Sinds mijn ervaringen tijdens en na mijn utzending kijk ik met enig en soms met veel wantrouwen aan tegen inspanningen van diensten die in het leven zijn geroepen om de veiligheid van een samenleving te waarborgen.
Afb: screenshot Youtube
Het anderhalve maand volgen van mijn bewegingen en het aftappen van mijn telefoonlijnen gekoppeld aan de hooghartige manier waarop leden van zo´n dienst om zijn gegaan met mijn informatie over Mujahideens en Servische troepen in Bosnië, hebben dat wantrouwen in mijn observaties ingeslepen. Dat is de belangrijkste reden dat ik de mededeling dat de AIVD in 2016 er in geslaagd was om Russische inlichtingenbronnen te hacken en informatie had gedeeld met Amerikaanse inlichtingen diensten met enig schouderophalen heb begroet.
AIVD heroïek?
Die informatie deelde de AIVD na anderhalf jaar in een plotselinge drang naar transparantie met de Nederlandse samenleving? En de Amerikaanse inlichtingendiensten waren op de hoogte gesteld? Die Amerikaanse inlichtingengemeenschap die een potentiële presidentskandidaat, zijn medewerkers, journalisten en individuele Amerikanen had geschaduwd om gesteund door een obscure president gemene zaak met de verzamelde informatie te maken? Die inlichtingengemeenschap die in 8 jaar Obama uitgroeide tot een staat in een staat en trekken vertoont van de good old Stasi en KGB? En die informatie komt nu de sleepwet niet zonder slag of stoot ingevoerd kan worden? Vandaag bleek ik niet de enige die met een scheef oog die AIVD informatie bekeek.
Het start in feite met de kop waarmee het wereldnieuws in de Volkskrant werd aangekondigd “Hackers AIVD leverden cruciaal bewijs over Russische inmenging in Amerikaanse verkiezingen’. Leon de Winter concentreert zich in het eerste deel van zijn artikel in de Telegraaf op de volgende aspecten: motief en kleur van de tipgever die de Volkskrant tipte; reden om geheimhouding te doorbreken met de kans op represailles; vermeende toegang tot een beveiligingscamera met een open ingang naar internet en de beschrijving in de Volkskrant van de actie-reactie strijd die na het AIVD inbreken in 2014 is uitgebroken tussen Russen en Amerikanen. Het is jammer dat De Winter zijn beschouwing in twee delen heeft gesplitst.
In de beschikbare artikelen is nauwelijks iets te lezen over dat cruciale bewijs. Beschouwd in het licht van het onderzoek van de Mueller Special Counsel -en de vruchteloze pogingen van de Amerikaanse inlichtingensamenleving om hun kretologie te onderbouwen- kan men kanttekeningen en vraagtekens zetten achter zowel dat ‘cruciaal bewijs’ en de Russische inmenging. Wel is inmiddels helder geworden dat verloop en uitkomst van die presidentsverkiezingen daardoor niet zijn beïnvloed. Ook is helder geworden dat Clintons winst in de ‘popular vote’ mede te danken is aan de miljoenen illegalen die haar vooral in Californië aan die meerderheid hebben geholpen. Stap voor stap wordt ook duidelijk dat die ‘staat in een staat’ de verkiezingen wel heeft willen beïnvloeden door Trump te beschadigen en Clinton te steunen. Omdat ze daar in gefaald hebben, probeert die inlichtingensamenleving nu een afzetprocedure in gang te trekken.
Men kan zich afvragen wat de reden, het motief is geweest van de tipgever om juist nu, met de sleepwet in de zijspiegel, die tip aan de Volkskrant te geven. De vraag komt namelijk direct op waarom die tipgever nu juist de Volkskrant hiervoor heeft uitgekozen. Waarom niet de grootste krant van Nederland? Blijkbaar ligt het sentiment van de tipgever niet bij die mediabron. Vanuit die invalshoek redenerend kunnen echte onderzoekjournalisten redelijk eenvoudig kleur en motief van de tipgever achterhalen. Wellicht dat De Winter dat in zijn tweede deel nog openbaart.
Dan die beveiligingscamera. Zou de Russische hackersgemeenschap echt zo dom zijn geweest om een beveiligingscamera met een open ingang op internet te hebben opgesteld waardoor de AIVD twee jaar lang kon meegenieten van hun inspanningen? Dus ze zijn aan de ene kant zo dom dat op een beveiligingscamera en internetstromen kan worden ingebroken, maar wel zo slim dat US virtuele stromen beveiligd door hooggeavanceerde beschermingssystemen kunnen worden onderschept, gemanipuleerd en voor eigen doelen gebruikt kunnen worden?
Uit het artikel in de Volkskrant wordt in iedere geval duidelijk dat ook de AIVD zich bedient van een hackerspool, die inbreekt op beveiligde internetstromen om informatie bloot te leggen om eigen doelen te realiseren. Gelet op de geheimhouding die Nederlandse inlichtingendiensten trachten te bewaren, is het niet duidelijk wat die hackerspool voor diensten biedt en welke doelen de AIVD daarmee wilt bereiken. Een nogal schimmig gebeuren dus.
Natuurlijk is het mogelijk wat het Volkskrant-artikel impliceert, maar dan had het op een minder sensationele en goed onderbouwde wijze gepresenteerd moeten worden. Om de lezer van de hoge kwaliteit van de AIVD hackers te overtuigen, helpen voorbeelden. Helaas ontbreken die. Vermoedelijk omwille van geheimhouding. Persoonlijk vind ik het een Chinees verhaal.
