Verschuiving extremistisch zwaartepunt

Het gerucht ruist langs de westerse beemden: IS is verslagen. Opgelucht halen westerse politici adem en concentreren zich vervolgens op klimaat, milieu, migratie en veiligheid. Excuus, dat laatste is gelet op de groei van de criminaliteit, het gevoel van onveiligheid bij lagere segmenten van westerse samenlevingen, ingeperkte handelingsvrijheid van politie, enorme nalatigheid bij TBS instellingen en molestaties van hulpdiensten, een grove freudiaanse verschrijving. Hoewel, onze briljante politici dat niet zullen onderschrijven, maar hun uitspraken worden door diverse samenlevingen niet meer serieus genomen.

Hebben we die vreugdekreet niet eerder gehoord? Een aantal jaren geleden? Na de toch niet zo definitieve uitschakeling van Al Qaeda? Uit de mond van de man die zichzelf als de Messias van het Westen beschouwde? Hij wist het toentertijd zeker; van Al Qaeda (AQ) zouden we geen last meer hebben. Het Amerikaanse National Counterterrorism Centre (NCTC) heeft onlangs vastgesteld dat door de westerse lankmoedigheid de IS aanwezigheid tijdens de Obama periode verdubbeld is van zeven naar achttien landen. Volgens het NCTC is de AQ aanwezigheid in de Obama periode zelfs verdrievoudigd.

Die gegevens bevestigen de arrogantie en naïviteit van Obama dat AQ door de dood van Osama Bin Laden de definitieve nekslag was toegebracht. Mensen kun je definitief uitschakelen; dat is vrijwel onmogelijk bij een ideologie, een religie of een filosofie. AQ trok zich terug in de honderden slapende cellen verspreid over Europa en Continentaal Amerika om zijn wonden te likken. Wachtend op betere tijden, die zeker zouden komen. Door zijn geklungel in het Midden Oosten en Afghanistan werd de westerse wereld met een groter extremistisch kwaad geconfronteerd en kon het westen zijn doden en gewonden in de straten van de grote steden weer gaan tellen.

IS verslagen? Vanzelfsprekend hebben ze in de diverse hoofdsteden de beelden gemist van stromen strijders die met en zonder familie de belangrijkste steden van het voormalige IS Kalifaat met onbekende bestemming hadden verlaten. Op weg naar een voor het Westen onbekende bestemming.

Islamitische Staat in Afghanistan

Vermoedelijk hebben die briljante regeringsleiders ook de extremistische ontwikkelingen gemist in de landen rond het Midden Oosten; Europa en de USA. In november 2014 identificeerde Abu Bakr vijf nieuwe wilyata´s[1], gaf westerse Jihad veteranen opdracht om gebruikmakend van migrantenstromen naar hun thuislanden[2] te vertrekken en onder te duiken in slapende cellen totdat opdracht voor een nieuwe aanslag wordt gegeven. Oplaaiende extremistische inspanningen in de Noord Kaukasus, Afghanistan, Nigeria-Kameroen regio, Bangladesh, Indonesië en de Gaza strook waar de IS aanwezigheid ten koste van AQ-gelieerde extremistische groeperingen is gegaan. En niet te vergeten de verdichting van het uitgebreide Europese extremistische netwerk. Die gebundelde extremistische gevechtskracht plaatselijk en tijdelijk aangevuld met de self made terrorist, lone wolves of de andere Jihadist[3] overschaduwt het grensoverschrijdend vermogen van AQ in zijn top jaren. Het maakt duidelijk dat IS na het verlies van het geografische Kalifaat nog steeds in staat is om zijn invloed in verschillende delen van de wereld met kracht af te dwingen.

Afghanistan is sinds 2014 een van die onbekende bestemmingen. Gelet op de bloedige gevechten met de Taliban en de aanslagen in de regio, lijkt het er sterk op dat Afghanistan de gewenste uitvalsbasis is voor het uitbreiden van de IS invloed in Zuidoost Azië en een ideale springplank vormt voor de lange afstand Jihad in continentaal Amerika. Westerse kenners (ook in Nederland hebben we er veel van) verwijzen naar de IS sympathisant die in een nachtclub in Florida 49 slachtoffers heeft gemaakt en de van buitenaf gecoördineerde aanslagen op Paaszondag door homegrown terroristen op kerken en hotels in Sri Lanka om de juistheid van die stelling hard te maken. Afghaanse politici en inlichtingen functionarissen betwijfelen echter of door IS (noemt zich in Afghanistan ISIS-K(horosan)) geclaimde aanslagen inderdaad door die beweging is gedaan: “These attacks are carried out mostly by these Afghan and Pakistani groups (zoals de Haqqani, een AQ afsplitsing), while the credit goes to Daesh/IS who is ready to jump and claim it..”

