Nationaal Coördinator Terrorismebestrijding en Veiligheid (NCTV) is een instantie van de Nederlandse overheid die in 2012 werd ingesteld om Nederland te beschermen tegen bedreigingen die de maatschappij kunnen ontwrichten. In Nederland zijn in totaal ongeveer twintig instanties betrokken bij de bestrijding van terrorisme. De NCTV moet ervoor zorgen dat al deze organisaties op een effectieve manier informatie uitwisselen en effectief samenwerken.
Vanuit de Militaire Inlichtingen en Veiligheidsdienst (MIVD) werd in een rapport in 2006 al kritiek geuit op de voorloper van de NCTV, het toenmalige NCTb. Destijds werd gesteld dat ‘de organisatie dreigt uit te groeien tot een zelfstandige inlichtingendienst die het werk van andere Nederlandse veiligheidsdiensten kan verstoren’.[1] Inmiddels blijkt dat die toenmalige waarschuwingen zijn ingehaald door een nog veel akeliger realiteit; de Overheid misbruikt de NCTV voor politieke doeleinden en laat concurrente politieke partijen heimelijk door deze dienst volgen en analyseren.[2] Deze partijen worden vervolgens steevast in een verdachtenbank gezet, zodat hun democratische legitimiteit voortdurend ter discussie kan worden gesteld. In vertrouwelijke berichten aan gemeenten, politie, ministeries en buitenlandse inlichtingendiensten wordt bijvoorbeeld allochtonenpartij Denk een ‘spreekbuis voor moslimfundamentalisme’ genoemd. De PVV draagt volgens de NCTV bij aan ‘radicalisering‘, een inmiddels populaire term onder degenen die menen zich op een zekere morele hoogvlakte te bevinden.
De coördinator zou politici op sociale media slechts volgen om de dreiging jegens hen in te schatten, hield de Minister van J&V de Kamer vorig jaar nog voor. Dat volgen van partijen heeft “helemaal niets te maken met wat die politicus zelf doet of vindt” maar gebeurt enkel voor de “eigen veiligheid”, zei toenmalig Minister J&V Grapperhaus tegen de Kamer. Op 14 oktober 2010 met ingang van het kabinet-Rutte I werd dit ministerie gevormd door aan voorloper ‘Ministerie van Justitie’ het Directoraat-Generaal Veiligheid vanuit BZK (Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties) toe te voegen en aanvankelijk onder de naam Ministerie van Veiligheid en Justitie verder te gaan. Dat werd later dus ‘Ministerie van Justitie en Veiligheid’ want dat ‘stond toch leuker”. We hebben deze rotzooi eigenlijk dus nog te danken aan de eerste Minister die dat baantje ambieerde: Ivo Opstelten. Dat is bepaald een garantie dat het hele Ministerie van J&V een broertje dood heeft aan de begrippen ‘democratie’ en de veelgeroemde ‘trias politica’.
Over de beoordelingen die de NCTV tot dusver produceerde over politieke partijen, is tot op zekere hoogte nog wel begrip op te brengen zoals in het geval van Denk. In enkele berichten wordt bijvoorbeeld gesteld dat vooraanstaande moslimfundamentalisten een stemadvies voor Denk hebben uitgebracht. Volgens de NCTV zou Denk hierdoor “fungeren als politiek podium voor het politieke salafisme in de Tweede Kamer”. Als dat zo is – en daar lijkt het wel op – dan is dat voor de ontwikkeling van de democratie onwenselijk en bovendien staat dit een integratie van moslims in de Westerse moderniteit in de weg. Als partijen als Denk dat modernisme bij nader inzien niet bevalt, dan mogen zij gerust de trein terug naar het oosten nemen.
Maar in de kern klopt het natuurlijk van geen kant dat de overheid inlichtingendiensten gebruikt om (onwelgevallige?) politieke partijen te monitoren; daarvoor is in het Parlement ruimte genoeg, mits de politici (zoals van D66) zich nu eindelijk eens wat meer met de feitelijke inhoud bezig houden dan met de vorm. Als de overheid zich wil bedienen van een ‘Schutzstaffel’, dan zijn zij niet veel beter dan het gajes wat precies 97 jaar geleden die rotzooi in Duitsland oprichtte.
De NCTV is teveel gepolitiseerd: letterlijk. Zolang mensen als Erik Akerboom (die tot dusver nog niet op indrukwekkende daden kon worden betrapt) daar leiding aan geven, enkel omwille carrièreperspectieven, dan is een betere invulling van de eigenlijke NCTV-taak niet te verwachten. Dat kon hij bij de Nationale Politie niet en hij zal dat nu ook niet kunnen.
[1] NRC Handelsblad – 26 juli 2006 – ‘Veiligheidsdiensten verstoren elkaar’.
[2] NRC – 2 mei 2022 – ‘NCTV waarschuwde jaren voor ‘polariserende’ politieke partijen.