Bindende referenda zijn noodzaak

Al vaker heb ik mijn verbazing uitgesproken over het feit dat aan het einde van een verkiezingsdag de partijprogramma’s als eerste sneuvelen. In wat het ‘regeerakkoord’ wordt genoemd, is vaak niets meer te herkennen van de partijprogramma’s waar de burgers op hebben gestemd. Daarom zijn bindende referenda noodzakelijk om onze democratie te moderniseren. De burgers moeten de mogelijkheid tot correctie hebben.

Als voorbeeld van misbruik van de democratie kunnen we de ‘Conferentie over de toekomst van de EU’ nemen; op 9 mei vorig jaar begon deze toekomstconferentie. Afgelopen maandag, precies een jaar later dus, werden de resultaten voorgelegd aan de regeringsleiders van de lidstaten, de Europese Commissie en het Europees Parlement. Het gaat om maar liefst 49 voorstellen en 300 maatregelen die allemaal leiden naar de droom van Guy Verhofstadt: een federaal Europa.

De ‘Conference on the Future of Europe’ is een nogal beperkte democratische vinding van de Europese Unie, waarbij achthonderd EU-burgers is gevraagd mee te denken over de toekomst van het landenblok. Deze burgers zijn uiteraard vooraf geselecteerd en wie de selectie precies deed is niet bekend, maar het zal er vooral niet om zijn gegaan of dat een getrouwe afspiegeling van de mening van de inwoners de EU is. Onder de achthonderd burgers die waren geselecteerd voor de toekomstconferentie, kwamen er 29 uit Nederland. Getalsmatig zal dat wel kloppen, maar als zó weinig burgers voldoende zijn om te veronderstellen dat dit een getrouwe afspiegeling van de mening onder álle Nederlanders is, dan kunnen we verkiezingen voortaan wel afschaffen. Dan is een kortstondige peiling van Maurice de Hond onder een handjevol burgers ook wel voldoende om voor democratie door te gaan.

Een eerdere conventie van de EU, begin deze eeuw, leidde tot een nieuwe Europese grondwet, die vervolgens in referenda in Nederland en Frankrijk werd afgewezen en waarna referenda in andere landen ijlings werden afgeblazen. Via een andere route, vrijwel dezelfde als die nu wordt gevolgd, kwam die ‘Europese grondwet’ er alsnog. Waarom politici er telkens in slagen om de wil van de bevolking slinks te passeren, is een duidelijke zaak: persoonlijke belangen. Ditmaal ook, is een simpele meerderheid onder de regeringsleiders van de lidstaten voldoende om met deze conventieresultaten in te stemmen. Met andere woorden: uiteindelijk hebben de burgers binnen de EU daar niets over te vertellen. Dat is voorbehouden aan de zelfbenoemde elites. Ook dat maakt duidelijk dat referenda noodzakelijk zijn.

Het huidige regeerakkoord van VVD, D66 en ChristenUnie sorteerde al voor: “we staan open voor verdragswijzigingen naar aanleiding van de conferentie over de toekomst van Europa als dit in het Nederlands en Europees belang is”. Of in het regeerakkoord ook iets te herkennen is van de oorspronkelijke partijprogramma’s kan het antwoord kort zijn: ‘nee’. De burgers hebben gestemd en klaarblijkelijk hebben de partijen daarna geconcludeerd dat de Nederlanders van hun land af willen en zich willen uitleveren aan Guy Verhofstadt c.s. Even navragen of ze dat als ‘volksvertegenwoordigers’ eigenlijk wel helemaal goed hebben begrepen is er niet bij.

Tja: dan stevenen we af op een aantal staatsgrepen in Europa.

Dat doet me allemaal denken aan Goebbels: “Ihr wollt Krieg? Ihr wollt einen totalen Krieg?”