Een klimaatgeneraal?

Sinds zijn FLOⁱ datum is de voormalige Commandant Der Strijdkrachten (CDS) druk met niet-militaire uitstapjes en giet daar een semiwetenschappelijk sausje over heen. Vooral het klimaat heeft zijn interesse.

Onlangs is een boek van zijn hand met de titel “Klimaatgeneraal” gepubliceerd en op het kaft treft een potentiële lezer een koen kijkende militair aan. De kern van het boek blijkt de verbinding van toekomstige conflicthaarden met klimaatverandering te zijn en dan vooral opwarming, CO2 emissie en gezien het noemen van overstromingen vermoedelijk ook extreme weersomstandigheden. Klimaataspecten die door klimaatactivisten worden toegeschreven aan de mensⁱⁱ.

Complex

Die titel is merkwaardig. Het is inmiddels voor het brede publiek duidelijk geworden dat klimaat een complex onderwerp is dat niet vanuit een invalshoek en door een prisma nader beschouwd kan worden. Bovendien is het te begrensd om de identificatie van potentiële conflicthaarden alleen door een klimaatbril te beschouwen. Daarover verderop in de tekst een uitgebreidere uitleg. Het zijn twee complexe grootheden die met elkaar verbonden worden en bij een uitleg van die verbinding moet simplificatie vermeden worden.

Het lijkt of de auteur door de titel van het boek dat juist wel doet. Generaal in militaire zin betekent dat je van een boel onderwerpen wat weet, maar nergens in gespecialiseerd bent. Juist bij het bestuderen van klimaateffecten zijn diepgaande kennis en een breed overzicht belangrijke randvoorwaarden. Klimaat is een uitermate ingewikkeld fysisch-chemisch systeem waarin diverse actoren elkaar in mindere en meerdere mate wederzijds beïnvloeden. Een onvolledige lijst zou in elk geval de subdisciplines astronomie, thermodynamica, statische fysica, atmosferische chemie, zonnefysica, oceanologie, geologie, geochemie, glaciologie, paleoklimatologie, dendrologie, moleculespectroscopie, archeologie, statistiek, geschiedenis, modellering van complexe systemen, en dateringtechnieken omvattenⁱⁱⁱ. Een deskundige die al deze terreinen beheerst, bestaat niet. Dat betekent ook dat er geen klimaatdeskundigen bestaan.

De conclusie is dat deze auteur net als ik een geïnteresseerde leek is, die individuele klimaatkenners volgt wier informatie hem ervan overtuigd heeft dat door klimaateffecten toekomstige conflicthaarden eenduidig geïdentificeerd kunnen worden. De vraag is dan welke klimaat (f) actor een bepalende of een sturende rol speelt om te kunnen vaststellen of een regio wel of niet in het rijtje “potentieel crisisgebied” opgenomen moet worden. Bovendien welke wegingsfactoren moeten en kunnen gebruikt worden om de ernst van een geïdentificeerde regio in termen van tijd, intensiteit en omvang te kunnen vaststellen. Per slot van rekening moet het leggen van die verbinding resulteren in voorbereidingen om het veronderstelde schadelijke effect te kunnen voorkomen, dempen en /of neutraliseren. Gebruikt een leek voor de identificering daarvan niet die uitleg die het beste past bij zijn inzichten of ervaring? En is die uitleg in de context van klimaat-crisisgebied bruikbaar?

Indicatoren

Voor het schatten van potentiële crisisgebieden gebruiken westerse militaire organisaties een lijstje met “vital signs” of essentiële risico-indicatoren. In de lijst kan men de volgende indicatoren terugvinden. Vermindering van kwaliteit en kwantiteit van drinkbaar water; productiegroei resp. -daling van graan, rijst, sojabonen; omvang en kwaliteit veeteelt producten of visserij vangsten. Vondsten en exploratie van fossiele brandstoffen, mineralen en schaarse essentiële metalen en gassen en in het verlengde groei/daling van het gebruik van bepaalde energiesoorten^iv. Economische georiënteerde indicatoren^v. Demografische indicatoren^vi. Toenemend wapen -, drugs –, mensenhandel en handel in menselijke intelligentie. Vermindering van technologische ontwikkelingstijden^vii. Communicatie zoals groei internet gebruik en ziekten zoals SARS virussen, HIV, TBC. Een hele lijst dus.

