideale acties tegen een aangewezen vijand – in dit geval Rusland – beter te ontwikkelen.  Het doorbreken van een versterkte verdedigingslinie is van alle militaire operaties waartoe KORA in staat is, het moeilijkst. De doctrine van de Amerikaanse krijgsmacht gebruikt de geheugensteun SOSRA (suppress/onderdrukking, obscure, secure, reduce, assault) bij het onderwijzen van de grondbeginselen van het inbreken en doorbreken van een verdediging.  Voor elk van deze elementen zou een afzonderlijk KORA-submodel nodig zijn geweest, speciaal ontworpen om de unieke missievereisten die eraan verbonden zijn te simuleren. Dat is niet gebeurd.

SOSRA-grondbeginselen konden niet effectief worden getraind vanwege de simpele realiteit dat de AFU niet over de middelen beschikt die nodig zijn om de bovengenoemde taken uit te voeren. Bijvoorbeeld de eerste stap: suppressie/onderdrukking. Volgens de US Army manual is suppressie/onderdrukking: „ een tactische taak die wordt gebruikt om direct of indirect vuur of een elektronische aanval uit te voeren op vijandelijk personeel, wapens of uitrusting om vijandelijk vuur en observatie van bevriende strijdkrachten te voorkomen of af te breken“. Onderdrukking volgens US Army doctrine is: “een missiekritische taak die wordt uitgevoerd tijdens [een] inbraak en doorbraakoperatie. Onderdrukking is essentieel voor de inbraak en voortzetting van de operatie. . Kortom, zonder adequate onderdrukking van de tegenstander en een effectieve veiligheidsparaplu voor grondtroepen zal de hele aanval mislukken.

KORA zou minstens vier submodellen moeten hebben ter ondersteuning van de hoofdsimulatie om een adequaat grond-lucht onderdrukkingsmodel te creëren bestaande uit “plaatselijk/tijdelijk luchtoverwicht, luchtverdediging, elektronische oorlogsvoering en artillerievuur”. Dat is zoals boven al vermeld, niet gebeurd. Oekraïne heeft echter ook geen enkele levensvatbare offensieve luchtcapaciteit en dankzij de systematische Russische onderdrukking van vijandelijke luchtverdedigingoperaties (SEAD) waren de voorwaartse operatiegebieden van Oekraïne, waar eenheden zoals de 47 BCT zouden verzamelen en opereren, vrijwel weerloos tegen de Russische luchtmacht. Ook de superioriteit van Moskou op het gebied van artillerie en elektronische oorlogsvoering deed alle tactische voordelen teniet die Oekraïne door de inzet van deze middelen voor ogen had.

47 BCT slaagde er niet in om zelfs maar een inbraak te realiseren in de dekkingszone van het Russische defensief en was binnen enkele dagen letterlijk gedecimeerd: meer dan 10% van de 100 in de VS gebouwde M-2 Bradley infanteriegevechtsvoertuigen was vernietigd of achtergelaten op het slagveld; honderden van de 2000 manschappen van de brigade waren dood of gewond. Duitse Leopard-2 en mijnopruimingsvoertuigen voegden zich bij de Bradleys als wrakken in de velden ten westen van Orekhov. De oorzaken voor deze nederlaag zijn terug te voeren op de rol die KORA speelde bij het creëren van een vals gevoel van vertrouwen bij officieren, onderofficieren en manschappen van 47 BCT. In de praktijk bleek dat model niet echt de realiteit te weerspiegelen, omdat die is gevuld met kennis, inzichten en ervaringen die de verantwoordelijke modelbouwers zich eigen hebben gemaakt.

Tot de laatste Oekraïner?

In de Oekraïne is geen sprake van dispariteit in het voordeel van Kiev. Pariteit zal er op het gebied van gevechtskracht, voortzettingsvermogen, logistieke capaciteit en wapenindustrie ook nooit komen. De resterende gevechtskracht die ergens in het achterland nog gevonden kan worden, is te zwak om het diepe defensief van de Russische SMO strijdmacht te kunnen doorbreken. Het tellen van slachtoffers en materieel wrakken zal de komende weken, wellicht maanden doorgaan en (volgens de mobiele telefoon providers in de Oekraïne) het aantal van 400.000 tot 500.000 dodelijke slachtoffers zal mede door de ondersteuning van het Westen alleen maar groeien.

