Vragen zonder antwoorden

Geen etniciteit[1]. Geen politieke entiteit. Geen eigen staat[2]

Palestijnen willen dit, Palestijnen willen dat weer niet. Palestijnen? Is dat een etniciteit? Indien dat juist is, kan die etniciteit zich beroepen op een historisch recht op een afgebakend gebied? Op een koninkrijk of een andere soort politieke entiteit?

Afb: wikimedia-commons

Het zijn vragen die door de gevestigde media nooit in de discussie over een tweestatenmodel worden meegenomen. Laat staan dat op die vragen een bevredigend antwoord gegeven wordt, waaraan geen spoor van subjectiviteit mag kleven. En dat is merkwaardig, omdat juist die antwoorden het historische recht van de zich Palestijnen noemende Arabische moslims (in dit artikel voor de eenvoud benoemd als Palestijnen) eenduidig kan worden vastgesteld.

Deskundigen die de historische rechten van de huidige Palestijnen proberen te onderstrepen, leggen vaak een verbinding met de Filistijnen die in de periode 1100-700 v. Chr. een smalle kuststrook in Kanaän[3] bevolkten aan de Middellandse Zee. De term Filistijnen is afgeleid van het Hebreeuwse woord Philistia en staat voor een strijdvaardig en agressieve etnische entiteit met een respectabel beschavingsniveau. De Grieken – of in ieder geval leden van een etniciteit die het Grieks als handelstaal beheersten – benoemden een deel van Kanaän, palaistinei, of het land van de Filistijnen. Het lijkt er op dat het woord Palestina afgeleid is van palaistinei, en in dat geval zou Palestina het land van de Filistijnen betekenen.

Filistijnen

Wie waren die Filistijnen, is er een historisch verband te leggen met de huidige etnische groepering die zich Palestijnen noemen, een deel van het voormalige Kanaän bevolken en een claim leggen op het hele gebied van het voormalige Kanaän?

Deskundigen hebben diverse hypotheses voor het verschijnen van de Filistijnen in Kanaän. De eerste hypothese berust op informatie uit het Oude Testament. Daar staat in Amos 9:7 en Jeremia 47: 4 dat het oervolk waaruit de Filistijnen voortkomen uit Caphtor, het Hebreeuwse woord voor Kreta maar ook voor het gehele Egeïsche gebied, naar Kanaän zijn getrokken. Op basis van archeologische vondsten[4] die aan de Filistijnen worden toegeschreven, beweren deskundigen dat het oervolk uit de Peloponnesos via Kreta en Egypte in het zuiden van Kanaän terechtgekomen zijn. Een tweede hypothese stelt dat het oervolk Myceense strijders[5] van de Peloponnesos zijn die na de val van Troje in de Middellandse Zee op drift zijn geraakt en via Egypte uiteindelijk in Kanaän terechtgekomen zijn. Een derde hypothese steunt op theorieën waarin Egypte en zeevolken een centrale rol spelen. Etnische entiteiten trekken rond 1200 v.Chr. vanuit de Tyrrheense regio[6] en het Egeïsche gebied over de Middellandse Zee en via Anatolië en Kanaän naar Egypte. Hun pogingen om de macht in Egypte over te nemen mislukken en ze worden als huurlingen in de Egyptische strijdmacht opgenomen met de taak het grensgebied met Kanaän en het Arabische schiereiland te beschermen. Na verloop van tijd krijgen ze toestemming[7] om zich langs de kustweg (Via Mare) te vestigen (zie Papyrus Harris), die Egypte via Kanaän met Anatolië verbindt.

Dat oervolk van de Filistijnen spoelt omstreeks 1100 v.Chr. aan in Kanaän en sticht langs de Via Mare een aantal handelsposten, die in de loop der eeuwen uitgroeien tot stadstaten. Door hun hoge culturele standaard slagen zij er snel in om zich de regionale Semitische taal en lokale gebruiken eigen te maken en assimileren binnen 150 jaar volledig met lokale Semitische stammen en volken. Dat hybride volk met de naam Filistijnen heeft nooit een politieke entiteit in termen van een koninkrijk o.i.d. gevormd, heeft een Indo-Europese/Indo-Iraanse achtergrond en drukt zich in de loop der tijd uit in het Semitisch, de handelstaal van die periode.

