Valse vergelijkingen

Op 9 augustus j.l. verscheen in NRC een column van Yasmine Bouazzati[1], waarin ze zich afvraagt wie er nu eigenlijk in het patriarchaat zitten: vrouwen in bikini of de vrouwen met een hoofddoek op? De column viel op door de valse vergelijkingen, die kennelijk tot doel hadden de hoofddoek voor te stellen als “een vrije kledingkeuze”.

Een patriarchaat is een maatschappijvorm waarin de vaders (of eigenlijk gewoon: mannen) zichzelf een dominante rol hebben aangemeten. De term is afgeleid van patriarch, de naam voor een geestelijke leider van het mannelijk geslacht. Bouazzati vraagt zich dus eigenlijk af welke geestelijk leider o.a. de bikini heeft voorgeschreven? Wij kunnen Bouazzati geruststellen: geen enkele kerkelijke geloofsgemeenschap verplicht vrouwen (of mannen) om een bikini te dragen. Maar als ze op het strand zijn of in een zwembad dan mag dat gerust en als ze in bikini boodschappen willen doen ook; die keuze is aan henzelf en niemand anders.

Er is één gemeenschap waarvan sommige leden zich beroepen op ‘kledingvoorschriften’ en dat is de islamitische gemeenschap. Zij beroepen zich in het bijzonder op Soera 33:59 van de Koran, waarin de algemene bedekkingsregels (zoals in Soera 24:30-31) voor specifiek vrouwen verder zijn aangescherpt:

“O Profeet, zeg tot jouw echtgenotes en jouw dochters en tot de vrouwen van de gelovigen dat zij iets van hun overkleed/omslagdoeken[2] over zich heen laten hangen. Zodoende is het gemakkelijker hen te herkennen en worden zij niet lastiggevallen”. 

Als gevolg daarvan bevelen veel moslimmannen hun vrouwen en dochters een hoofddoek te dragen. Zoniet, dan vallen er klappen, veel klappen. Dat is volstrekt patriarchaal: duidelijker kan het niet.

Dat mevrouw Bouazzati als feministe zelf de keuze heeft gemaakt om met referte aan de islam een hoofddoek te dragen is haar goede recht. Ze mag ook een winterjas aantrekken in de zomer of in een herenonderbroek rond gaan lopen, wat gedurende het jaarlijks Amsterdamse LGHBTI+ grachtenfeest overigens weer heel gebruikelijk is. Of het smaakvol is, daarover valt te twisten.

Maar ze plaatst zich daarmee duidelijk buiten de Nederlandse maatschappij en ook dat mag. Maar het is wel hypocriet om deze westerse maatschappij op een ronduit onzinnige manier te bekritiseren maar er wel in te blijven wonen, terwijl de moslimse wereld een lonkend patriarchaal perspectief biedt…

[1] ‘In bikini of met hoofddoek, wie zit er nu gevangen in de ketenen van het patriarchaat?’, Yasmine Bouazzati, NRC 9 augustus 2022.

[2]  In de Arabische tekst eigenlijk ‘djilbab’: Een ruime sluier die het lichaam van het hoofd tot de voeten bedekt, door traditionele moslimvrouwen – buitenshuis – gedragen over andere kleding.