Het Westen heeft doorsnee Oekraïense families die niet de luxe hadden om het strijdgewoel te ontvluchten, voor de rijdende bus uit Moskou gegooid. Oekraïne is het testgebied geworden voor westerse wapensystemen en het blijkt dat die niet zo slagvaardig zijn als in reclamefolders en diverse artikelen werd beweerd. In het verleden werd hard geroepen dat Mladic c.s. genocide pleegden, omdat volgens het Rode Kruis er 3000 gedode moslimmannen en 5000 van hen vermist werden. In het Westen en vooral in Den Haag schreeuwden politici moord en brand en Mladic c.s. werden voor een tribunaal gesleept. In de Oekraïne wordt inmiddels een honderdvoudige aantal gedode mensen en vermiste slachtoffers betreurd. In Brussel, Den Haag, Parijs, Berlijn en Geneve heerst opeens een doodse stilte. In Washington vinden politici het prima dat Kiev tot de laatste Oekraïner doorvecht.

De politieke faalhazen die dit allemaal veroorzaakt hebben, schijnen  geen boodschap te hebben aan de stapels dode mensen in de Oekraïense gevechtsruimte en onttrekken zich aan iedere verantwoordelijkheid. In Nederland hangen ze liever allerlei vreemd gekleurde vlaggen uit het raam, lopen diverse verdwaalde figuren te pronken met honderden genders, is het discrimineren van het Kaukasische ras bon ton, ligt het onderwijs op zijn kont, zijn anekdotische verhalen ineens feiten geworden en is veiligheidsapparaat en rechtspraak exclusief inclusief en dus discriminatoir bezig. Westerse politici zijn naar de grotten van de Neanderthalers afgedaald en wachten blijkbaar totdat de storm over is gewaaid.

[1] De Wehrmacht noch de bedenkers van het concept hebben het snelle en mobiele optreden nooit de titel Blitzkrieg gegeven. Hun formele benadering van dat optreden draagt de terminologie Stoßstrup-taktik, of Bewegungskrieg. Het schijnt dat twee militaire vakbladen die term hebben gebruikt nl. “ Deutsche Wehr” in 1935 en “ Militär-Wochenblatt” in 1938.

[2] Door de introductie van de virtuele dimensie inmiddels 4 –dimensionaal.

[3] In zijn boeken spreekt Tukhachevsky over 150 divisies die gelijktijdig over een frontbreedte van 450 kilometer en een diepte van 100 tot 200 kilometer ondersteund door luchtvermogen en chemische strijdmiddelen de tegenstander van de kaart vegen. Jammer genoeg vertelt hij er niet bij hoe het geheel bevelvoeringtechnisch en logistiek moet worden ondersteund of beter gezegd of dergelijke operaties uit commandovoering en logistiek oogpunt überhaupt te ondersteunen zijn.

[4] Door de steun van Duitsland (Unternehmen Feuerzauber 1936-1939; het Duitse Legion Condor voorzien van adviseurs, manschappen, artillerie – en luchtafweer stukken, een beperkt aantal pantservoertuigen, 6 jachtvliegtuigen en 20 bommenwerpers) verschuift de gevechtskrachtverhouding in Spanje ten gunste van de Spaanse falangisten. Duitsland doet door het aandeel in de gevechtshandelingen de broodnodige gevechtservaring op in het drie dimensionale optreden.

[5] Meer dan snelheid van materieel, maar ook of juist vertaald in anticiperend vermogen en lenigheid van geest van commandanten op de drie militaire niveaus ondersteund door een anticiperende logistieke functie.

[6] een computergebaseerd geavanceerd synthetisch wargaming-systeem dat is ontwikkeld door het Duitse leger ter ondersteuning van actieanalyses en op scenario’s gebaseerde experimenten voor stafofficieren tot op brigadeniveau. Het is opgenomen in NAVO-computer wargame-simulaties ter ondersteuning van live training in de trainingsfaciliteit van het Amerikaanse leger in Grafenwoehr