Af en toe moet je uitbundig kunnen lachen. Eergisteren verscheen op de website van OpinieZ een column van Maaike van Charante die het boek van de twee heren Lucassen “Migratie als DNA van Amsterdam” met als onderliggende tijdsperiode 1550-2021, met veel interesse had gelezen en het als een wetenschappelijk studie gepresenteerde werk een boeiend verhaal vond. Het wetenschappelijke zit volgens beide heren vooral in het gegeven dat het werk een verplicht handboek wordt voor eerstejaars geschiedenisstudenten aan de UvA.

Wetenschappelijk dus. Een kwalificatie die tegenwoordig voor ieder links propaganda-document wordt gebruikt om meer gewicht aan de inhoud te geven. Zelden voldoet zo’n schrijven aan de vijf principes van wetenschappelijke integriteit[1] en gelet op de kanttekeningen die Maaike van Charante plaatst, ben ik ervan overtuigd dat het als “wetenschappelijke studie” gepresenteerde boek van de twee Lucassen daar ook niet aan beantwoordt.

Waarom? De vaststelling van Maaike van Charante dat “het boek leest als een promotieverhaal voor een zeer ruimhartig immigratiebeleid” duidt al op het manco van veel door links denkende wetenschappers uitgevoerde “studies”. Producten die meer het karakter hebben van “advocacy journalism”[2] dan een neutrale zoektocht naar de oplossing van een bestaand probleem. Het is kijken naar een onderwerp door een gekleurde bril met gevonden bewijzen die de eigen boodschap onderbouwen. Propaganda om de lezer in een bepaalde denk en doen richting te duwen. De tweede kanttekening die zij plaatst, bevestigt de vorige vaststelling: “de gebroeders Lucassen willen namelijk een boodschap vertellen, en als de werkelijkheid niet bij die boodschap past, vinden zij het geen probleem die hier en daar bij te buigen”. Niet echt wetenschappelijk dus.

Extreemrechts complotidee

Dat is nog niet eens het aller-amusante. Wat te denken van de opmerking van een van de twee Lucassen:” ons boek over de migratiegeschiedenis laat onder meer ondubbelzinnig zien dat omvolking niet alleen een extreemrechts complotidee is, maar ook feitelijke onzin. Migranten blijken steeds de toekomstige autochtonen.” Het amusante komt tot uiting als de uitleg van de termen autochtoon, volk, cultuur en omvolking achter elkaar worden gezet om duidelijk te maken wat deze Lucassen eigenlijk zegt.

Te beginnen met de term autochtoon: “de oorspronkelijke bewoner. Vervolgens “een volk is een groep mensen die dezelfde cultuur hebben”; “cultuur zijn de gewoonten en gebruiken waarover een volk in het land zelf beschikt of die een volk meeneemt uit het land van herkomst” en eindigend met “omvolking is het (deels) vervangen van een volk door een ander volk”. Uit die uitleg wordt helder dat een derdelander zoals men de immigrant tegenwoordig in Brussel noemt, nooit een autochtoon kan worden resp. zijn. Lucassen meent dat als je geboren bent in Amsterdam resp. Nederland je dan automatisch kan worden betiteld als autochtoon. Daar is helaas meer voor nodig zoals het overnemen van de normen en waarden van de autochtoon en het voegen in het leefpatroon van het vestigingsland zonder de eigen identiteit te verliezen. Daar is vooral bij de migrant met een moslim achtergrond geen sprake van, omdat hem en haar dat door de Koran verbonden wordt. Mochten de Lucassen een andere uitleg van die termen hebben, dan hadden ze die moeten opnemen in hun “wetenschappelijke studie” om te kunnen beantwoorden aan een of meerdere principes van wetenschappelijke integriteit zoals eerlijkheid, zorgvuldigheid en transparantie.

“Rembrandt – die uit Leiden kwam –
wordt een immigrant genoemd”

De twee Lucassen verbuigen volgens van Charante ook de uitleg van de term immigrant in eigen voordeel. Iedereen die vanuit een ander deel van Nederland naar Amsterdam verhuist is een immigrant? Dat naar de gewenste vaststelling toe corrigeren neemt in het “wetenschappelijke boek” een vlucht. Andere voorbeelden noemt Van Charante: het vergelijken van verschillende groepen die in de afgebakende periode naar Amsterdam getrokken zijn en hoofdzakelijk uit andere delen van Nederland kwamen. Geen echte immigranten dus. Vergelijking van religiën (protestant versus katholiek; christelijk versus islam), artistiek niveau (Rembrandt bijvoorbeeld blijkt het artistieke niveau in Amsterdam omhoog gestuwd te hebben), aanpassingsproblemen (plattelanders die stads moeten worden), ras en cultuur (eeuwenlange uitsluiting Joden vergelijken met warme omarming van moslims). In haar column noemt Maaike van Charante meer voorbeelden van “(on)wetenschappelijke vergelijkingen”.

Propagandastuk

Haar conclusie is dan ook veelzeggend “Dit boek is weer een steentje in het bouwwerk ‘wetenschappelijk bewezen’ waar bepaalde activisten graag mee schermen. Naar mijn mening zouden serieuze wetenschappers wat vaker openlijk bezwaar moeten maken tegen dergelijk misbruik van het gezag van de wetenschap. Het doet meer schade dan velen van hen schijnen te denken”. Het boek is een propagandastuk om te onderstrepen dat immigratie positief, goed is voor oorspronkelijke inwoners van stad en land. Dat kan als de nieuwe Nederlander zich aanpast aan de normen en waarden, aan de wetten van het nieuwe vestigingsland; die niet afwijst en zich blijft vasthouden aan de cultuur van het land van herkomst.

 Maaike van Charante vond het een verhaal. De twee Lucassen een wetenschappelijke studie.. Het is maar door welk prisma je iets beschouwt en het is duidelijk welke invalshoek in het betreffende boek gebruikt wordt. Volgens de wikepedia is een verhaal de oudste vorm van amusement en de inhoud van het Lucassen boek moet vanuit die optiek benaderd worden.

[1] Eerlijkheid (data en bronnen niet vervalsen en het serieus nemen van alternatieve visies en tegenargumenten); zorgvuldigheid (gebruik van wetenschappelijke methoden en optimale precisie van ontwerp, uitvoering en verslaglegging); transparantie (op welke data gebaseerd, langs welke weg verkregen en rol externe belanghebbenden); onafhankelijkheid (geen buitenwetenschappelijke overwegingen (bijvoorbeeld overwegingen van commerciële of politieke aard), en verantwoordelijkheid (binnen de grenzen van het redelijke rekening houden met de legitieme belangen van bij het onderzoek betrokken personen).

[2] Reporters en journalisten worden actieve deelnemers in het conflict waarover zij schrijven, waardoor zij een actieve, leidende en opinievormende rol gaan spelen in het publieke debat over het conflict.