De polder moet verdwijnen

Ik hoorde Remkes voor de start van het overleg met de “boeren” op de radio antwoorden op een vraag naar de bekende weg: “heeft U er zin in?…Ja, anders zou ik niet doen…het is tenminste mooi weer(?)”.

De dienstdoende reporter was blijkbaar onder de indruk gekomen van de krasse bejaarde die zijn bestuurlijke ervaring en zijn verondersteld crisisoplossend vermogen in de strijd zou werpen om……ja om wat eigenlijk te bereiken?

Voorspelbaar

Remkes was toch voorzitter van de Commissie die op 25 september 2019 in zijn rapport “Niet alles kan” met een aantal aanbevelingen kwam om het (veronderstelde) stikstof probleem op te lossen en toekomstige natuurschade te lenigen. Een van de aanbevelingen raakt de veehouderij. Remkes adviseerde “een selectieve, gebied specifieke en doelgerichte reductie van de ammoniakemissies, door gerichte verwerving of sanering van agrarische bedrijven met relatief hoge emissies of verouderde stalsystemen in en nabij kwetsbare Natura 2000-gebieden”. Hoewel het voor iedereen, inbegrepen de verantwoordelijke bewindslieden, onduidelijk was en nog steeds is of de door die veestapels geproduceerde ammoniakemissie inderdaad die gebieden zouden aantasten resp. hebben aangetast, werd dat advies met gejuich door diezelfde bewindslieden ontvangen.

Herhaaldelijk is onderbouwd en beargumenteerd dat het overheidsnarratief ontkent dat de stikstofoxide emissie/ammoniak depositie crisis een door de politiek en ambtenarij gecreëerd probleem is. Argumenten? Het onevenwichtige Natura 2000 beleid als vertrekpunt voor het regeringsnarratief; normen in omringende landen ruimer dan in Nederland (in vergelijking met Duitsland liggen die 100 keer lager); meer dan 30% veroorzaakt door emissie uit het buitenland en de emissie van stikstofoxiden wordt zoals Plasterk heeft opgemerkt, ten onrechte gemeten per hectare en niet per hoofd van de bevolking. Ondanks die onderbouwde kritiek heeft Nederland zich toch te sterk gecommitteerd aan Brussel. Ten onrechte.

Het was dus juichen in Den Haag en de verantwoordelijke ministers (Financiën, Natuur en Stikstof en Natuur, Landbouw en Voedselkwaliteit. Blijkbaar dwingt de Natuur tot verschillende benaderingen?) gingen direct aan de slag. De men en women van Kaag sloegen aan het rekenen en de resultaten werden door Van der Wal c.s. gebruikt om een leuk stikstofemissie plaatje in elkaar te schroeven. Berekeningen en plaatje konden in de rest van Nederland rekenen op onbegrip, irritatie en zelfs op hoongelach. Dat deerde de betreffende bewindslieden en hun ambtenaren niet. Het regeringsnarratief moest hoe dan ook slagen.

Over die berekeningen werd het volgende gesteld: “De berekeningen geven een ontluisterend beeld hoe binnen het kabinet de discussie is gevoerd en hoe op onderdelen de Kamer met onvolledige informatie het debat n.a.v. de brieven van 10 juni heeft gevoerd. Wanneer de mankerende berekeningen in beleid worden omgezet moeten 11.200 bedrijven stoppen, bijna 18.000 bedrijven inkrimpen en tienduizenden bedrijven de indirecte gevolgen zullen voelen…waarom is er nog steeds geen analyse van de gevolgen voor de rest van de voedselketen en de leefbaarheid op het platteland, van dierenarts tot bakker en van school tot recreatiesector?” Waarom? Omdat ondeskundige, niet empatische, egoïstische en arrogante mensjes aan de knoppen lopen te draaien. Mensjes die geen kaas hebben gegeten van procesdenken.

Boeren?

De “boeren” stuurden Van der Tak als afgevaardigde naar het gesprek, maar de vraag bleef binnen de boerensamenleving hangen wie hij bij het gesprek vertegenwoordigde? Welk mandaat had de heer Sjaak van der Tak en wie had hem dat mandaat gegeven? Het mandaat van Remkes is duidelijk: het regeringsnarratief dat handen en voeten moeten geven aan zijn eigen aanbevelingen. Ik las hoe Jan Dijkgraaf over de status van die twee “onderhandelaars” dacht: ““ twee boodschappen jongens;”. Hij had ook de term “tasjesdragers” kunnen gebruiken. Beide termen schetsen de marginale vrijheid  tot manoeuvreren aan beide kanten. Ook het feit dat meer spierballen – drie ministers en de Minister-president – bij Remkes aanschoven, accentueert de status van Remkes aan de gesprekstafel: niet meer dan een buikspreekpop en postduif. Zaten die bewindslieden aan om de samenleving te doen geloven dat regering de zorgen van de boeren serieus neemt? Was het wellicht een intimidatietruuk om de boerenafgevaardigde zodanig onder druk te zetten dat hij al tijdens het gesprek met de witte vlag zou gaan zwaaien? Kon of mocht Remkes het niet alleen doen?

