Slaat Kyiv linksaf of blijft het rechts aanhouden?

Het vorige artikel over de verkiezingen in de Oekraïne met de titel “Splitsing van wegen” zijn de agenda´s van de presidentskandidaten op een rijtje gezet en op basis daarvan is een aantal vaststellingen gepresenteerd:

• Mocht Poroshenko winnen dan zal het huidige beleid worden voortgezet. Dat is voor de Oekraïne en Brussel de beste optie. De beloftes die opportunistische Europese politici op de barricaden langs het Majdan plein (het onafhankelijkheidsplein) in Kyiv hebben gedaan aan het rebellerende deel van de Oekraïense samenleving kunnen dan, weliswaar vertraagd, alsnog ingelost worden. Oekraïne kan nog dichter naar het Brusselse haardvuur kruipen en Brussel heeft een kans om de druk op Moskou op te voeren. Voor Poetin is dit de slechtste optie en de trollenfabriek in Sint Petersburg zal dan ongetwijfeld de opdracht krijgen om de illegaliteit van de Poroshenko regering aan de kaak te stellen en alle middelen in te zetten om de sluimerende onrust in segmenten van de Oekraïense samenleving op te jagen.

• Wint Timoshenko dan kan dat een destabiliserende werking in de bovenste regionen van de bevolkingspiramide hebben, omdat zij heeft uitgesproken het Oekraïense politieke establishment en de oligarchen aan te willen pakken. Het gros van die oligarchen schurkt tegen Moskou aan en zijn ongetwijfeld gevoelig voor Russische voorstellen om hun inkomen en vooral winsten veilig te stellen. Ook in dit geval zal de Russische trollenfabriek niet rusten voordat het volk met de (on)gevraagde steun van Moskou Timoshenko van de troon heeft kunnen stoten.

• Wint Zelenski en lost hij zijn belofte in om een lidmaatschap van EU en NATO door een referendum aan het Oekraïense volk voor te leggen, dan kan dat tot onrust binnen de grenzen van de Oekraïne leiden. Hij lijkt door het gebrek aan politieke ervaring, de bereidheid om het volk een stem te geven in het besluit om wel of niet lid van EU en NATO te worden, zijn bereidheid om opnieuw met Moskou over de Donbas te spreken en zijn grote populariteit bij de doorsnee Oekraïner maken, ook voor Poetin de beste optie.

Na de eerste ronde zijn er nog twee kandidaten overgebleven die op eerste Paasdag zullen uitvechten wie de volgende president wordt. Zelensky kreeg 30,2% van de uitgebrachte stemmen; Poroshenko scoorde met 15,93% bijna de helft minder.  Yulia Tymoscheko met 13,39 % en de Kremlin-vriendelijke  Yuri Boyko (die zelfs door premier Mevedev in Moskou was ontvangen) met 11,68% vielen beiden weliswaar buiten de boot, maar hun stemaandeel kan de presidentsverkiezing beïnvloeden. Hoewel, Poroshenko en Tymoschenko scoren samen 29,32% en dat is minder dan het percentage dat Zelensky binnen geharkt heeft. In feite heeft hij de stemmen van Boyko niet nodig om alsnog de verkiezingen te winnen.

Zelensky is voor de Oekraïense jongeren het symbool van hoop. De hoop dat de institutionele corruptie kan worden afgebroken, de politieke en financiële invloed van de oligarchen op het reilen en zeilen in en van de Oekraïne doorbroken wordt en er eindelijk een politieke en economische koers wordt gevaren die de toekomst van de doorsnee Oekraiener een optimistischer aanzien geeft. Een beeld dat in meer instabiele staten te herkennen is waar een onbeschreven blad deelneemt aan verkiezingen en de gevestigde orde op diens fundamenten laat trillen. Na de aanvankelijke hysterie, volgt vaak de diepe teleurstelling als blijkt dat de hoop van de natie door binnenlandse en buitenlandse machinaties niet kan beantwoorden aan de wensen van zijn electoraat. Het laatste debat (tenminste als dat door het kolderieke karakter zo genoemd kan worden) heeft wat het bovenstaande betreft niet aan die verwachting beantwoord. In een propvolstadion gevuld met 60.000 belangstellenden hebben de twee overgebleven kandidaten de tijd gevuld met het uiten van wederzijdse beledigingen: Zelensky wees herhaaldelijk op de rijkdom die Porshenko zich op een maffia-achtige manier heeft verworven; Poroshenko noemde Zelensky de marionet van Poetin. Vermoedelijk is niemand daardoor wijzer geworden van de politieke agenda van beide kandidaten en de toekomst die het electoraat te wachten staat.

Europa zal op eerste Paasdag de adem inhouden. Blijft het bij het oude of wordt het presidentschap door een politieke amateur bekleed. Als dat laatste het geval is met welke politieke zwaar – of lichtgewichten omringd die zich? Krijgt de stabiliteit van de Oekraïne opnieuw een opdoffer? Wat betekent dat voor de verhoudingen in het oosten van Europa? Vergroot het de kansen van Poetin om het door hem gewenste Novorossiya te stichten? Vragen waarop nu nog geen zinnig antwoord gegeven kan worden.

In de weken na Pasen zal blijken of de trollenfabriek er in is geslaagd om de opdracht succesvol af te sluiten.

.