De Koerden!?

In het artikel “Operation Peace Spring” werd de vraag gesteld wat Assad gaat doen nu hij wordt geconfronteerd met een deel van Syrië dat geplaagd wordt door een Turkse inval; een mogelijke Turkse bezetting waarvan wel het begin maar niet het einde te overzien is en een dreigende demografische verandering in een gebied waar instabiliteitfactoren met een grensoverschrijdend karakter op de loer liggen. Geen werk, te weinig huizen, geen instituten, te weinig voedsel en water, jongeren zonder levensdoel en gevoelig voor extremistische invloeden. De vraag luidde: wat wordt het: slikken of stikken?

Samenwerking

Het antwoord op die vraag is door Poetin voorgekookt. De Russen zijn er in geslaagd Assad en SDF/YPG een overeenkomst te laten sluiten. Onderhandelingen op de Russische vliegbasis Hmeimim in het westen van Syrië draaide primair over Manbij. Een oord dat lange tijd in handen was van de YPG en de door de Amerikanen geleide coalitie tegen Islamitische Staat zijn tenten had opgeslagen. In het media geruchtencircuit wordt gefluisterd dat die samenwerking zal worden uitgebreid naar Deir-e-Zo, Raqqa en Kobani. De SDF/YPG heeft dus eieren voor zijn geld gekozen. Volgens de woordvoerder van de SDF kan het Syrische regeringsleger rond de Syrisch-Turkse grens worden ingezet om de troepen van de SDF te ondersteunen en de invasie van de Turkse strijdmacht een halt toe te roepen. Een hernieuwde samenwerking tussen Assad en SDF en men kan zich afvragen wanneer, waar en onder welke omstandigheden die samenwerking zijn einde zal vinden.

Die samenwerking ziet er dus hoopgevend uit, maar zonder adequate luchtsteun en zware vuursteun is een fair fight met de invallende Turkse strijdmacht onbegonnen werk en dus is het wachten op steun van Moskou en Teheran. Zonder hun steun zal de strijd verloren zijn voordat die goed en wel is begonnen en hangt het van de machtshonger van Erdogan af of hij verder gaat dan de door hem geschetste bufferzone.

Wat bedoel je nu?

Er bestaat nogal wat verwarring over de term Koerden, Die aanduiding laten media en de zogenaamde Syrië experts nogal snel en soepel uit de mond rollen. Trump laat de Koerden in de steek hebben we dagenlang moeten aanhoren en niets is minder waar. De term Koerden is veel omvattender dan de hulp die de Amerikanen aan YPG en SDF in hun strijd tegen IS hebben gegeven. De afspraak die het Amerika van Obama met die Koerden heeft gemaakt beperkt zich tot een verzameling strijders en de strijd die die verzameling voert of heeft gevoerd tegen IS. Volgens Trump is IS verslagen en staat volgens hem niets in de weg om de samenwerking met SDF/YPG te beëindigen en Amerikaanse militairen teug te halen naar het thuisland. Heeft hij gelijk? Niet als je erkent dat een ideologie een rhizomatische karakter heeft en leiders als OBL, Abu Bakr al-Baghdadi weliswaar het gezicht zijn/waren van die ideologie, maar net zo makkelijk vervangen kunnen worden resp. werden door anderen. Zij kunnen gedood worden, maar de ideologie blijft springlevend. Daarom moeten die bewegingen ook op een andere manier dan met kinetische middelen bestreden worden. Al Qaeda en IS hebben dat inmiddels bewezen.

In de media wordt iets te vaak en iets te nadrukkelijk geschreven over de Koerden en Koerdistan. De strijders van de YPG bijvoorbeeld zijn etnische Koerden, maar niet alle Koerden zijn lid van de YPG. Hopelijk niet. Koerden in de brede strekking van de term, zijn een verzameling stammen en clans die in een gebied leeft dat zich over 500.000 km2 uitstrekt in het noordoosten van Syrië, noorden van Irak, noordwesten van Iran en het westelijke grensgebied van Armenië met Turkije. De korte uitleg? Het zijn seminomaden die leven op de vlakten van Mesopotamië, het Armeense hoogland en de noordelijke uitlopers van het Zagrosgebergte. Hoewel de Koerden voortdurende de wens uitspreken naar een natiestaat te streven met de naam Koerdistan, bestaat die niet en de vraag is of die zelfs ooit van de grond kan resp. zal komen. Koerdische stammen kunnen heel wat regeringen tegen zich in het harnas jagen.

