Tijdens mijn actieve Defensieperiode had ik een ondersteunende taak, maar die werd door mijn directe commandanten vaak vertaald als een dienende positie.
Gevraagd en vooral ongevraagd kwam ik met adviezen en oplossingen voor problemen, maar niet altijd vielen die in goede aarde en verdwenen vaak in het ronde archief naast hun bureau. Het is het recht van een beleidsbepaler om adviezen en voorstellen af te wijzen of naast zich neer te leggen. Het wordt benauwend als achteraf blijkt dat implementatie van die oplossingen en opvolgen van die adviezen veel onheil hadden kunnen voorkomen.
Wanneer ik de nieuwe Minister van Klimaat op het podium zie optreden, zie ik wel eens enige paniek in zijn ogen. Ik heb dan de neiging om wat adviezen op een papiertje in zijn zak te steken. De laatste keer kwam hij met veel bombarie een zak geld brengen om windmolenparken op zee te bouwen. In het artikel “Leuren met windmolens” heb ik geprobeerd om hem een bruikbare kompasrichting te geven, maar ik heb niet de indruk dat hij mijn uitgestrekte hand op waarde heeft geschat en die heeft genegeerd. Dat kan en mag. No hard feelings. Toch wil ik nog een poging wagen om hem wat tastbaars te geven als de discussie of het debat zich weer toespitst op de (on)zin van windturbines . Omdat ik een beetje medelijden met hem heb en weet dat hij nogal betweterig is door zijn jeugdigheid.
Wist U dat….
Nog steeds een volwaardig en compleet systeem gehandhaafd moet blijven dat de Nederlandse stroomgebruiker op elk moment kan voorzien van de benodigde hoeveelheid elektriciteit? Öók als het niet waait. Dat systeem bestaat uit elektriciteitscentrales en een elektriciteitsnet, dat alle centrales en alle gebruikers: industrie, huizen, kantoren, treinen, etc. verbindt Samen vormt die combinatie onze elektriciteitsvoorziening. We kunnen die combinatie beschouwen als het hoofdsysteem voor onze elektriciteitsvoorziening.:
- Windturbines en hun verbindingen naar het elektriciteitsnet moeten worden beschouwd als een tweede systeem. Wanneer uit dat “tweede systeem” elektriciteit komt, dus als het waait, komt dat bij de elektriciteit in ons “hoofdsysteem”. Daar moeten de centrales dan “een stapje opzij doen” en de stroom uit het tweede systeem vóór laten gaan. Dit betekent dat in het “hoofdsysteem” centrales moeten afschalen en als de wind wegvalt, dan moeten die centrales plotseling weer opschalen. Dit tweede systeem moet worden beschouwd als een luxe artikel, maar brengt wel ongewenste kosten met zich mee: kosten voor de combinatie windturbines-verbindingen-elektrische verliezen- extra kosten in het “hoofdsysteem” voor opvangen van de grilligheid van wind.
- Voor dat tweede systeem dat als luxesysteem kan worden betiteld, werd tot 2021 al €80 miljard uitgegeven? Experts hebben berekend dat nog eens € 100 miljard in de komende 15 jaren uit de schatkist getrokken moet worden. Als alle extra kosten die windenergie veroorzaakt omgerekend worden naar geleverde kWh, dan kom je op 11 cent/kWh, terwijl de elektriciteit uit fossiel gestookte centrales en kerncentrales minder dan 5 cent/kWh kost. Dus minder dan de helft! Jammer dat die extra kosten die wind energie zo duur maken, voortdurend verzwegen worden.
Grote windindustrieterreinen op land en water schadelijk zijn voor flora en fauna, een hoge mate van landschapsvervuiling veroorzaakt en schadelijk is voor onderdelen van het milieu. Wind is niet duurzaam en kan ook niet als hernieuwbaar beschouwd worden. Natuurlijk weet U dat, want dat staat al uitgebreid in het artikel “Leuren met Windmolens”!
Windturbines vrijwel onhoorbare laagfrequente geluidsgolven produceren die vrijkomen door het draaien van de windturbines en de gezondheid van de mens beïnvloeden? Het gevolg kan zijn slapeloosheid, hartritme storingen en kloppingen, kijk en gevoelsproblemen en duizeligheid. Voor bewoners in de omgeving van windturbines, die binnen een afstand van 15-20 kilometer wonen, is dat een voortdurende marteling. Diverse Finse onderzoeken en een onderzoek van het Max Planck Instituut hebben dat bevestigd. U heeft meegedaan in een proef met die doelstelling? Nog niet?