What is in the name?
Structuren als de AIVD dragen in veel artikelen diverse namen. Is het nu inlichtingenorganisatie, een veiligheidsstructuur of toch een geheime dienst? Wanneer het artikel in de Volkskrant als vertrekpunt wordt genomen, heeft de AIVD de karakteristieken van alledrie de structuren. De naam suggereert in ieder geval dat het een inlichtingen- en veiligheidsdienst is, maar de hoge mate van geheimhouding impliceert dat de organisatie ook of wellicht juist een geheime dienst is. Die mening deelt Wikepedia door te stellen dat de AIVD een Nederlandse geheime dienst is die zich onder verantwoordelijkheid van het ministerie van Binnenlandse Zaken bezighoudt met de binnenlandse veiligheid en inlichtingen op civiel gebied uit het buitenland verzamelt. De AIVD houdt zich dus ook bezig met spionage.
Waar dat geheime karakter toe kan leiden heeft de FISA-affaire in de USA bewezen, Tot een verregaande overschrijding van bevoegdheden en taken zonder daarvoor de verantwoordelijkheid te willen dragen. Tijdens de 8 jaar Obama hebben journalisten van de Associated Press (AP) en John Rosen zaak aan den lijve ondervonden waartoe een losgeslagen inlichtingen en veiligheidsamenleving in staat is. DOJ onderschepte telefoongesprekken en email berichtenwisseling van in totaal 18 journalisten. In het geval van Associated Press onderzocht de DOJ een artikel over een CIA-operatie in Jemen waardoor een bomaanslag op een passagiersvliegtuig werd voorkomen. De telefoons van het persbureau werden twee maanden afgetapt om achter de bronnen van die informatie te komen.
De massale afluisterpraktijken van de NSA waren een schending van het Vierde Amendement van de Amerikaanse grondwet. Elektronische berichtenwisseling van gewone staatsburgers via o.m. Yahoo, PalTalk, Facebook, Google, YouTube en Skype werden verzameld en opgeslagen. Die praktijken kwamen pas aan de oppervlakte toen klokkenluider Snowden die informatie lekte. De NSA stopte pas in 2015 met zijn grootschalige afluisterpraktijken. Obama probeerde de bijkomende politieke schade te verzachten, maar kon niet voorkomen dat het vertrouwen tussen politieke leiders en de Amerikaanse burger ernstig geschaad was.
Ryan, de Speaker of the House drukte de noodzaak voor een blijvende controle op een veiligheidsstructuur als volgt uit:
“We are the legislative branch of government. It is our job to conduct oversight on behalf of the American people of the Executive Branch Second. There may have been malfeasance by people at the FBI…So it is our job in conducting transparent oversight of the Executive Branch to get to the bottom of that. Third, FBI, is a very important institution for American life; is a very important institution for keeping the rule of law intact.”
Dat is ook in Nederland van toepassing en het is de vraag in hoeverre dat ook gebeurt.
Een staat in een staat
Gelet op mijn persoonlijke ervaringen ben ik daar niet van overtuigd. Gevolgd worden door een Onderzoek en Aanhoudingsteam; een in twee delen gesplitste 15 uur durende ondervraging, telefoonlijnen die ruim een maand zijn afgetapt. Telefoonlijnen die ook door andere functionarissen gebruikt werden en hun privé gesprekken ook werden afgeluisterd en op band gezet. En wat was de reden? Collega´s die zelf boter op hun hoofd hadden, wezen mij aan de hand van uitspraken in een krantenartikel uit het NRC aan als het lek van een bunkeroverleg. Die uitspraken, zo beweerden zij, waren uit mijn mond gekomen. Woordelijk. Uiteindelijk is het goed gekomen. Nee, ik was niet het lek. Kortom, het kan dus blijkbaar iedereen overkomen, mits je maar ver genoeg boven het maaiveld uitsteekt en de beestjes bij de naam noemt.
Tijdens 8 jaar Obama is de Amerikaanse veiligheidssamenleving ontaard in een KGB- en Stasi-achtige structuur, die leden van de eigen samenleving nauwlettend in de gaten hield en zich bediende van illegale praktijken en liberaal georiënteerde media bronnen om het gewenste doel te bereiken. In die 8 jaar bepaalde een redelijke paranoïde Commander-in-Chief wat gedaan moest worden gericht tegen wie. Vrijwel altijd hadden de doelwitten een conservatieve kleur resp. waren het tegen het Obama beleid gerichte personen. In die acht jaar bleek de term dienst in ieder geval niet dienstbaar aan de samenleving te betkekenen. Stap voor stap wordt de afgetreden POTUS ontmaskerd, maar de haarscheuren die hij heeft doen ontstaan binnen de Amerikaanse samenleving zullen een lang en pijnlijk herstelproces moeten doorstaan..
Kan dat in Nederland ook gebeuren? Natuurlijk. Wanneer de expertise ontbreekt en die omissie versterkt wordt door het gebrek aan wil en doorzettingsvermogen om de verzamelde Inlichtingen en veiligheidsdiensten in het gewenste gareel te houden, zal die structuur zijn vleugels uitslaan. Aan de hand van schimmige argumenten en door het gebruik van drogredenen als ‘staatsgeheim’ zal de veiligheid worden aangescherpt ten koste van de vrijheid. De tekenen aan de wand zijn herkenbaar.