Wanneer media en experts over de Koerden praten zoals nu weer het geval is in beschouwingen over de opmars van de binnengevallen Turkse strijdmacht, duiden ze op de YPG/YPJ binnen de SDF. Die militante groepering streeft primair niet naar een autonoom Koerdistan, maar beperkt zich tot Syrisch territoir nl. een autonome Koerdische regio in Noordoost Syrië en beschermt dit gebied tegen de invloed en/of aanwezigheid van andere (strijdende) partijen. De SDF is opgericht in oktober 2015 en ontstaan uit een samenwerkingsverband tussen YPG/YPJ, strijders van het FSA (vrije Syrische Leger) en de YPG steunende US Luchtstrijdmacht. Breed gezien streeft deze groepering naar een zelfstandig Noordoost Syrië. De Autonomous Administration of North and East Syria[i] aka Rojava beschouwt de SDF als zijn formele strijdmacht die diens belangen beschermt in de regio´s Afrin, Jazira, Euphrates, Raqqa, Tabqa, Manbij and Deir Ez-Zo Wanneer de samenwerking met Assad wordt uitgebreid zal het Syrische regeringsleger delen van Rojava mede gaat beschermen tegen de Turkse invasie strijdmacht.

De YPG is de militante tak van de Democratische Unie Partij ( PYD), die sterke banden heeft met de PKK, die internationaal als een terroristische organisatie te boek staat. Veel PYD leiders en YPG commandanten komen voort uit de rangen van de PKK, waardoor de YPG voor de buitenwereld en vooral voor Ankara het karakter heeft van een terroristische structuur. Naast etnische Koerden uit de eerder genoemde regio´s van de Democratische Federatie van Noord-Syrië, is de YPG op initiatief van Assad ook gevuld met Arabieren en buitenlandse (ook Nederlandse) vrijwilligers. Off the record werd de YPG in zijn strijd tegen IS de laatste twee jaar niet alleen door de USA ondersteund met operationele adviezen, wapens en luchtsteun maar ook door US SOF´s. Vandaar die aanvankelijke 2000 en sinds december 2018 1000 boots on the ground.

Zoeken naar de schuldvraag? Begin bij Obama!

De regering Obama besloot in 2015 een structuur met een terroristische oriëntatie te steunen en lapte daarmee zijn eigen antiterrorisme wetgeving aan zijn laars. Gelet op het feit dat Erdogan de PKK en dus ook de YPG als een terroristische structuur beschouwde, accepteerde Obama het niet denkbeeldige risico dat Amerikaanse militairen at any moment  in gevechtscontact zouden kunnen komen met militairen van Turkije, NATO-lidstaat. En NATO lidstaten hebben duidelijk afspraken gemaakt, waar Trump zich wel en Erdogan als het hem niet uitkomt, niet aan houdt. Onder het motto na mij de zondvloed vond Obama het blijkbaar okay dat Amerika in zijn strijd tegen IS, de YPG als proxy strijdmacht gebruikte. En Trump zit dus met de rotzooi die Obama in 2015 heeft geschapen.

Er is echter meer. Omdat Trump ogenschijnlijk de band met SDF/YPG op korte termijn wil doorknippen, heeft Poetin die kans aangegrepen om de SDF/YPG aan zijn zegekar te binden. De politieke wereld moet niet verbaasd zijn als Rusland in de relatie met SDF/YPG de plaats van de USA gaat innemen en de SDF/YPG als proxy strijdmacht gaat gebruiken tegen islamitisch extremistische structuren op Syrische bodem.

Uit het bovenstaande blijkt dat bij de strijd in het noordelijke grensgebied van Syrië met Turkije niet moet worden gesproken over de Koerden als tegenstanders van Erdogan, maar over de SDF waarin de YPG de drijvende kracht is. De SDF streeft niet naar een autonoom Koerdistan in de vorm van een federatie van Koerdische stammen, maar naar een autonoom Noordoost Syrië. Doordat US media de aanduiding Koerden en YPG door elkaar gebruiken zonder te begrijpen welke misverstanden ze daarmee genereren en de effecten van de merkwaardige misstappen van Obama negeren, misleiden ze het Amerikaanse publiek met het doel veronderstelde verkeerde besluiten van Trump aan de kaak te stellen.

Slinksheid in optima forma.  

[i] De uitgebreidere en formele naam is Democratische Federatie van Noord-Syrië, Syrisch-Koerdistan of West-Koerdistan. Een de facto autonome regio in het noorden en noordoosten van Syrië met een oppervlakte van 50.000km2 bewoond door Koerden, Assyriërs en Armenen. De informele hoofdstad is Kamishli bij de Syrisch-Irakese grens.