De heilige messias van Kiev

De Pandora Papers is een grote verzameling van 11,9 miljoen vertrouwelijke financiële documenten die op 3 oktober 2021 naar de pers gelekt werd. Aan de samenstelling werkten 600 journalisten uit 117 landen mee.

In tegenstelling tot de Panama Papers zijn de gegevens ditmaal niet afkomstig uit één enkele bron, maar van 14 financiële dienstverleners en advocatenbureaus. Een groot deel van de documenten bevat onschuldige transacties van eigenaren van 95.000 offshorebedrijven, 35 staatshoofden en regeringsleiders, meer dan 330 politici en hoge ambtenaren, 130 miljardairs. Ook beroemdheden en criminelen worden genoemd.  

De strafbare delen van de documenten laten onder andere verborgen kapitaal en witwassen zien. Ook lieten de papers vele offshore constructies zien, die in belastingparadijzen worden opgezet om belastingen te ontduiken of te vermijden, of om beleggingen verborgen te houden voor het publiek. Het Internationaal Consortium van Onderzoeksjournalisten (ICIJ) is op 3 oktober 2021 begonnen met het publiceren van de onderzoeksresultaten. Komoloisky en Zelensky worden genoemd, maar ook, Koning Abdullah van Jordanië, Blair. Hoekstra en De Swaan (President-commissaris van ABNAMRO). De twee Nederlanders belegden in een Afrikaans safaribedrijf via een brievenbusvennootschap op de Maagdeneilanden (Bron: Trouw).

Voor aanhangers en criticasters van deze mediapopulist volgt een korte samenvatting van de betreffende teksten in de Pandora Papers[1].

Kolomoisky, een baas in de Oekraïne

Kolomoisky, de belangrijkste energiemagnaat van de Oekraïne en voormalige gouverneur van Dnipropretrovska, is medeoprichter en tot 2016 belangrijkste eigenaar van PrivatBank, de grootste commerciële bank van Oekraïne. PrivatBank is de hoeksteen van de PrivatBank Group, een wereldwijde zakelijke coalitie waarvan de controle zich uitstrekt over duizenden bedrijven van Oekraïne, Europese Unie, Georgië, Rusland tot in de Verenigde Staten (VS). Uit een artikel in Harper’s Magazine[2] blijkt dat bedrijven in de Oekraïne zich hebben gespecialiseerd “in verschillende dimensies van het bedrijf overvalproces, waaronder de inzet van gewapende criminelen, het vervalsen van documenten en omkopen van notarissen en rechters”. PrivatBank is zo’n financieel overvalinstrument en Kolomoisky heeft op die manier een enorme fortuin opgebouwd.

Tussen 2013 en 2014 steunden de VS van Obama de ‘Kleurenrevolutie’ in Oekraïne die resulteerde in een regimewisseling. Het betekende ook de start van een burgeroorlog tussen regeringstroepen en pro-Russische separatisten in het oostelijke deel van het land. Te midden van deze crisis werd Kolomoisky door waarnemend president Oleksandr Turchynov tot gouverneur van de Oblast Dnipropetrovsk benoemd. Omdat na de Maidan revolutie de reguliere Oekrainese krijgsmacht te zwak was om de separatisten in de Donbas te bestrijden kregen de door oligarchen en moguls gesponsorde paramilitaire structuren steun van het Ministerie van Binnenlandse Zaken. Kolomoisky is een van de oligarchen die behalve het Azov regiment ook Dnipro-1, Dnipro-2, Aidar en Donbas structuren met geld en materieel sponsort.  Het Azov-regiment wordt ook ondersteund door Serhiy Taruta, miljardair en goeverneur van de Donetsk regio. Zelfs toen Kolomoisky veranderde in een krijgsheer, verwaarloosde hij zijn zakenimperium niet.

Hoewel leiders en woordvoerders van het regiment hardnekkig ontkennen het nazisme te verheerlijken, blijkt het Azov-regiment gevuld te zijn 10 to 20% nazi’s en nationaal of rechts, Nazisymbolen als Hakenkruizen en SS herkenningstekens op Uniformen (neonazi Wolfsnagel symbool) en Tatoo’s te dragen/hebben. In 2018 ondernam een straat patrouille van het regiment “National Druzhyna” progroms tegen Roma’s en leden van de LGBTQ gemeenschap onder het mom orde en rust op de straten van Kiev te moeten herstellen. Een journalist van The Nation[3] schreef in 2019 “Ukraine is the only nation in the World to have a neo-Nazi formation in its armed forces”. De UN Commissaris voor de Mensen rechten beschuldigde het Azov-regiment in zijn 2016 rapport structureel mensenrechten te schenden.

