De joodse gemeente vertrekt uit de Grote Synagoge van Deventer. Het omstreden plan van de nieuwe eigenaren om een foodhall te vestigen in het karakteristieke pand is ook van de baan. Maar de joodse gemeente moet er toch uit. Dat staat te lezen op de website van de NOS, die enkele kenmerkende en alarmerende omstandigheden niet vermeld.
Afb: TFursten-wikimedia-commons
Het vertrek van de joodse gemeente uit Deventer is de uitkomst van een rel die maanden heeft geduurd. Uiteindelijk deed de vorige pandeigenaar (3G-kerken) na jaren vruchteloos leuren maar zaken met een Twellose horecaondernemer en een Zwolse vastgoedondernemer, omdat ze geld nodig hadden voor een nieuw onderkomen voor zichzelf. De joodse gemeente bleef achter als ‘kale huurder’. Daarmee waren ze overgeleverd aan de grillen van de nieuwe eigenaren. De twee ondernemers kochten het historische pand met de bedoeling om er een foodhall te vestigen. Beth Shoshanna probeerde dat te voorkomen door geld in te zamelen om het pand zélf aan te kopen. Maar die actie mislukte omdat de nieuwe eigenaren weigerden te onderhandelen. Genade was er niet, ook niet na een bemiddelingstraject en de huur werd opgezegd aan de joodse gemeente, die nu in arren moede naar Raalte vertrekt. De NOS schrijft niet wie de ondernemers zijn. Welnu: de één is een horecaondernemer van Turkse origine (Ayhan Sahin) uit Twello en de ander een vastgoedondernemer uit Zwolle (Carlus Lenferink).
Even zoeken levert de volgende informatie op, die te vinden is op de website van de Stentor[1]:
De handel en wandel van Sahin werden in 2017 in opdracht van Deventer onder de loep genomen door Landelijk Bureau Bibob, dat voor gemeenten ondernemers screent op mogelijke criminele activiteiten. De uitkomst van die screening is geheim. De gemeente deed daarover dan ook geen uitlatingen. Volgens Sahin zelf bleek uit de screening geen verhoogd risico op criminele activiteiten. “Ik ben brandschoon. Mij is gezegd toen ik door die procedure ging: even doorbijten, maar als je hier straks door bent wordt alles makkelijker. Daar merk ik helemaal niets van”, aldus de ondernemer in mei 2017.
“Desnoods maak ik er een moskee van”. Die opmerking van Ayhan Sahin, al dan niet serieus, tekende de verhitte en emotionele strijd die geruime tijd woedde over het joodse gebedshuis aan de Golstraat.
Het mocht dus ‘desnoods’ alles worden, als het maar geen synagoge bleef. Dat een afkeer van Joden onderdeel vormt van de, laten we het netjes zeggen, Turkse folklore, mag als bekend worden verondersteld.
De nazi’s sloegen tijdens de Tweede Wereldoorlog de synagoge aan de Golstraat kort en klein, de Deventer politie stak geen vinger uit. Mede vanwege dat verleden en de betekenis van de synagoge als joods erfgoed had Beth Shoshanna op meer gehoopt. Terecht naar dezerzijdse mening. Het nogal ‘rood’ gekleurde Gemeentebestuur van Deventer zou zich wel iets meer hebben mogen inspannen om het historische pand en de Joodse minderheid voor de stad te bewaren. Dat is immers één van de beweerdelijke speerpunten in de rode programma’s: minderheden. In de praktijk betekent het dat Joodse minderheden steeds verder opschuiven in de richting van Westerbork.
En zo komen we steeds dichter bij het moment dat die situatie drastisch wordt omgedraaid.
——————————————
[1] https://www.destentor.nl/deventer/hoe-een-nachtclub-lot-deventer-synagoge-bezegelde~a0cc5175/