De menselijke maat

Af en toe laat het scherm zien dat medeleven, ondersteuning en nationale trots een gezicht kan hebben. De voor mij mooiste televisie momenten van dit naar het einde strompelende jaar, werden mij voorgetoverd na de wedstrijd van Go Ahead Eagles en tijdens de WK baanwielrennen in Frankrijk.

Twee sporters en een reporter die politici in Den Haag en Parijs een lesje “menselijke maat en trots op mijn land “ hebben gegeven. Geen plastic meevoelen door een reporter, geen emotioneel gehuil omdat het moet, geen kunstmatig mee zingen omdat het op de TV komt. Niets van dit alles. Drie mensen die kijkend Nederland en Frankrijk toonden hoe het kan en moet.

In Nederland een man die het leven van zijn vader voor zijn ogen ziet wegvloeien en toevallig profvoetballer is. Die een keuze moet maken tussen aan het bed van die wegvloeiende vader zitten of zijn club waar die vader zo trots op is, ondersteunen op weg naar een goed resultaat. Een keuze die niet wordt gemaakt op basis van “hoe kan ik het om mij maken” zoals die drie dames die op het scherm hun symbolische steun gaven aan voor vrijheid en leven vechtende vrouwen in Teheran, door een plukje haar af te knippen.

Die koene jongeman vocht tegen zijn emoties, maar wilde en kon die voor de camera in bedwang houden en helder uitleggen welk tegenspoed zijn familie in de achterliggende week was overkomen. Overkomen, omdat niets een herseninfarct kan tegenhouden. Het gebeurt, een ontwikkeling die ik een paar keer bij mijn eigen moeder heb ervaren en zij uiteindelijk aan haar laatste hersenbloeding overleed. Hij heeft een vader die bestaat uit een lichaam zonder geest en het gezin zal moeten besluiten of hij van de beademing gehaald moet worden en zijn leven beëindigd moet worden of dat hij als een plant levend, mag blijven. Moeilijk, het is en blijft een afweging tussen het egoïsme dat je een geliefde en bewonderde ouder niet wil laten gaan en de overweging of je het respect kan opbrengen om hem in zijn waarde te laten, te herinneren zoals je hem decennia hebt mogen ervaren, en het apparaat uit te laten schakelen.

Wie met zo’n dilemma geconfronteerd werd, weet hoe zwaar zo’n beslissing is. Mijn echtgenote besloot na een stevig gesprek met de behandelende arts om haar moeder die hersendood was, als een doortastende, maar moeilijke vrouw in haar herinneringen op te bergen, en gaf opdracht het beademingsapparaat uit te schakelen. Ik hoop dat de dappere jongeman en zijn familie de juiste beslissing zullen nemen. Welke die ook is, het respect voor de manier waarop hij het noodlot voor zijn familie op het beeldscherm onder woorden heeft gebracht, wordt er niet minder om.

Vaak heb ik met mijn hoofd geschud als ik Hans Kraay hoorde praten over gebeurtenissen in zijn leven en de sport, maar hoe hij met de situatie is omgegaan, verdient diep respect. Hij legde geen plastic meeleven op de mat, geen geboor om de emoties van de betrokken speler tot het gaatje voor eigen gewin te benutten. Nee, kort en echt meevoelen met de ellende van de speler. Hoe hij dat benaderde en oploste, is een voorbeeld voor veel van zijn collegae, maar nog meer voor die robotachtige praathoofden in Den Haag.

Tenslotte Taky Kouamé. Een vrouw in een regenboog shirt die haar loopbaan voorlopig bekroonde met een wereldtitel. Voor volk en vaderland en dat bewees door het Franse volkslied niet gehinderd door gêne uit volle borst mee te zingen. “Allons enfants de la Patrie, le jour de gloire ets arrivee”. Die instelling zie ik bij een aantal nationale teams zoals het Italiaanse. Die zingen of schreeuwen ook de tekst van “Il Canto degli Italiani”, hun nationale hymne: “Fratelli d’Italia, l’Italia s’è desta,
dell’elmo di Scipio s’è cinta la testa.”(Broeders van Italië, Italië is opgestaan. Met de helm van Scipio het hoofd getooid)ⁱ. In tegenstelling tot Nederlandse voetballers en een groot aantal nationale sporthelden die ietwat besmuikt stilletjes ons volkslied zingen. Zal wel met de “doe maar gewoon, dan doe je al gek genoeg” instelling en opstelling van de doorsnee Nederlander te maken hebben.

De menselijke maat heeft een gezicht en de drie hebben de politiek getoond hoe dat gezicht er uit ziet. Nu maar hopen dat men er iets van opgestoken heeft en de menselijke maat onder de juiste omstandigheden het wint van het liegen en bedriegen van politici waarmee de doorsnee Nederlander bijna dagelijks wordt geconfronteerd.

i^ Scipio is Publio Cornelio Scipio, de roemrijke Romeinse generaal die in Afrika Hannibal wist te verslaan. Zijn helm vertegenwoordigt een symbool van hoop voor Italië, dat klaarstaat om de strijd aan te binden tegen de buitenlandse overheersers.

Opm. Redactie: Kol. b.d. Charlef (Karel) Brantz heeft op dit terrein veel recht van spreken; in de jaren zestig maakte hij furore als speler van het toenmalige betaalde jeugdelftal van ADO, waar onder anderen Aad Mos, Dick Advocaat en Harry Vos zijn teamgenoten waren. Brantz tekende in 1966 zijn eerste contract, waarmee hij toen de jongste prof was. Hij zou later kiezen voor een carrière als beroepsmilitair.