Kolomoisky is geen persoon die met zich laat sollen. Hij heeft bewezen overal en zeker in de Oekraïne ontwikkelingen en gebeurtenissen in de door hem gewenste militaire en politieke richting te sturen.

De tentakels van Washington

In 2014 keurde het IMF noodhulp aan Oekraïne goed en leende het miljarden dollars aan de Nationale Bank van Oekraïne – de centrale bank van het land – om lokale commerciële banken te ondersteunen. Door een wereldomspannend plan waarbij PrivatBank-rekeningen en PrivatBank Group-bedrijven betrokken waren, en steunend op het corrupte Oekraïens rechtssysteem, plunderde Kolomoisky de IMF-hulp. 2014 is ook het jaar waarin de zoon van de toenmalige vicepresident Joe Biden, Hunter Biden, toetrad tot het bestuur van Burisma, een Oekraïens energiebedrijf waarin Kolomoisky een controlerend belang heeft (bron: New York Post). Uit e-mails verkregen door de Post bleek dat Vadym Pozharskyi, een Kolomoisky-protégé, in 2015 met Hunter communiceerde over een ontmoeting tussen Pozharskyi en de toenmalige vicepresident Biden.

Tegen 2015 was Kolomoisky op weg naar een volgende controverse, die uiteindelijk zou leiden tot de opkomst van Zelensky. In maart van dat jaar namen Kolomoisky’s mannen de controle over van Ukrnafta, de grootste olie- en gasproducent in het land, en UkrTransNafta, dat vrijwel alle oliepijpleidingen in Oekraïne controleert. Het was zijn manier om zijn afkeuring te tonen over de schuchtere hervormingsinspanningen van de regering en vormde een directe bedreiging voor de macht van de toenmalige president Petro Poroshenko. Poroshenko wendde zich daarom tot Washington voor hulp en de toenmalige assistent-staatssecretaris voor Europese en Euraziatische zaken Victoria Nuland was in Washington en Geoffrey Pyatt, de Amerikaanse ambassadeur in Oekraïne, in Kiev zijn Amerikaanse aanspreekpunten. Nuland wordt “de architect van de Amerikaanse invloed in Oekraïne” genoemd, speelde een belangrijke rol bij de verandering van het regime en heeft sinds de tijd van Bill Clinton in elke presidentiële regering gediend, behalve die van Trump. Mensen zoals Nuland zijn de reden waarom presidenten komen en gaan, maar interventionistisch buitenlands beleid altijd blijft bestaan. Zij is ook de politica die het bestaan van door Washington gefinancierde biolabs op Oekraïense bodem bevestigde.

Volgens het Oekraïense ministerie van Justitie heeft Kolomoisky van ongeveer 2008 tot 2016 frauduleuze leningen en kredietlijnen verkregen als onderdeel van een enorm plan van in totaal ten minste $5,5 miljard ongeveer gelijk aan 5% van het Oekraïense BBP in 2016. In de VS zouden miljoenen van die dollars zijn witgewassen door aankopen van commercieel onroerend goed van Ohio tot Kentucky en Texas. Bovendien zou Kolomoisky een dozijn staalfabrieken in kleine steden in heel Amerika hebben gekocht, met als gevolg failliete fabrieken, onbetaalde belastingen, rottende gebouwen en honderden staalarbeiders zonder werk. Door PrivatBank in 2016 te nationaliseren, heeft Oekraïne in feite de last van een miljardensteun op de schouders van de Oekraïense belastingbetalers gelegd.

Zelensky, een van de Kolomoisky pionnen

In 2012 richtte Zelensky en zijn partners middels een televisieproductiebedrijf, Kvartal 95, een netwerk van offshorebedrijven op. In dat jaar startte het bedrijf met het produceren van programma’s voor tv-stations die eigendom zijn van Kolomoisky en vanaf dat jaar de belangrijkste steunpilaar van Zelensky is geworden. In oktober 2016 werd de eerste aflevering van een nieuwe show, Servant of the People, uitgezonden op het Oekraïense 1+1 kanaal. De zendgemachtigde behoort tot de 1+1 Media Group, een van de grootste Oekraïense mediaconglomeraten, waarvan de eigenaar, volgens de Atlantic Council[4] niemand minder is dan Kolomoisky. In die show speelde Zelensky een geschiedenisleraar op een middelbare school die onverwacht president van Oekraïne wordt en zich inzet voor de bestrijding van corruptie bij de overheid. Door het 1+1 kanaal heeft Kolomoisky aanzienlijke politieke invloed in het huidige Oekraïne. Zijn mediamiddelen werden gebruikt om de verkiezingscampagne van 2019 van Zelensky te promoten.

