Binnenkort wordt Nederland verblijd met het feest van het 10-jarige premierschap van de man zonder principes en ideeën. Vermoedelijk weet het gros van het electoraat niet eens dat de huidige Minister-president al 30 jaar in het “vak” zit, 14 jaar de leider van de VVD is en ook al 10 jaar in het Torentje resideert.
Ik ook niet, totdat ik het nieuwste artikel van Syp Wynia “Tien jaar Rutte verzandt in chaos” onder ogen kreeg en hij mij die feiten kosteloos aanreikte. Aan Rutte als de kapitein van het Nederlandse staatschip zijn op diverse websites meters artikelen geweid. Ook op de website stapal. Het gaat me te ver om ze in dit korte artikel op te lijnen, liever stel ik me de vraag wat de man het Nederland van de 21ste eeuw aan goede zaken heeft gebracht. In hoeverre is de Nederlandse samenleving beter geworden?
Goed en minder goed?
Syp Wynia heeft in zijn 3 oktober artikel op zijn eigen website https://www.wyniasweek.nl waar hij in vogelvlucht Rutte’s tien jaar premierschap doorploegt, een aanzet gegeven voor het antwoord op die vraag. Hij beperkt zich tot hoofdzaken, stelt een paar vragen en zet een aantal vaststellingen “op papier”. Een van die vragen is of de (in relatief opzicht) verkiezingswinnaar, coalitiesmid en smooth operator ook succesvol is geweest? Als de grote leider van de VVD en Minister-president.
Wynia concludeert dat Rutte optisch gezien wel succesvol is voor zijn politieke partij in termen van verkiezingsresultaten en deelname in regeringen, maar dat in die 14 jaar dat Rutte aan het bewind is zijn loyale achterban (het deel van het electoraat dat altijd op de VVD stemt; ook al moet het op een strategische manier) en vooral het ledental van de VVD kromp. Dat ledental daalde van bijna 35.000 in 2006 naar onder de 25.000 in 2020. Weliswaar niet zo dramatisch als bij het CDA waar het ledental van bijna 80.000 in 2000 naar 40.000 in 2020 kelderde, maar toch een daling van 50%! In 2020 een paar maanden voor weer een verkiezingsronde is het voor het overgrote deel van het electoraat een raadsel waar de VVD voor staat en welke politieke kompasrichting het resterende VVD electoraat moet volgen. Wynia stelt vast dat het de coalitie partijen zijn die het politieke beleid van de Regeringen Rutte kleur en richting geven (GL en klimaat, D 66 en migratie, CDA en meer macht naar Europa) waar het electoraat bij de laatste verkiezingen niet voor gekozen heeft en gelet op de opiniepeilingen vrijwel geen draagvlak voor is.
Ruttes 10-jarige regeerperiode wordt volgens Wynia gemarkeerd door een viertal doelen die zich uitstrekken van het terugdringen van het begrotingstekort via klimaat en energietransformatie naar Corona en versterkte greep op de Nederlandse samenleving.
Het pijlsnel terugdringen van het begrotingstekort resulteerde in 2012 in de val van zijn eerste kabinet. Het zuur van de val werd vergoed door zijn concurrent Wilders neer te kunnen zetten als ‘wegloper’. Inmiddels is duidelijk geworden dat Rutte daarover heeft gelogen. Niet Wilders maar de CDA leider was de oorzaak van het mislukken van de overeenkomst. Het nieuwe kabinet geselde de samenleving met draconische bezuinigingen, waardoor de lastendruk naar historische niveaus steeg, de koopkracht van de Nederlandse burger een stevig klap kreeg en beloftes van Rutte in de vuilverbrander verdwenen. Toen de doorsnee Nederlandse burger weer op adem was gekomen, profileerde het derde kabinet Rutte zich als Europees gidsland van het klimaatgebeuren. Wynia vat dat streven kort samen: overspannen pretenties, torenhoge kosten, contraproductieve maatregelen. Wat resteert, is een spookhuis met lijken in de kast en een benepen poging om nog iets van het klimaat gezicht en de luid bejubelde energie transformatie te redden voor de komende verkiezingen. Maatregelen worden stiekem ingetrokken en het taboe op kernenergie is besmuikt uit de kast gehaald.
Dan het Corona gebeuren. Naarmate de maanden vorderen kan het Corona beleid in chaotische handelingen wedijveren met de klimaat wanorde. Vragen als waar zijn de brandhaarden, waardoor ontstaan die, wie veroorzaken ze, verschuiven ze en waarom, wat kunnen we er aan doen en vooral wie moeten gecategoriseerd worden onder de term risico groepen en hoe kunnen en moeten die beschermd worden” werden niet beantwoord tijdens de taaie persconferenties. Nooit werd helder en begrijpelijk door politici, virologen en epidemiologen uitgelegd waarom het Corona beleid in Nederland beter is dan die in België, Duitsland, Zweden of Denemarken. Aan de resultaten is dat namelijk niet af te lezen. Niet verrassend dat door het ontbreken van een langere termijn visie en het gebrek aan informatie over de effecten van de door m.n. Brussel luid gepropageerde open grenzen en in het verlengde de nog steeds ongecontroleerde migratie uit niet-geïnventariseerde risico landen, de kritiek groeit en het draagvlak verkruimelt. Niet verrassend dat de doorsnee burger moe wordt van het gevoerde hap-snap beleid, het strooien met cadeautjes voor bepaalde beroepsgroepen waar een zinnig mens geen snars van begrijpt en de uitzonderingen op de uitzonderingen van de initiële maatregelen.