Wanneer de huidige Palestijnen een historische band met de Filistijnen leggen en een claim leggen op het gebied dat ze hebben bevolkt, dan beperkt zich dat tot het gebied van de stadstaten aan de Via Mare, Vergelijkbaar met de huidige Gazastrook waar Hamas de scepter zwaait.

Israëlieten

De geboorte van de etnische entiteit met de naam Filistijnen staat in schril contrast tot Israëlieten[8]. Die kunnen zich sinds 2000 v.Chr. beroepen op een historische band met Kanaän; aanvankelijk in de persoon van de door het gebied trekkende aartsvader Abraham en zijn zoon en het feit dat afstammelingen van de kleinzoon van Abraham omstreeks 1250 v.Chr. over de Via Mare vanuit Egypte naar Kanaän trekken en het zuidelijke deel van Kanaän bezetten. Het gebied wordt over de (volgelingen van de) 12 zonen van Jacob verdeeld en een paar eeuwen lang door profeten en richters (tijdelijke leiders) bestuurd. Omstreeks 1025 v.Chr. verenigen die 12 Israëlische stammen zich en ziet het koninkrijk Israël het levenslicht, dat ruim 100 jaar zal blijven bestaan. Na de dood van de derde Israëlische koning Salomo wordt het koninkrijk omstreeks 922 v.Chr. gesplitst in het koninkrijk Israël (hoofdstad Samaria), waar 10 Israëlisch stammen hun leven oppakken, en een koninkrijk in het zuiden waar 2 stammen het koninkrijk Juda[9] (hoofdstad Jeruzalem) van de grond trekken.

De huidige bewoners van Israël kunnen zich wel beroepen op een historische band met het gebied tussen Jordaan en Middellandse Zee. Zij hebben een Indo-Iraanse achtergrond en spreken een Semitische taal.

Diaspora

Filistijnen en Israëlieten verdwijnen beiden rond dezelfde periode van het toneel, beide door gewelddadige invallen van Assyriërs. Het verschil is dat Filistijnen zich vermengen met de nieuwe heersende volken en de elite van de koninkrijken Israël en Juda eerst worden gedeporteerd naar Mesopotamië. Die deportatie markeert de start van de Israëlische/Joodse diaspora[10], die hen vervolgens voert naar Syrië, Anatolië, Egypte, Peloponnesos, Iberisch schiereiland en Noord- en Oost-Europa. Hoewel er nog een kleine groep Joodse afstammelingen in de omgeving van Galilea achterblijft, zijn vanaf 135 nauwelijks Israëlieten op het territoir van het voormalige koninkrijk Israël te vinden. Weliswaar vormen Israëliërs en Joden geen natie meer, maar religie en Hebreeuwse alfabet zijn het cement tussen de verschillende leefgemeenschappen in de westerse en oosterse wereld en vormen tegelijkertijd de voedingsbodem voor het antisemitisme dat in de afgelopen negentien eeuwen zijn weg in de mondiale samenleving heeft “gevonden”.

Door de diaspora zijn Israëlieten nooit gearabiseerd en nooit geïslamiseerd.

Palestina en Palestijn

Mede door klimaatveranderingen ontvolkt het voormalige Kanaän in de loop der eeuwen. In die periode trekken karavanen door het vrijwel lege gebied en blijven Arabische moslims en Joden hardnekkig hun leven invullen in diverse enclaves zoals Tiberias, Galilea, Safed, Jeruzalem en Hebron. In 1878 besluit de Ottomaanse sultan om Turkse moslims uit Anatolië en Arabische moslims uit Algerije naar de regio te deporteren, maar veel leefbaarder wordt het gebied niet. Pas als Joden in staat zijn om hun gebieden te irrigeren, wordt het vruchtbare gebied aantrekkelijk voor omringende Arabische moslims. Zij kopen grote delen op en die worden voor en na WO-II tegen woekerprijzen doorverkocht aan Joodse kolonisten.

Het gebied tussen Jordaan en Middellandse Zee wordt voor WO-II bewoond door een mozaïek aan etniciteiten zoals Arabische moslims, Turkse moslims en Joden. Van een politieke entiteit met de naam Palestina en inwoners met de naam Palestijn is geen sprake. Dat wordt bevestigd door een uitspraak van de Arabische historicus Philip Hitti dat “historisch gezien nooit sprake is geweest van een politieke entiteit met de naam Palestina”

Wat de benoeming van een etnische entiteit als Palestijn betreft, verduidelijken twee uitspraken uit 1964 en 1968 uit de mond van de oprichter van de PLO Zahir Muhsein hoe die identificatie tot stand is gekomen. In 1964 zegt hij in een interview in Trouw:

“Wij zijn een volk, nl. Arabieren. Voor politieke doeleinden onderschrijven wij een Palestijnse identiteit. Belangrijk als tegenwicht tegen het zionisme”.