Wat de infiltratie van Jihad veteranen in Noord-Amerika betreft: die zullen net als in Europa gebruik maken van migrantenstromen vanuit Cuba naar Florida en van Midden-Amerikaanse landen opstomen naar het Mexicaans-Amerikaanse grensgebied. Net als in Europa zullen de links-liberale Democraten een strikt migratie beleid met alle middelen proberen te ondergraven en daardoor een islamitisch-extremistische dreiging bevorderen.   

Klassieke Khorasan Emiraat

Dat klassieke Khorosan speelt binnen de Islam een belangrijke rol in de voorspellingen over het einde van de tijden, de oorlogen voor het verschijnen van Dajjal[4] en de terugkeer van Jezus. Khorasan werd in de loop der tijd een mythisch begrip en verwijst naar de regio van waaruit islamieten met zwarte vlaggen[5] de strijd aangingen tegen overheersers[6] en oprukten naar Jeruzalem. Door dat emiraat te verbinden met het Kaukasus emiraat kan niet alleen het Sjiitische Iran en door de Sjiitische minderheid bestuurde Irak in het noorden door een Soennitische schil worden afgesloten, maar kan die verbinding ook worden benut als kern voor een nieuw te vormen Kalifaat.

In Afghanistan moet ISIS-K afrekenen met Taliban en internationale coalitie. Dat lijkt een brug te ver, maar gelet op de besluiteloosheid van het westen en de haarscheuren in de trans-atlantische relatie, heeft IS toch een kans van slagen. Op verschillende manieren probeert ISIS-K in Afghanistan zijn invloed te versterken: door actief te rekruteren bij scholen en moskeeën en door Taliban strijders ertoe te bewegen zich bij ISIS-K aan te sluiten door te schermen met betere financiële voorwaarden en een positieve toekomst. US inlichtingen organen zijn inmiddels tot de vaststelling gekomen dat: “…closest to having the capacity to attack the (US) homeland from Afghanistan….the US believes ISIS is gathering this social media information to determine whom they can use and whom they could exploit in potential future attacks on the US…”.

De Taliban die het ISIS-K gevaar op de juiste waarde schat en zijn machtspositie in gevaar ziet komen, heeft de handschoen opgenomen en bestrijdt zijn extremistische concurrent vooral in het Oosten van Afghanistan. In de Nangarhar en Kunar regio´s is ISIS-K erin geslaagd een aantal steunpunten te realiseren. De Taliban kan Abu Bakr al-Baghdadi niet als Kalief erkennen, omdat in 1996 Mullah Mohammad Omar werd uitgeroepen tot Opperbevelhebber van alle loyale Gelovigen (Amir ul-Momimeen) en volgens zijn volgers is de Kalief van Raqqa van een lagere hiërarchische orde. Abu Bakr beschouwt op zijn beurt Omar daarentegen als een analfabetische hoofdman en een idioot die geen politieke en spirituele autoriteit aangemeten moet worden. Door die religieuze verschillen zullen beide extremistische groeperingen niet eenvoudig te verbroederen zijn.

De groeiende ISIS-K dreiging doorkruist het prille US initiatief om een staakt-het-vuren en een vruchtbare vredesovereenkomst met de Taliban te sluiten. Een overeenkomst met de Taliban moet een tweeledig doel dienen:

• de Taliban ontevredenheid wegpoetsen en
• het ISIS-K gevaar elimineren.

Dat betekent dat een effectief strijdplan op tafel moet liggen om een snelle re-integratie van de Taliban in Afghaanse instituties mogelijk te maken en samen met omringende landen de groeiende dreiging van ISIS-K in te perken.