Brekende masten, afbrekende rotorbladen en branden in de machinekamer steeds vaker voorkomen? Dat afbrekende stukken honderden meters weg geslingerd worden en er praktisch geen mogelijkheid is om branden te voorkomen. In Duitsland stapelen de ongelukken zich op en de energievoorziening wordt vervolgens voor enige tijd doorkruist. Dan vormt de afvoer en recycling van onbruikbare windturbine (onderdelen) een punt van aandachten dat is in het artikel “Leuren met windmolens” onder uw aandacht gebracht. Nog maar eens herlezen. Nog een korte tekst over het kraken van de ingegraven betonnen fundering. De sloop van de betonnen windturbinefundamenten is een hele klus. De fundamenten zitten diep in de grond waardoor ze moeilijker bereikbaar zijn. Voor het slopen van betonnen constructies worden geen militaire explosieven (met hoge detonatiesnelheid) gebruikt, maar civiele (met lagere detonatie snelheid en zo veel mogelijk gasdrukwerking). Massieve betonnen constructies worden het liefst ‘gekraakt’. Dat houdt in dat er door de explosie grote scheuren ontstaan die daarna met sloopmachines tot handzame brokken worden verpulverd. Hoe dat gebeurt met de betonnen fundering op zee gebeurt is nog een raadsel.
De afvoer van windturbine wieken nog op diverse problemen stuit? Bedrijven zoeken naarstig naar financieel haalbare oplossingen en kiezen herhaaldelijk voor de goedkoopste: het brengen naar stortplaatsen waar ze gezaagd en 10 meter in de grond begraven worden waar ze naar verwachting langdurig zullen blijven liggen. Omdat ze stormwinden moeten weerstaan zijn de wieken niet eenvoudig kostenneutraal te vernietigen. Binnen de EU worden ze verbrand om er cement van te maken of om te gebruiken voor brandstof van energiecentrales. De energiewaarde is echter laag en ze versterken de ongunstige emissie. Een andere optie wordt in Texas toegepast. Daar worden de wieken omgezet in pellets en vloeren. Omdat de productiesnelheid laag is wordt het gros alsnog in de grond gestopt. Op de website www.fenixx.news wordt in een artikel op 6 februari 2020 die afvoer problematiek al uit de doeken gedaan.
In Duitsland men ook nog tegen de energietransitie stuitert? Vraag en aanbod kunnen mijlenver uit elkaar liggen. In Duitsland bijvoorbeeld moeten gelet op windsterkte, tijdsduur en windrichting de windparken in het noorden van Duitsland gebouwd worden. De belangrijkste grootverbruiker, industriële complexen, liggen hoofdzakelijk in het midden (Roergebied) en het zuiden (Beieren-Baden-Wuertemberg). Twee minder grote industriële complexen liggen in de regio Bremen-Hamburg (scheepvaart) en regio Dresden-Chemniz-Halle en Erfurt. De Duitse regering had een noord-zuid transportplan geconcipieerd, maar dat wordt gehinderd door inspraakprocedures. Ik neem aan dat Nederland dat probleem allang heeft onderkend en opgelost?
Ook de exploitatie kosten helder gepresenteerd moeten worden? Helaas wordt Deze kostenpost die o.m. verdeeld wordt in (groot en klein) onderhoud (in een bepaalde tijdfrequentie) en daarvan afgeleide reparatie, onderdelen en DR componenten vervanging, aanhouden van voorraden (hoogte, samenstelling, doorlooptijd en ruimtebeslag), ontmanteling (benodigde materiaal en doorlooptijd) en afvoer (benodigd transport uitgedrukt in capaciteit en snelheid, afstand en transport frequentie, zorgvuldig buiten de discussie gehouden. Dat is opmerkelijk. Vermoedelijk is de reden dat bij het helder maken van die kosten het goedkopere imago ernstig geweld aan zal worden gedaan. Het is des te opmerkelijker, omdat door een optimale exploitatie de LOT kan worden verlengd en de operationele kosten binnen grenzen gehouden kan worden.
Fabeltjes
Het subsidieloze offshore windclusters verhaal een politiek fabeltje is om de samenleving te lijmen. De tenders[1] waarbij geen subsidie meer gevraagd wordt, worden uitsluitend gerealiseerd op voorwaarde dat de investeringskosten verder dalen, de prijs voor CO2 stijgt en de marktprijs voor stroom stijgt. Dat laatste kan een onpasseerbare hindernis worden. Als er meer windturbineclusters gebouwd worden, meer stroom wordt geproduceerd, zal de stroomprijs verder dalen. Omdat er geen tekort aan stroom is, zal de marktprijs voor stroom harder dalen dan de investeringslasten van nog te bouwen windclusters. Het financiële gat moet worden gevuld met belastingen die gedragen worden door de gebruiker. Dan is er niet minder, maar zelfs meer subsidie nodig voor duurzame energie. Zonder een voortdurende subsidiestroom is windenergie niet rendabel. Uit praktijkdata (Ierland, en Engeland) blijkt dat windenergie niet de prijs-kwaliteit verhouding weerspiegelt die de politiek de burger voorschotelt. Het is door de windafhankelijkheid, transportproblematiek, ruimtebeslag, langdurige subsidiedruk een uiterst onbetrouwbare en voor de verbruiker/huishoudens kostbare oplossing.