Na de Arabische nederlaag tijdens de Zesdaagse Oorlog in 1967 verklaart hij in 1968:

“Die Palestijnse identiteit is er alleen uit tactische overwegingen en de eis om een Palestijnse staat is een nieuw instrument om de Arabische eenheid te herstellen in het Midden-Oosten. Daarom moet Israël verdwijnen”.

In plaats van een strijd met de wapens schakelen de Arabieren over op de toepassing van het diplomatieke instrument.

Uit zijn woorden wordt duidelijk dat het herstel van de Arabische eenheid in het Midden-Oosten de echte doelstelling is en door de Arabische moslimentiteiten te benoemen als Palestijn en het gebied te benoemen als Palestina of het land van de Palestijnen, proberen Arabische moslims het voormalige Kanaän te ontdoen van Israëlieten.

Palestijnen, een door Arabieren bedachte etnische entiteit

De Palestijn is geen etniciteit in de ware zin van het woord en de huidige Arabische moslims die zich Palestijnen noemen, hebben op historische gronden geen relatie hebben met de voormalige Filistijnen, die ruim 400 jaar vanuit stadstaten in een ondiepe strook langs de Middellandse Zee handel hebben gedreven. Een politieke entiteit met een afgebakend territoir en een etnische entiteit heeft nooit bestaan. Een Israëlische en Joodse politieke entiteit met historische banden met het voormalige Kanaän heeft wel bestaan. Vanuit die optiek is een Israëlische claim op het voormalige territoir van Kanaän terecht.

Ik ben er rotsvast van overtuigd dat intelligente mensen als Van Agt de inhoud van dit artikel met hand en tand zullen bestrijden. Het zij zo. Overigens ben ik nooit van mijn fiets op mijn hoofd gevallen.

—————————————————

[1] Een politieke eenheid met een gemeenschappelijk erfgoed uitgedrukt in taal, schrift, religie, cultuur, gedrag en biologische eigenschappen of ras.

[2] Eigen onderzoek aangevuld met informatie uit artikelen “De benamingen ‘West Bank’ en ‘Westelijke Jordaanoever’ zijn bedoeld als belediging en soms onopzettelijk beledigend” op website opiniez.com en “Het uitgevonden volk: Wat is Palestina? Wie zijn de Palestijnen? Op de website brabosh.com“

[3] Het gebied tussen Jordaan en Middellandse Zee,

[4] Keramiek, architectuur en inscripties

[5] Na de Minoïsche beschaving (3500-1300 v.Chr.) op Kreta; Cycladische beschaving (3000-2000 v.Chr.) op Santorini (een van de Cycladische eilanden in de Egeïsche Zee), de derde hoogwaardige beschaving in de periode 1400-1100 v. Chr. in Egeïsche regio.

[6] Gedeelte van de Middellandse Zee tussen Sardinië, Sicilië en het zuiden van de monding van de Tiber rivier bij Ostia op het Italische schiereiland.

[7] Die etnische entiteiten die deel uitmaakten van de zeevolken dragen Egyptische namen als Peleset, Tjeker en Denyen. Deskundigen denken dat gesproken wordt over Minoërs (Tjeker), Mycenen (Denyen) en Doriërs (Peleset), vertegenwoordigers van hoogwaardige beschavingen in het zuidelijke deel van het Balkan-schiereiland (Doriërs), Peloponnesos (Minoërs) en Kreta (Mycenen). Een andere theorie luidt dat de opmars van een combinatie van de drie genoemde volken in het zuiden van de Levant door een grondcomponent bestaande uit andere zeevolken aangevoerd door Egyptenaren gestopt zijn (zie inscripties in de Dodentempel van Medinet Habu van Ramses II)

[8] Vernoemd naar Jacob de Kleinzoon van Abraham. Israëliet betekent zonen van Jacob.

[9] De bewoners worden Joden genoemd.

[10] Vervolgens ook door Chaldees Babylonië (587 v.Chr.), Macedonië (331 v.Chr.) en Rome (135)