Hoe corrupt is de Europese Unie?

In Brussel roepen ze heel wat over integriteit, eerlijkheid, transparantie. Het gebrek aan die karaktereigenschappen kan in een woord gevangen worden: corruptie. Om een beeld te krijgen van de doorsnee corruptheid van de Europese Unie is toetsing van lidstaten en aspirant lidstaten aan de corruptions perception index (CPI) een graadmeter.

Die CPI strekt zich uit over omkoperij, corrupte bestuurders die uit zijn op eigen gewin, gebrek aan transparante publieke geldstromen, onvermogen van overheden om corruptie in eigen rangen te neutraliseren/beperken, nepotisme bij de overheid, mazen in de wet die corruptie mogelijkheden stimuleren, ontbreken/gebrek aan wetgeving die overheidsfunctionarissen, bestuurders en politici verplichten om hun financiële situatie resp. vermoedelijke belangenverstrengeling openbaar te maken, gebrek aan wetgeving om klokkenluiders te beschermen, een overheid die zich intensief mengt in de publieke sector, gebrek aan transparante informatie over overheidsinspanningen resp. inspanningen in de publieke sector.

De Europese Unie telt op het moment van schrijven uit 27 lidstaten en onlangs heeft een handjevol aspirant lidstaten een stoeltje in de wachtkamer gekregen. De maximale score is 100 en de laagste score 0; er zijn 180 landen in de lijst opgenomen. De 27 lidstaten hadden in 2021 de volgende scores en namen de volgende plaatsen op de CPI ranglijst in:

Uit de lijst blijkt dat 13 van de 27 landen onder de 60 norm (op school betekende dat voldoet amper aan de eis) bivakkeren, er in 9 landen een dalende tendens herkenbaar is en in 8 landen de CPI “stabiel” is gebleven. Nederland blijkt een van die acht te zijn. Geen enkel land beantwoordt aan de 100 punten norm en in iedere lidstaat van de EU is corruptie in de een of andere vorm herkenbaar. Van de lidstaten is Denemarken het minst en Bulgarije het meest corrupt.

De vraag die ook gesteld moet worden is of Nederland in 2022 gezien de streken van de regering Rutte nog wel een beroep mag en kan doen op de 2021 score en plaats. Wanneer de ontwikkelingen – kwaliteit bewindslieden en in het verlengde inbreuken op de Trias Politica beginselen, corona beleid, energietransitie, stikstofbeleid, immigratiebeleid, woningbouw en toewijzingsbeleid, landschap en milieu vervuiling, getreuzel financiële hulp aan Groningen en Drenthe (gaswinning schade) en Limburg (overstromingsschade), institutioneel racisme bij de Belastingdienst en de trage afhandeling van de Toeslagenaffaires, onderwijs problematiek, groeiende onveiligheid op straat, mankerende medische verzorging en groeiende medische kosten, groeiende overheid, niet-transparante subsidiestromen naar linkse actiegroeperingen en lobbyisten groepen en groeiende armoede grote delen Nederlandse bevolking  – getoetst worden aan de CPI criteria moet daar sterk aan getwijfeld worden en vertoont Nederland juist een dalende tendens in score en plaats. Niet iets om trots op te zijn.

Alle zeven aspirant staten hebben een intens corrupt karakter, behoren tot de onderkant van de CPI lijst. Het gros bevindt zich institutioneel in een opbouw fase die gezien de ontwikkeling van de landen die in de laatste tranches zijn opgenomen, in het komende decennia niet afgerond kan worden, maar wel veel geld gaat kosten. Uit de lijst blijkt dat de EU zijn eigen toelatingscriteria uit politieke machtsoverwegingen herhaaldelijk heeft lopen oprekken en bewust landen die niet aan de corruptie criteria voldeden heeft toegelaten. Dat blijkt ook uit de CPI scores en plaatsen van de aspirant lidstaten. Daarmee is de EU moreel gezien in de loop der jaren corrupter geworden met alle gevolgen van dien.

Van de daken roepen dat in Brussel integere, eerlijke en transparante politici en bestuurders het beste voor hebben met de Europese familie, is duidelijk een brug te ver. Personen als Timmermans en Von Der Leyen moeten zich met die vaststellingen voor ogen, heel wat bescheidener opstellen en zich niet zo opgeblazen in de media manifesteren.