In de meeste gevallen draait het vooral om indicatoren die een effect hebben op mobiliteit, voedsel, drinkbare en toegankelijke water – en (on) eindige energiebronnen en het dagelijkse leven kunnen veraangenamen. Aan die indicatoren moeten afhankelijk van omgevingsfactoren (stabiliteit van de regio en vooral de mate van veiligheid, kwaliteit van het betrokken bestuursmodel en economische systeem) ook nog wegingsfactoren verbonden worden om een helder beeld van het risico of gevaar te kunnen krijgen. Militairen worstelen al decennia daarmee en hebben het vaker mis dan goed, want voorspellingen zijn niet meer dan dat en komen vaker niet dan wel uit.

IPCC klimaatmodellen

Jeroen Hetzler heeft in zijn korte beschouwing van het boek opgetekend dat de auteur “vanaf de eerste bladzijde onverkort de scenario’s van het IPCC volgt, als waren deze vaststaande feiten. Dit is dezelfde valkuil waarin de rechters vielen in de zaak van Urgenda tegen de Staat en die van Milieudefensie tegen Shell”. De voormalige CDS gebruikt de IPCC-klimaatmodellen als rode draad voor zijn beschouwing.

Een recente studie over temperatuur veranderende factoren die door de IPCC als onderbouwing van zijn stellingen wordt gebruikt, blijkt door de toepassing van onjuiste algoritmes^viii en gestuurde selectie van ingebrachte data tot onjuiste vaststellingen te hebben geleid. Bij het onderzoek naar die opwarming is bijvoorbeeld het effect van het urban heat island buiten beschouwing gelaten. Wanneer dat effect wel wordt ingesleuteld, blijkt de opwarmingstrend naar beneden bijgesteld te moeten worden. Die ontdekking heeft het gepaste wantrouwen in de juistheid van United Nations Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) klimaatmodellen vergroot.

Het probleem van de IPCC-klimaatmodellen is dat een groot aantal relevante factoren van invloed, niet is resp. kan worden verwerkt en wel een substantieel aantal verwachtingen door de gebruikers is ingesleuteld. Door die onverwerkte onzekerheden moet de waarde van klimaatmodellen getoetst worden aan metingen om numerieke toetsbare argumenten te hebben. Die feitelijke waarnemingen wijken nogal af van de uitkomsten van IPCC-klimaat modellen. Personen die met klimaatmodellen komen, hebben dan ook de plicht aan te tonen dat de wetenschappelijke onderbouwing van hun modellen deugt en dat hun voorspellingen betrouwbaar zijn. Het is de taak van critici om relevante vragen te stellen, en de plicht van modelbouwers om daar adequaat op te antwoorden.

Bovendien had de voormalige topmilitair moeten beseffen dat de IPCC een instantie is die de politiek dient. Een lichaam dat opinies en stellingnames van politici en in hun spoor volgende activisten moet onderbouwen. Daarvoor wordt o.m. de hockeystickcurve van Michael Mann als vertrekpunt gebruikt en niet één klimaatmodel gebruikt, maar werkt met meer dan vijftig verschillende modellen. Elk model heeft zijn eigen specifieke representatie van het complexe klimaat via verschillende formules met aannames en vele parameters, die telkens worden verbeterd in opeenvolgende rapporten.

Hockeystick curve

Vermoedelijk heeft Mann nooit erbij stil gestaan dat zijn grafiek een onderzoek tsunami naar wetenschappelijke fraude zou losmaken en hijzelf het middelpunt van een rechtszaak zou worden. Die hij overigens verloren heeft… Mann koos er immers voor zijn gegevens en softwareprogramma´s niet openbaar te maken. Vermoedelijk om te voorkomen dat collegae wetenschappers zijn methode konden bestuderen en vervolgens of accepteren of bestrijden. Hij weigerde iedere samen – en medewerking..

De hockeystick wordt niet alleen bij de klimaatdiscussie gebruikt om het exponentiële karakter van een ramp/pandemie te voorspellen, maar ook of beter gesteld juist als een instrument om paniek te initiëren resp. aan te wakkeren. De club van Rome, Klimaatactivisten als Al Gore, WHO en onlangs premier Rutte hebben die hockeystick grafiek ook misbruikt om de samenleving angst aan te praten. Het waren zijn voorspellingen die nooit zijn uitgekomen, die voor de angstzaaierij gebruikt werden.

