De Gelderse afdeling van de PVV wil dat de commissaris van de Koning John Berends de Nijmeegse burgemeester Hubert Bruls aandraagt voor ontslag. De partij viel over de woorden van Bruls in het programma Buitenhof van afgelopen zondag. Voorzitter Bruls van het Veiligheidsberaad stelde in dat programma dat “werkgevers de mogelijkheid moeten hebben om naar een coronabewijs te vragen”.
PVV-fractievoorzitter Marjolein Faber diende daarop een motie in de Gelderse Staten in, met de strekking dat CdK Berends bij de Kroon moet aandringen op ontslag. “Dit is geen verbinder, maar een gevaar voor de maatschappij. Reden om deze burgemeester te dumpen”. De woorden vielen bij de voorzitter van de Gelderse Staten – John Berends – en partijgenoot van Bruls, niet helemaal goed. Uiteindelijk ging het hard tussen Berends en Faber. Dat begon nog subtiel met “u kunt beter inspreken bij de gemeenteraad” en “u gaat er niet eens over, voor de twintigste keer”. Maar toen Faber aanhaalde dat Bruls beter af is als hij thuis kan blijven – “want dan hoeft hij niet onder de mensen te komen, laten we wel wezen: hij is immers zelf een ongekend virusreservoir” – liep de emmer bij Berends over.
Scherpenzeel
Deze – op het oog ordinaire – scheldpartij doet aanvankelijk wat kinderachtig aan, maar Faber bracht CdK Berends fijntjes in een lastig parket: eerder dit jaar ontsloeg deze Commissaris van de Koning een burgemeester op staande voet; kennelijk kon dat gewoon volgens hem. Eppie Klein werd als waarnemend burgemeester van de Gemeente Scherpenzeel ontslagen nadat minister Ollongren (Binnenlandse Zaken) de stekker uit de herindelingsplannen van de provincie Gelderland voor Scherpenzeel en Barneveld had getrokken. Aanvankelijk was er het plan dat de gemeenten Scherpenzeel en Barneveld zouden moeten fuseren en Commissaris van de Koning Berends en de Provinciale Staten waren vóór de fusie. Klein was in januari 2021 aangesteld door Berends ‘om het fusieproces te begeleiden’. Uit verschillende referenda onder de Scherpenzeelse bevolking bleek echter dat 82 procent tegen de fusie was gekant.
Toen er op 6 juli dit jaar bij de Provinciale Staten gestemd moest worden over deze wel/niet fusie, bleek er een mail naar de Provinciale Staten gestuurd te zijn vanaf het gemeentehuis Scherpenzeel met daarin het verzoek om eerst maar eens te kijken of er eigenlijk wel voldoende draagvlak was. De mail was ondertekend door burgemeester Klein. Toen Berends hem vroeg of hij die mail geschreven had, ontkende hij dat, maar hij zei er wel van te weten en ook achter de inhoud te staan. Nadat de Minister uiteindelijk op 7 oktober j.l. de stekker uit het fusieproces trok, duurde het slechts een paar uur voordat Berends uiting gaf aan zijn machtswellust.
Burgemeester kan ontslagen worden
De vraag of een burgemeester überhaupt wel kan worden ontslagen kent maar één antwoord en dat is ‘ja’. De huidige bepalingen rond het ontslag van de burgemeester zijn in 2001 ingevoerd en sindsdien niet meer gewijzigd. De Gemeentewet bepaalt dat de burgemeester te allen tijde bij koninklijk besluit op voordracht van de minister van Binnenlandse Zaken kan worden ontslagen. Om de positie van de gemeenteraad te versterken, werd in het tweede lid ingevoegd dat de gemeenteraad een aanbeveling tot ontslag kan doen indien er sprake is van een verstoorde verhouding tussen burgemeester en raad. Maar de gemeenteraad kan dat alleen in die specifieke situatie, en het eindoordeel is aan de minister van Binnenlandse Zaken. Daarbij is het inmiddels praktijk dat deze aanbeveling wordt overgenomen, maar dat gebeurt niet altijd. Kortom: een burgemeester kan worden ontslagen door de ‘minister van BinnenZak’, maar de CdK kan dat niet op eigen houtje. Wel kunnen de Staten of de betreffende Gemeenteraad een daartoe strekkend verzoek aan de minister richten, die vervolgens een besluit neemt.
Volgens zijn wikipedia-pagina, heeft Berends nog nooit in een echt bedrijf gewerkt en zijn carrière bestaat vooral uit leuke en gegunde baantjes die uit belastinggeld worden gefinancierd. De kans dat deze man in het bedrijfsleven iets nuttigs oplevert, moet als nihil worden getaxeerd. Een krantenwijk voor de bezorging van ongeadresseerde kattenbak-edities wellicht.
Het optreden van CdK Berends in zijn huidige bestuursfunctie is voldoende aanleiding om diens functioneren nog eens tegen het licht te houden. Faber heeft daarvoor een prima aanzet gegeven.