De Servant of the People-serie zelf werd geproduceerd door Kvartal 95 en de show creëerde letterlijk Zelensky’s presidentiële personage. In 2018 werd een politieke partij die naar de televisieserie was genoemd, geregistreerd bij het ministerie van Justitie, waardoor Zelensky tot maart 2018 in feite een onofficiële campagne tegen de zittende regering kon opbouwen. In december 2018 maakte Zelensky officieel zijn presidentiële kandidatuur bekend op 1+1. Zelensky, de creatie van een oligarch, voerde campagne voor het presidentschap als de persoon die hij speelde in een comedyserie. In die periode vergaarde Zelensky – als een soort John de Mol – samen met zijn televisieproductiepartners een vermogen via een constellatie van offshorebedrijven die miljoenen ontvingen van Kolomoisky’s PrivatBank.

Kort nadat Zelensky en zijn Dienaar van het Volk-partij de touwtjes in Kiev in handen kreeg, begonnen zij Oekraïense ministers te ontslaan die bekend stonden als anticorruptie hervormers. Zogenaamd wegens inefficiëntie, De mensen die op het hakblok werden geplaatst, waren ook degenen die de macht van oligarchen zoals Kolomoisky konden en wilden bedreigen. Voormalig minister van Douane Maxim Nefyodov was een prominente hervormer die door Zelensky werd ontslagen. Nefyodov is het meest bekend vanwege het creëren van ProZorro, een systeem dat is ontworpen om corruptie in de Oekraïense overheidsopdrachtensector aan te pakken. Na het ontslag van Nefyodov gebruikte Zelensky’s partij haar meerderheid om wetgeving aan te nemen die het mogelijk zou maken om het duurste wegenbouwproject in de moderne Oekraïense geschiedenis te bouwen. Afgelopen juni 2021 meldde de Kyiv Post hoe Zelensky “de uitgaven voor wegreparaties heeft verdubbeld, in de zak van het COVID-hulpfonds heeft gestoken en geld heeft uitgegeven dat Oekraïne had binnengesleept via internationale rechtbanken.” Een interessante bron van geld, aangezien het IMF een hulppakket van meerdere miljarden dollars heeft goedgekeurd in 2020 “om Oekraïne te helpen het hoofd te bieden aan de pandemische uitdagingen van COVID-19 door middel van betalingsbalans- en begrotingssteun.”

Uit de Pandorra Papers blijkt dat de Oekraïne de thuisbasis is van meer geheime offshore-holdings dan enig ander land. Holdings in meer dan 91 landen en gebieden, die in handen zijn van 300 politici en ambtenaren, waaronder verschillende huidige en voormalige nationale leiders, Het Organised Crime and Corruption Reporting Project (OCCRP), dat bijdroeg aan het onderzoek, ontdekte dat Zelensky kort voordat hij tot president werd gekozen, “zijn belang in een belangrijk offshorebedrijf, het op de Britse Maagdeneilanden geregistreerde Maltex Multicapital Corp, schonk aan zijn zakenpartner….die zakenpartner werd de belangrijkste presidentiële assistent. Hoewel hij die aandelen openbaar maakte, blijkt uit de documenten dat er snel een regeling werd getroffen waardoor de offshore vestiging dividenden kon blijven betalen aan een bedrijf dat nu van zijn vrouw is.”

Door hardhandig optreden tegen de vrijheid van meningsuiting en politieke oppositie en het spook van Russische agressie de schuld te geven, probeerde Zelensky’s kantoor het gebruik van offshores te rechtvaardigen. Een adviseur van de stafchef van Zelensky beweerde dat de offshores nodig waren om de inkomsten van de groep te “beschermen” tegen de agressieve acties van het “corrupte” regime van voormalig president Viktor Janoekovitsj, die in 2014 werd afgezet in de door de VS gesteunde kleurenrevolutie.