Volgens Dolf van Wijk^ix kan uit de discussie over de Hockeystick curve twee lessen getrokken worden:

• Rampspoedvoorspellingen die niet gebeuren komen vaak uit modellen. Men houdt de inhoud van die modellen het liefst geheim, zoals bij dat van Mann. De sterk overdreven rampvoorspellingen van het RIVM kwamen eveneens uit een model, het ‘R0’-model. Ook dat is niet vrijgegeven, waardoor anderen er niet kritisch naar kunnen kijken en betere alternatieven voorstellen.
• De VN is steeds de initiator van deze wereldwijde schokgolven.

Daarom moet men op zijn hoede zijn voor bangmakerij gebaseerd op de ‘modellenwijsheid’ van VN-adviezen én het gebruik van de hockeystick-truc. Angst is een foute basis voor ingrijpende en complexe beslissingen.

Onevenwichtig^x

Na bestudering van de teksten kwam Hetzler tot de volgende vaststelling: “ de blik van de klimaatgeneraal is vertroebeld geraakt door het ongefundeerde en eenzijdige alarmisme, waarmee de media zoals het NOS-journaal de kijker “voorlicht”, lees: bang maakt. De voormalige CDS kan onmogelijk op grond van falende klimaatmodellen specifieke weerbaarheidsplannen opstellen voor een specifieke regio… dit alles leidt tot de conclusie dat er juist afnemende kans is op conflicten is.”.

Simplificering van de verbinding van klimaat en potentiële crisisgebieden en het gebruik van IPCC klimaatmodellen als onderbouwing, is een vorm van wensdenken die door de vele factoren die een rol spelen bij het vaststellen van het effect, kan resulteren in een onevenwichtige bevooroordeelde beschouwing en dito resultaat. Er zullen in het boek best verstandige dingen staan, maar door die simplificatie en het gebruik van IPCC klimaatmodellen, heb ik mijn reserves bij toonzetting en strekking van de inhoud van het boek. Zeker als een lezer in zijn becommentariëring van het boek vermeldt dat de inhoud “wetenschappelijk is onderbouwd“.

i^ Functioneel Leeftijdsontslag.

ii^ De bewering dat 97% van de klimaatwetenschappers ervan overtuigd is dat opwarming wordt veroorzaakt door de mens, is een gemanipuleerd getal. Van de 11.944 klimaatartikelen die werden geraadpleegd waren er 7930 die zich daar helemaal niet over uitlieten, slechts 41 artikelen die er echt in geloofden (slechts 41 van de 11.944!) en de resterende artikelen die min of meer twijfels hadden.

iii^ Kees de Lange, februari 2019).

iv^ Windenergie(groei), kernenergie (blijft ongeveer gelijk), zonne-energie(groeit), biomassa (groeit). Energie soorten die in de winning en mijning, aanvoer van grondmaterialen, productie en exploratie niet voldoen aan de drie criteria die de Nederlandse regering zich heeft gesteld: betaalbaar, duurzaam en betrouwbaar. Bovendien wordt stelselmatig de verborgen kosten, de veroorzaakte milieu en gezondheidschade weggemoffeld.

v^ Groeiende verschillen in salariëring tussen top en werkvloer, groei van de werkeloosheid in een bepaalde leeftijdsbandbreedte, uitstroom van kapitaal in termen van geld, juwelen en onroerend goed; groei van schulden van Derde wereld- en zich ontwikkelende landen, wereldhandel, toerisme, samengaan van bedrijven

vi^ Negatieve demografische groei, vergrijzing, toenemende emigratie, migratie, vluchtelingen en DP stromen

vii^ Ontwikkeling van een idee via uitvinding, vernieuwing naar productie strekte zich vroeger uit over een periode van bijna 30 jaar en is in het huidige Millennium teruggebracht tot 6 jaar.

viii^ Een eindige reeks instructies die vanuit een gegeven begintoestand naar een beoogd doel leidt.

ix^ Zie artikel “De beproefde paniekgrafiek: de Hockeystick” (11 mei 2020) op www.opiniez.com ):

x^ Desondanks heeft Jeroen Hetzler toch geld voor het boek neergelegd en heeft de moeite genomen om de inhoud te bestuderen. Op de website www.climategate.nl heeft hij zijn indruk van de inhoud weergegeven.