Voorkomen moet worden dat ontevreden Taliban strijders zich gedreven door economische drijfveren in termen van illegale talk winning en drugshandel ondanks de ideologische verschillen zich toch gaan aansluiten bij ISIS-K. Het is nog steeds onduidelijk welke economische aansporingen de Afghaanse regering op tafel kan gooien om Taliban strijders te stimuleren de wapens (deels) neer te leggen. Zo goed gaat het niet met de Afghaanse economie. De helft van de bevolking leeft nog steeds onder zeer behoeftige omstandigheden. Daardoor lijkt het aanbieden van werk en een vruchtbare toekomst vooral voor jongere Taliban strijders een uitdaging te worden. Dat is een groot contrast met de nog steeds gezonde financiële basis van ISIS-K. Vanuit die invalshoek benaderd kan een re-integratie nog wel eens een brug te ver blijken te zijn, waardoor voormalige Taliban strijders zich toch gaan aansluiten bij de financieel gezondere ISIS-K.

Wellicht dat de succesvolle re-integratie van voormalige FARC strijders in Columbia als blauwdruk kan dienen voor een Taliban re-integratie. In Colombia werd een speciale instantie voor re-integratie uit de bodem gestampt die zich alleen op re-integratie moest concentreren. In Afghanistan moet zo´n re-integratie instantie gefinancierd met fondsen uit de zakken van de deelnemende landen aan de internationale coalitie, zich richten op vorming en opleidingsprogramma´s, beroepsopleidingen, leningen voor kleine zakeninspanningen en andere arbeidsmogelijkheden voor Taliban leden. Voorwaarde is dat de geïnstitutionaliseerde corruptie, omkoperij en fraude. Scherp in de gaten gehouden moet worden. Maar de omstandigheden in Colombia wijken sterk af van die in Afghanistan.

Zucht

Het zal hopelijk niet lang duren voordat de internationale gemeenschap helder krijgt of het prille Amerikaanse vredesinitiatief tot snelle resultaten kan leiden. Een gewapend conflict aangaan tegen twee weliswaar tegengestelde extremistische bewegingen, is voor de uitgedund coalitie te veel. Moeten de twee islamitisch extremistische bewegingen het onder elkaar uitvechten om met de overwinnaar een overeenkomst te kunnen sluiten? De vraag is of het westen niet als de gemeenschappelijke vijand beschouwd wordt en beide bewegingen gaan samenwerken om alle westerlingen inclusief hulpverleningsorganisaties het land uit te bonjouren. Wat als ISIS-K met steun van andere moslimstaten zoals Qatar de overhand krijgt, Taliban vleugellam raakt, de coalitie relatief tandeloos is en de weg open ligt om het klassieke Kormasan emiraat te verbinden met het Kaukasus emiraat? Wat staat Europa en Noord-Amerika dan te wachten? Kortom, het is nogal prematuur om opnieuw juichend de straten op te gaan omdat IS op zijn rug ligt. In het Midden Oosten wel, maar niet in Afghanistan en de kans dat er weer geknokt moet worden om de invloed van IS te kortwieken is groot. De vraag is of het westen met historische Afghanistan fiasco´s in het achterhoofd bereid zal zijn om die extremistische dreiging uit te roken.

Ik vrees dat westerse politici weer een keer te vroeg gejuicht hebben en in de nabije toekomst opnieuw geconfronteerd zullen worden met de bloedige verschrikkingen die het islamitisch extremisme verspreid. Met dat schrikbeeld voor ogen kan ik een diepe zucht niet voorkomen.

[1] Nieuwe fronten in Algerije, Libië, Egypte, Sinaï, Saudi Arabie, Jemen

[2] Een deel van de naar schatting 40.000 (volgens US inlichtingen bronnen) strijders uit ongeveer 100 landen

[3] Die niet meer aan de gebruikelijke stereotypering beantwoordt, zich niet houdt aan moslim tradities, zijn criminele nevenactiviteiten gewoon voort zet en daardoor moeilijk voor veiligheidsdiensten op te sporen en in de gaten te houden is. Zij vormen een soort Super bende van geïslamiseerde radicalen gestuurd door Koran en sharia.

[4] De valse Messias of de antichrist en de grootste beproeving in de islamitische leer der laatste dingen/het einde der tijden. Hij zal het eerste ergens in het oosten in de regio tussen Syrië en Irak verschijnen en trekt vervolgens de wereld in om zijn vals leer uit te dragen. Hij heeft het woord kafir of ongelovige op zijn voorhoofd, die alleen door gelovigen gelezen kan worden.

[5] Overigens overgenomen van de Abbasiden, die het Umayyad Kalifaat omstreeks 750 ten val bracht en de macht in het Midden Oosten e.o. overnam.

[6] Umayyad Kalifaat.

.