De verdwijning van Khashoggi in het Saudische Consulaat in Turkije heeft heel wat pennen in beweging gebracht. Op 23 oktober 2018 publiceerde Sta-Pal een artikel van Ronald Dunki met de titel “Khashoggi´s onwaarschijnlijke vriend in Ankara” waarin scherp werd aangesneden dat de zaken in tribale samenlevingen op een andere manier worden geregeld dan in het moderne tolerante westen.
In dat artikel wordt in de marge ook de hypocrisie in en van het westen onderstreept. De Winter heeft in zijn column “Moord op Khashoggi paste wél in agenda’s” een ander inzicht op de eliminatie van de Saudische journalist gegeven en een aantal aspecten verfijnd die ook in het Sta-Pal artikel zijn aangehaald, Beide artikelen gecombineerd schetsen een genuanceerder beeld dan in andere media uitingen gepubliceerd is.
Afb: PXhere
In dit zandbak-drama spelen volgen het gros van de kenners twee moslims een centrale rol en draait het om de heerschappij over de Islamitische wereldsamenleving, de Ummah. Als dat inderdaad de crux van de zaak is dan gaat het om een oplossing van een probleem zoals dat in een tribale en zeker een woestijn samenleving gebruikelijk en geaccepteerd is. Maar het scenario van het drama heeft een aantal afgeleide verhalenlijnen. De eerste is de sterk verbeterde relatie tussen de Trump regering en de nieuwe sterke man in Saudi–Arabië Mohammed bin Salman (MBS) versus de verslechterende relatie tussen de autocraat Erdogan en de Trump regering. Een tweede is het voortdurende gezaag aan de poten van de stoelen van de Trump regering door het hoofdzakelijke linkse media segment dat hijgend de idealen van Policor (PC) politici en Amerikaanse Democratische Partij inhaleert. Zijdelings speelt het bestaansrecht van de Joodse staat in het Midden Oosten en de inspanningen van Iran om de heerschappij in het Midden Oosten te krijgen. Rollen in de marge van het drama. Klein, maar het is wenselijk dat die rollen genoemd worden. Wanneer de serieuze volger van internationale ontwikkelingen en gebeurtenissen, het zandbak drama op de voet heeft gevolgd dan zijn die verhalen lijnen hem en haar al duidelijk geworden. Afhankelijk van de invalshoek en het politieke resp. media doel dat bereikt moet worden, speelt een of meerdere van die verhalen lijnen een centrale rol in het artikel, column of bericht.
Khashoggi
Khashoggi is het potlood om een verhalen lijn te onderstrepen of weg te strepen. Maar wie is die Khashoggi eigenlijk? In zijn column geeft de Winter een beschrijving van de man en omdat een betere beschrijving ontbreekt, wordt die door mij aangepast en verkort overgenomen. Daartegenover staan op de website www.middleeasteye.net een aantal uitspraken van Khashoggi en mensen uit zijn inner circle die niet verrassend een ander beeld van Khashoggi schetsen. Ook is op de genoemde website een verslag te lezen van de gebeurtenissen en ontwikkelingen in de periode 28 september-3 oktober 2018.
Volgens de Winter was Khashoggi een lid van de Moslim Broederschap; een islamist die met twee monden sprak. Bij westerlingen ventileerde hij modernistische ideeën; in het Arabisch verdedigde hij onder meer de antisemitische islamofascisten van Hamas. Als lid van de Moslim Broederschap was hij een pleitbezorger van de gedachte dat de islam, inclusief sharia, de belangrijkste politiek-maatschappelijke kracht moet zijn in Arabische natiestaten. Khashoggi onderhield nauwe banden met vooraanstaande functionarissen in Qatar. Een land zonder vrijheid van meningsuiting; de thuishaven van Al Jazeera, dat 24/7 het gedachtegoed van de Moslimbroeders verspreidt. Een land wier regeringsfunctionarissen intieme banden onderhielden en onderhouden met Abu Bakar al-Baghdadi, de grote voorganger van het enigszins in verval geraakte IS. Qatar ondersteunt het streven van IS naar de invoering van het pure Wahabisme in de Ummah en staat daardoor op gespannen voet met MBS die een gematigde uitvoering van die Islamitische stroming voor ogen heeft. Khashoggi ontkende het bestaansrecht van Israël en het Joodse volk.
Volgens de journalist van de bovengenoemde website was Khashoggi “once part of the Saudi establishment” een eufemisme voor het voormalige leiderschap dat zich inspande om het Wahabisme via madrassa´s, de overheersende stroming in de moslim wereld te doen worden. Khashoggi is decennia lang lid geweest van reactionaire Saoedische elites, maar de greep naar de macht door MBS was voor hem onverteerbaar, en Khashoggi ging in ballingschap. In september 2017 vestigde hij zich in Washington, maar had ook een onderkomen in Turkije. Sinds zijn vestiging in Washington schreef hij in de Washington Post kritische artikelen over de ontwikkelingen in Saudi–Arabië en de relatie Trump-MBS In het verlengde daarvan weigerde hij zich te bestempelen als een opposition dissident en karakteriseerde zich als “een independent writer”. Wanneer in de beschouwing van zijn positie wordt meegenomen dat de WP niet echt Trump minded is dan wordt duidelijk welke toonzetting en strekking Khashogggi’s artikelen in de WP hebben. Niet echt een voorbeeld van onafhankelijkheid.