Dan de LTO als vertegenwoordiger van de belangrijkste boerenbewegingen en bonden? Wie of wat vertegenwoordigde Van der Tak? Welke boerenbewegingen zaten nog meer aan tafel? Met welk mandaat?”Het zag er allemaal weinig transparant uit. Nederland werd een paar weken geleden al om de tuin geleid door de Minister-president die het gesprek aanging met “boeren”. Zorgvuldig geselecteerde personen die het overheidsnarratief niet in de wielen zouden rijden. Een gesprek voor de bühne dus. Daarom nogmaals die vraag: welke boerenbewegingen zaten nog meer aan, wat was hun status en wie vertegenwoordigden die?

Marianne Zwagerman gaf een uitleg in haar column in de Telegraaf van 5 augustus 2022. Behalve de genoemde bewindslieden en de twee boodschappenjongens, zat nog een bonte stoet van vage clubjes aan. Groepjes die niemand vertegenwoordigden en bij een diepere bestudering een schuilprojectje blijkt te zijn van de Groene Maffia. Een duurzaam diversiteitleger aangevoerd door Greenpeace, dat samen met de boezemvrienden van Milieudefensie en Natuurmonumenten een oproep hadden gedaan om een einde te maken aan mensenrechtenschendingen in de landbouw(!); warm pleiten voor voedselbossen, plantaardige eiwitteelt, strokenteelt en het gender probleem in de veeteelt willen aanpakken. Echte boeren dus wier bezit bedreigd werd door het regeringsnarratief.

Haagse blindheid en doofheid

Na het verkennende gesprek concludeerde Remkes dat er een indringende vertrouwenscrisis is tussen overheid en boerengemeenschap en die vertrouwenscrisis veel dieper gaat dan het stikstofdossiers. Goh, is Remkes ineens wakker geworden? Heel Nederland weet dat al jaren, maar niet de dwalers in Den Haag die de wereld bezien door een ebbenhouten bril. “Maar” verzekerde Remkes “die impasse moet doorbroken worden. Rechtsom of Linksom”. De afgelopen maanden hebben Minister-president en de verantwoordelijke ministers hun hakken in de grond gezet en geen duimbreed toegegeven. Voortdurend roepend dat de geformuleerde doelen gehaald moeten worden. Liever gisteren dan morgen. En Remkes die in feite de basis heeft gelegd voor de problemen waarmee boeren, aangeleunde industrieën en bedrijven geconfronteerd worden, roept dat “de impasse doorbroken moet worden”. Hij heeft alleen geen idee hoe. Zal Remkes zijn eigen conclusies en daarop gebaseerde aanbevelingen van tafel schuiven? Wanneer hij dat doet bewijst hij een onderzoek te hebben verricht om alleen het overheidsnarratief van adequate munitie te voorzien om iedere tegendenker te kunnen elimineren. Dat rechtsom zal niet gebeuren en dus wordt het linksom met steun van een knuppelende hermandad en een discriminerende justitie.

Beton voor groen

Om te verwachten dat de regering aan de gesprekstafel een paar handreikingen zou doen, is wel heel naïef. Om de gespeelde goede bedoelingen enige substantie te geven, het kunstmatig aandoende meeleven met getroffen boeren voor het grote publiek herkenbaar te maken en beloofde inspanningen om naar een bruikbare oplossing te zoeken enig cachet te geven, werden de betrokken ministers opgetrommeld. De Minister-president die bij deze heikele portefeuille maandenlang onzichtbaar was, kwam ook langs om te farizeeën. En de door velen verwachte waardeloze excuses rolden weer uit de monden: spraakverwarring, jammer; stikstofkaartje, ongelukkig etc. Maar de hoofddoelen blijven overeind. Punt.

De toestanden tijdens de corona endemie, het doorvoeren van klimaatmaatregelen, het handhaven van de ‘open deur immigratie’ en het daarmee verbonden woningbeleid, tonen aan dat de huidige regering dwang en geweld niet uit de weg gaat om een ongewenst overheidsnarratief door te drukken. Daarom vraag ik me af wat het doel van dit tafelgesprek was en welk resultaat werd verwacht. In boerenland verwachtten ze er niets van getuige het feit dat geen van de echte boerenvertegenwoordigers aanzaten bij Remkes.

Juist door de tafeldans in Utrecht is het voor iedereen duidelijk geworden dat onder het motto “beton voor groen”, een komende zwanenzang van de polder door de elitocratie met genoegen aangehoord zal worden. Want, de polder moet verdwijnen. Linksom en rechtsom.