Er nogal wat schadelijke stoffen in zo’n windturbine zijn verwerkt? U bent daarover natuurlijk uitbundig geïnformeerd zoals:
- voor de magneet in de motor. Een schaarse grondstof waarvan de mate van schaarsheid de kosten van een windturbine kan opdrijven. Het is nog onduidelijk wat er moet gebeuren als die grondstof niet meer in die hoeveelheden gewonnen kan worden om nieuwe turbines te bouwen, verouderde en niet functionerende windturbines te vervangen en de energie toelevering daardoor verminderd wordt. Wat dan? Bovendien kan het metaal door afgifte van gas en damp bij inhaleren long embolie veroorzaken, is het niet bijster goed voor de lever en veroorzaakt het winnen van het metaal milieuvervuiling en gezondheidsproblemen op voor de betrokken mijnwerkers.
- dat als isolatiemateriaal wordt gebruikt. Door mechanisch falen, slijtage van machines of tijdens onderhoud of ontmanteling van een windturbine kan het lekken en het schadelijke broeikasgas veroorzaken. Zie het artikel “Leuren met Windmolens”.
- in de verf van de rotorbladen die een risico vormen voor mens en dier. Plastic dat niet groter is dan 5 mm en zich manifesteert in twee versies: primaire, kleine korreltjes en microplastic dat ontstaat door slijtage en afbraak van grotere stukken plastic, die uiteenvallen en vergaan. Onderzoek moet gaan uitwijzen hoe schadelijk microplastic is voor mens, dier en milieu.
- dat in aanzienlijke hoeveelheden wordt verwerkt in de wieken. De toelevering veroorzaakt een enorme kaalslag in oerbossen van de Amazone in o.m. Ecuador. Door de geëxplodeerde vraag kunnen balsahout kwekerijen het niet meer aan, en worden nu op grote schaal oerbomen illegaal gekapt. Met rampzalige gevolgen voor het milieu.
- (BPA) in de composiet materialen van de wieken. Deze hormoon verstorende stof komt tijdens de levensduur door slijtage als nanoparticles in het milieu terecht. Na de levensduur van de molen en het storten van de bladen (recyclen is nauwelijks mogelijk) wordt het grondwater vervuild.
Natuurlijk wist U dat en is de tekst voor U oude koek. Uw topambtenaren hebben allang een gewogen document opgesteld waarin de opgebrachte onderwerpen, uitgebreid aan de orde zijn gekomen. Toch even door mij op papier gezet. Een leek net als U, maar die wel kan uitzoeken, lezen en nadenken.
Tenslotte
Onderbrekingen en de noodzaak van een opvangsysteem verminderen het geloof in de betrouwbaarheid van windturbines voor het groot verbruik. Wetenschappers hebben de mythe ondergraven dat windclusters fossiele kolen – of gascentrales compleet kunnen vervangen[2]. Dr Cees Le Pair plaatste de volgende kanttekening: de molens van het energieakkoord kosten ons € 80 miljard. Ze zijn extra. Als er te weinig wind is, moeten conventionele centrales blijven draaien: salderend ca. 70% van de tijd voor windturbines op het land en 50% op zee. Daarvoor blijven we gewoon de volle prijs betalen. Met de nieuwe voornemens loopt die onnodige investering op naar €150 miljard.
Gordon Hughes verbonden is aan de Universiteit van Edinburgh heeft in juli 2019 de resultaten van zijn onderzoek naar de kosten en baten van windparken gepubliceerd. Hij stelde vast dat een groot aantal windparken de stroom tegen dermate lage prijzen hebben aangeboden dat de productie opbrengst die kosten niet kan dekken. Volgens hem gokken de betreffende bedrijven erop dat als een nakende faillietverklaring helder wordt, de UK-overheid hen uit de brand zal helpen m.a.w. de belastingbetaler zal moeten boeten. De energiebelasting zal aanmerkelijk verhoogd moeten worden en dat zal ook betekenen dat marktprijzen opgestuwd worden. De betrokken firma’s zullen opnieuw met de overheid over de prijsstelling gaan onderhandelen om een nieuwe hogere prijskaartje mogelijk te maken. In plaats van de beloofde goedkope stroom zal de gebruiker geconfronteerd worden met groeiende energiekosten.
Subsidies, garantieprijzen en afwentelen van kosten worden in rekening gebracht om verlies te kunnen compenseren. K. Pieters c.s. hebben berekend dat in het geval van zwaaipalen op het land de huishoudens 112% en niet-energiebedrijven 31% betalen moeten dragen om de 143% subsidies die energiebedrijven ontvangen om rendabel te kunnen opereren. Een oversubsidie aka winst van 43% resteert[3]. De vraag is dan of de Nederlandse samenleving net als in Frankrijk de straat op zal gaan om de regering ter verantwoording te roepen.
U heeft toch maar de richtlijn van Brussel gevolgd en de strijd tegen het Groen verklaren van gas en kernenergie gestaakt. Nu nog kritisch nadenken en benaderen van windturbines. Het is maar dat U het weet.
[1] Een afwegingsprocedure voor het verkrijgen van een dienst of product in het economisch verkeer of aanbesteding.
[2] Artikelen” Wind en Zon” en “Fossiel is Duurzaam”.
[3] K. Pieters: Lastenverdeling Windenergie op land; Nederwind, onderzoek – research, juni 2018.