Waarom en waarvoor ging hij naar het Saudische consulaat in Istanboel en niet naar die in Washington is de eerste vraag die opwelt en nauwelijks in de Nederlandse media beantwoord wordt. Volgens middleeasteye wilde hij trouwen met een Turkse vrouw en moest hij in het consulaat een aantal administratieve zaken regelingen voor dat huwelijk. Volgens Wikipedia draaide het om echtscheidingspapieren. Blijft de vraag onbeantwoord of hij dat niet in Washington had kunnen doen.
Handballen met de eliminatie van een mens
Erdogan die goede sier wil maken in het extreme segment van de islam, was er zoals Dunki terecht opmerkt, als de kippen bij om dit onverwachte voordeeltje uit te buiten. Plotseling toont de man die ruim 169 journalisten zonder pardon achter de tralies liet zetten en nog een paar honderd op een zijn verlanglijst heeft staan, zich uitermate geschokt over de verdwijning van een buitenlandse journalist. Zijn gevoelens van medeleven weerhield hem er niet van om politieke munt uit de eliminatie van Kashoggi te slaan en zijn dood te benutten om een wig te drijven tussen Trump en MBS. Hij wees op geluidsbanden die het Erdogan steunend Turkse media netwerk Yeni Sefak zegt in bezit te hebben. Op die geluidsbanden is volgens die media zender het verloop van de moord op Khashoggi stap voor stap te volgen. Wie die geluidsbanden heeft gemaakt en hoe en waarom die in handen van de Turkse media zender zijn gekomen, is en blijft duister. Laten we het erop houden dat de Turkse Geheime Dienst een ondersteunende rol daarbij gespeeld heeft en blijkbaar al voor 28 september resp., in de periode 28 september-3 oktober in de gaten had wat er zou gebeuren als Khashoggi het consulaat zou binnen stappen.
Uit de door Yeni Sefak gemaakte reconstructie blijkt dat de eliminatie van Khashoggi volgens de principes van een tribale samenleving is verlopen. Wie niet voor mij is, is tegen mij en gevaarlijk voor mijn positie. Gevaarlijke personen en instanties moeten dientengevolge snel geëlimineerd worden. Wie Dunki´s beschrijving van MBS leest, ontdekt dat de eliminatie van Khashoggi past in het beeld van de tribale leider die zich bedreigd voelt. Khashoggi is het slachtoffer geworden van een traditionele Arabische afrekening zoals die sinds mensenheugenis plaats vindt.
Hypocrisie
Uit de bovenstaande uitleg ondersteund door de berichtgeving van de laatste dagen, is helder geworden dat de eliminatie van Khashoggi meerdere agenda´s dient. Ook is uit die berichtgeving duidelijk geworden dat gelijksoortige optredens door Teheran en Beijing in het westen nauwelijks tot enige verontwaardiging – om de term hysterie niet te gebruiken – in de media berichtgeving heeft geleid. Iran elimineert in Nederland twee tegenstanders van het bewind in Teheran en het OM laat de daders geruisloos het land uit gaan. In China verdwijnt plotseling het hoofd van Interpol en de uitleg van Chinese bewindvoerders wordt klakkeloos overgenomen en geslikt.
Na de eliminatie van Khashoggi zijn de mediatollen gaan draaien om de relatie MBS-Trump te ondergraven, Saudi–Arabië en Israël te isoleren in het Midden Oosten, het imago van Erdogan binnen de islamitische wereld op te poetsen en met de Amerikaanse midterm verkiezingen in het vooruitzicht de binnenlandse positie van Trump c.s. te verzwakken. Aan de zijlijn kijken Iran en Rusland belangstellend toe hoe dit drama gaat aflopen en wanneer, waar en hoe (een van) beide landen de politieke verschuivingen op Midden Oosten en mondiale politieke podium kunnen benutten om de eigen invloedsfeer te verdiepen en uit te breiden.
Wijlen Khashoggi was net als een ui die van vele lagen ontdaan moet worden om tot de kern te komen, maar zijn relatie tot het al Saud Huis was afwijzend.
Diep in zijn hart was hij – zoals Charlef al impliceert met de verwijzing naar de Moslim Broederschap – een fundamentalistische Wahhabi, een aartsconservatief die de afschuw van de Wahhabis van het – in hun ogen veel te mondaine, gedegenereerde – al Saud koningshuis deelde met (de super-Wahhabi) Osama bin Laden (hoewel mij verder geen banden zijnerzijds met Al Quaeda bekend zijn).
Alle andere beschouwingen en overwegingen spelen daarbij vergeleken in de marge, want dit is wat Khashoggi de das heeft omgedaan en zoals ik al schreef zal het mij niet verbazen als in Saudi de 15 vriendjes van Salman die in Turkije waren een kopje kleiner worden gemaakt in een ultieme opportunistische poging om Salman een alibi te verschaffen. Als dat gebeurt is het slechts een confirmatie dat Saudi een verkeerd afgestelde tijdmachine is.
Dat Erdogan al lang van tevoren op de hoogte was geeft alleen maar aan wat een goedkoop melodrama hij nu opvoert om ten koste van Salman zijn eigen prestige weer wat op te vijzelen; hij is en blijft een goedkope querulant.
Wij westerlingen zijn al gauw geneigd om impliciet aan te nemen dat bij de aanwezigheid van een ‘bad guy’ de andere figurant automatisch de ‘good guy’ is. Gaat dus niet op, want wie de Islam kent en begrijpt, weet dat alle Westerlingen q.q. de ‘bad guys’ zijn…..