Veel beloven doet de gek geloven
In die 10 jaar als regeringsleider werd de samenleving te vaak geconfronteerd met niet-ingeloste beloftes en hele en halve leugens. Loog Rutte regelmatig? Of waren dat kreten van luie criticasters die niet onderzochten of de uitspraken van de Minister-president in de juiste context waren geplaatst? Op de website https://grijzematerie.jimdofree.com las ik een interessante uitleg over de €1000, de MH-17, de 100.000 asielzoekers, het Oekraïne memorandum en de geen geld naar Griekenland beloftes.
€ 1000. Rutte zou tijdens de verkiezingsstrijd in 2013 beloofd hebben om de arbeidskorting met € 1000 te verhogen. Rutte wekte daarbij de indruk dat “iedere Nederlander € 1000 erbij krijgt”. Dat is dus niet wat hij beloofd heeft en dan is het de vraag of de arbeidskorting inderdaad € 1000 hoger is geworden. Volgens het staatje dat op de betreffende website is opgenomen, blijkt dat in de periode 2014-2016 die arbeidskorting is verhoogd van €2097 naar € 3103. Rutte heeft zijn belofte ingelost, maar wekte de indruk dat iedere Nederlander die € 1000 erbij zou krijgen. Hij is mijns inziens in gebreke gebleven om die uitspraak aan te scherpen en te benadrukken dat het om de arbeidskorting draaide. Niet gelogen, wel iets anders doen geloven.
MH-17. In juli 2014 zei Rutte dat de onderste steen boven moest komen in de zoektocht naar de verantwoordelijken voor de ramp met MH17. Natuurlijk kan men zich afvragen wat hij bedoelde met “onderste steen” en of hij daarmee het verwachtingspatroon van de nabestaanden inhoud gaf. Volgens mij is voor nabestaanden de onderste steen pas boven gekomen als de verantwoordelijken voor het afschieten van de raket, beleidsbepalers en uitvoerders, door de rechtbank gevonnist zijn en hun straf in een gevangenis ondergaan. De in het leven geroepen onderzoekscommissie heeft onlangs gesteld: “ Het Joint Investigation Team (JIT) beschikt over een overweldigende hoeveelheid bewijs: niet alleen uit forensisch onderzoek en telefoontaps, maar ook uit verklaringen van getuigen – onder wie een direct betrokkene. Het JIT is volgens waarnemers verder dan gedacht in het onderzoek naar de vraag wie verantwoordelijk is voor de ramp, die 298 levens eiste. Dat kan zijn, maar na zes jaar is die door de nabestaanden geëiste onderste steen nog steeds niet boven gekomen. Er ligt ondanks alle mooie woorden die Rutte in die jaren richting de nabestaanden heeft gesproken geen vonnis voor en dus is zijn belofte nog steeds niet ingelost. Het is absoluut irrelevant dat Rutte zoals de website beheerder het uitdrukt “ zich redelijk aan zijn woord heeft gehouden”.
100.000 migranten. Heeft Rutte het inderdaad over de binnenkomst van 100.000 migranten in 2016 gehad of heeft hij een ander aantal genoemd? In 2016 meldde hij aan de Kamer de komst van 58.000 nieuwe migranten. Het gros van fractievoorzitters en partijleiders sprak echter over een verwachtte aanwas van 100.000 migranten. De vraag is of Rutte en politieke partijen het beide over migranten en nareizigers in het kader van gezinshereniging hadden of had de een het alleen over de migrant en de ander over migrant en gezinsherenigers? Uit officiële data blijkt dat in 2016 ruim 31.000 migranten en nareizigers werden geregistreerd. Ruim onder de 58.000 en 100.000. Beide uitspraken hebben de angst onder de samenleving voor de komst van een tsunami aan gelukszoekers opgestuwd en waren vermoedelijk bedoeld om het migratiedebat op scherp te zetten. Het is vanuit die invalshoek niet relevant dat de daadwerkelijke data onder de genoemde aantallen liggen, wel wat het politieke en emotionele doel van het benoemen van die extreme aantallen is geweest.