De oorlog van Zelensky

Nadat Zelensky zijn verkiezing had gewonnen, gaf Kolomoisky aan dat hij bereid was vrede te sluiten met Rusland. De burgeroorlog in Oost-Oekraïne had tot dusver meer dan 14.000 levens geëist en een vluchtelingenstroom van meer dan 1 miljoen mensen veroorzaakt. De oligarch zei dat het genoeg was: ‘Ze zijn toch sterker. We moeten onze betrekkingen verbeteren….maar, mensen willen vrede, een goed leven, ze willen niet in oorlog zijn…..Washington dwingt ons om in oorlog te zijn, en geeft ons er niet eens het geld voor.” (bron: NY Times). Blijkbaar is hij door de magere populariteit van Zelensky begin 2022 van gedachten veranderd.

De oorlog heeft een nieuwe door het volk van West-Oekraïne geaccepteerde Zelensky gecreëerd, waardoor zijn door schandalen geplaagde presidentschap, gekenmerkt door gebroken beloften om tegen de diepgaande corruptie op te treden, is gered. Uit een opiniepeiling van het Kyiv International Institute of Sociology bleek dat slechts 24% hem eind januari 2022 steunde. Maar nu, dankzij de omarming door het Westen van de acteur, is Zelensky de ontvanger geworden van onvoorwaardelijke aanbidding en enorme hoeveelheden internationaal hulpgeld.

“Voor de oorlog stuurden de VS $300 miljoen per jaar naar Oekraïne”, zei Mark Cancian, senior adviseur bij het Centrum voor Internationale en Strategische Studies (CISS)…nu geven we $100 miljoen per dag aan wat tot voor kort werd beschouwd als “de meest corrupte natie van Europa” (bron: The Guardian)…een volstrekt corrupt land met een geschiedenis van presidenten die zich met miljarden verrijkt hebben ten koste van de eigen bevolking verdient geen steun. Oorlogshitser Zelensky is het grootste gevaar voor Oekraïne”

Een schurk onder de schurken

Zo democratisch als hij door de westerse media en politici wordt geschetst is de man bij lange na niet. Zonder de steun van oligarchen en nationalistische extremisten had hij nooit president kunnen worden en blijven. Zeker niet in een door en door gecorrumpeerd land als de Oekraïne. Bovendien bevestigden de Pandora Papers dat hij vermoedelijk een nog grotere schurk is dan zijn twee voorgangers. Zouden ze in Brussel en Den Haag ook een diepgaande evaluatie hebben gemaakt van het deel van de Panama Papers waarin uitgebreid opkomst, activiteiten en het krachtenveld van resp. rond de persoon Zelensky uit de doeken gedaan wordt? Vast wel.

Op de Franse Tv stelde een geïnterviewde Oekraïense het puntig: “Waarom zouden we deze president en zijn marionettenregering moeten verdedigen?….de economie zakt in elkaar, corruptie is wijdverspreid.” ..hij (Zelensky) is absoluut geen democratisch leider. Hij heeft vier tv-stations gesloten….de afgelopen jaren zijn Russische en ook Oekraïense journalisten vermoord….twee miljoen Oekraïners leven onder erbarmelijke omstandigheden..de energierekeningen zijn sterk gestegen en een groot aantal betaalt de helft van het inkomen aan stookkosten”. Ja, waarom doen die westerse media en politici het wel?

Die vaststelling werpt een duistere schaduw over de manier waarop westerse politici zich in woord en daad verbinden met deze schimmige artiest die in het Westen inmiddels een bijna heilige status heeft bereikt. Schurken steunen elkaar tot het gaatje.

[1] Gebaseerd op een 3 oktober 2021 artikel van James O’Brien op de website OCCRP.

[2] Harper’s Magazine (opgericht in 1850) is een maandelijks verschijnend tijdschrift in de Verenigde Staten van Amerika. De inhoud van Harper’s Magazine is een combinatie van literatuur, politiek, cultuur en de kunsten. De huidige oplage is rond de 200.000 exemplaren per maand.

[3] The Nation is het oudste doorlopend gepubliceerde weekblad in de Verenigde Staten, en het meest gelezen magazine van de progressief-liberale politieke stroming. De publicatie begon op 6 juli 1865, als opvolger van The Liberator, een blad uit abolitionistische hoek.

[4] Een in 1961 opgerichte Amerikaanse Denktank die zich concentreert op mondiale ontwikkelingen en gebeurtenissen.