Referendum. Het Oekraïne referendum. Het betrof een raadgevend referendum dat inmiddels op initiatief van D66 is geschrapt. De strekking van een raadgevend referendum is: “Indien een meerderheid van de kiesgerechtigden zich vervolgens tegen een wet uitspreekt, bij een opkomst van 30% of hoger, kan de wet alleen in werking treden met een nieuw wetsvoorstel, waarbij de Staten-Generaal ook kan beslissen om de wet in te trekken”. De vraag op het stembiljet luidde: “Bent u voor of tegen de wet tot goedkeuring van de associatieovereenkomst tussen de Europese Unie en Oekraïne”. Respondenten moesten hun mening geven over de volgende vier stellingen:
- Het verdrag zal leiden tot Oekraïense lidmaatschap van de Europese Unie
- Het verdrag zorgt voor spanningen met Rusland
- Het verdrag is goed voor de Nederlandse economie
- Het verdrag helpt corruptie in Oekraïne tegengaan
Het tegenkamp accentueerde de eerste twee stellingen om nee te stemmen en het voorkamp concentreerde zijn ja advies op de twee laatste stellingen. Voor de geldigheid van het referendum moest tenminste 30% van het electoraat een voorkeur uitgesproken hebben en meer dan 50% voor of tegen stemmen. De uitslag was dat 32,3% van het electoraat stemde en daarvan was 61% tegen de wet tot goedkeuring van het associatie verdrag EU-Oekraïne. De belangrijkste redenen om tegen te stemmen bleken de geïnstitutionaliseerde corruptie en de schending van mensenrechten in de Oekraïne te zijn. Volgens de website beheerder heeft Rutte zijn belofte ingelost door opnieuw in onderhandeling te gaan met de EC, maar hij gaat voorbij aan het resultaat van die onderhandeling. Niet het gaan onderhandelen maar het onderhandelingsresultaat is relevant. En het resultaat is dat de initiële tekst van het associatie verdrag behoudens een paar wijzigingen in de kantlijn in 2017 in werking is getreden. Mede door de druk van Merkel.
Wanneer we de vier stellingen toetsen aan de huidige ontwikkelingen dan is de Oekraïne ondanks de wens van de nieuwe president Zelensky en de druk van het koppel Merkel-Macron (lijkt waarachtig op de MM snoepjes) nog geen lid van de EU; het verdrag heeft het spanningsveld met Moskou versterkt; is onduidelijk of Nederland voordeel heeft van het associatieverdrag en de corruptie is ondanks de inspanningen van Zelensky en de druk van de USA nog steeds herkenbaar aanwezig.
Griekenland. Tenslotte geen geld naar Griekenland. Die belofte heeft hij inderdaad gebroken en heeft dat wijselijk zelf erkend.
Corona fonds. Het is jammer dat de website beheerder Rutte’s inspanningen rond het Corona fonds niet heeft meegenomen in zijn beschouwing over Rutte’s prestaties. Nu lijkt het of hij ondanks zijn bewering neutraal te staan toch is overgeheld naar de kant van Rutte. Rutte ging naar Brussel met een duidelijk mandaat: er moet geen Corona fonds komen. Wat echter volgde was een beschamende vertoning die door de gevestigde media met gejuich werd begeleid. Rutte deed vier concessie die alle in het nadeel van de Nederlandse samenleving waren[ii]. Zijn vaststelling dat het onderhandelingsresultaat “ een goed pakket zou zijn, waarin de Nederlandse belangen gewaarborgd zijn en Europa sterker en weerbaarder maakt” werd door menig kenner smalend ontvangen. Die constateerden dat hij gefaald had. Het budgetrecht van de Staten-Generaal zou steeds verder uitgehold worden en er was een belangrijke stap gezet naar een EU-staat waarin Nederland een onbetekende schatplichtige provincie zal worden.
Wat is het?
Het gaat te ver om opnieuw een met argumenten onderbouwd overzicht te gaan maken van niet ingeloste beloftes, halve en hele leugens. Die kunnen door te googelen eenvoudig gevonden worden. De betrokken website beheerder heeft geprobeerd te onderbouwen of Rutte zich wel of niet heeft gehouden aan een aantal beloftes en is daar niet helemaal in geslaagd.
Wat is de conclusie van dit relaas? Zou een andere Minister-president de Nederlandse samenleving beter dienen dan Rutte heeft gedaan? Dat weten we pas als er inderdaad een andere politicus de sleutels van het Torentje krijgt. Wel kan worden vastgesteld dat de voorganger van Rutte de belangen en interesses van de Nederlandse samenleving op een geloofwaardigere manier diende dan Rutte doet.
[i] Zie artikelen op de website van Stapal: Nederland elitocratie van morele corruptie en drugs”; “Jointje faciliteren, lijntje criminaliseren”; “Globalisten en Goede populisten”; “Ouderen als bezuinigingsinstrument”; “Proliferatie van Nepnieuws”; Aquariumdenken met fascistische trekken”; “Demoniseren met behulp van getallen”; “Emotie overstijgt Beleid”; “Hybridedenken resulteert in hypocriet handelen”; “De Gedachtepolitie”; “Framen een ongewenste deughobby”; “Rechtspraak Bolsjewieken stijl”; “Allemaal aan de COVID-19 wurgketting”.
[ii] Zie artikel “Robbie is en blijft van rubber”.