Het overlijden van Hendrik Johannes Cruijff heeft een diep spoor door het nieuws getrokken zoals we hebben gemerkt. De media overigens, verdienen een groot compliment voor de wijze waarop zij op hun terrein vorm hebben gegeven aan de berichtgeving rond het overlijden van dit Nederlandse icoon. Het leven van Johan Cruijff echter, heeft een veel groter en uitzonderlijk fraai spoor door onze samenleving getrokken, hopelijk veel meer nog dan zijn plotselinge en onverwachte dood.
Johan Cruijff. Foto: Laia Solanellas via Wikimedia commons
‘Jopie’, zoal zijn naam op het veld luidde, was een extreem begenadigd voetballer. Op het oog is voetbal een vrij onschuldige sport: twee teams van elk 11 spelers bestoken elkaar middels een bal die met alles, behalve de handen of armen beroerd mag worden. Wie de bal met inachtneming van die regel in het net van een tegenstander weet te deponeren, krijgt een punt toegekend. Na tweemaal 3 kwartier worden de punten geteld en resulteert een overwinning, verlies of soms een gelijkspel. Volgens Jopie bleek dat vooral een spel waarbij na afloop bleek dat de Duitsers hadden gewonnen.
Volgens Johan Cruijff was voetbal vooral een simpel spel. “Als hunnie de bal niet hebben, kunnen ze ook niet scoren, dus moet jij moet gewoon zorgen dat je –als team- de bal hebt”. Die verbluffende eenvoud tekent Johan Cruijff ten voeten uit. Eigenlijk was hij als voetballer in die tijd de enige die dat principe leidend maakte in zijn spel. Het hebben van balbezit en het denken naar het doel van de tegenstander. Zoals in de ‘Gouden Eeuw’ de beroemde Michiel de Ruyter het ruime sop koos voor avontuur en roem, zo zocht Johan Cruyff het avontuur op het veld. Dat maakte het voetbal anders: het vormde zich onder de regie van Johan Cruijff tot niet alleen een spel om de bal, maar vooral een spel waarin intelligentie en vernuft een rol zou gaan spelen. Een intelligent spel, waarin de aantrekkelijkheid en de spanning een hoofdrol zouden gaan spelen. Dat zou resulteren in een voetbalspel wat velen aantrok naar de voetbalvelden, zoals eerst in Nederland en later Spanje (CF Barcelona) en ook Duitsland (1e FC Bayern Munchen). Het voetbal werd zodoende een spel waaraan miljarden mensen plezier beleefden en waarover iedereen een mening kon en ook mocht vormen. De ‘Nederlandse school’ is wereldwijd een begrip dankzij Johan Cruijff, een aanvankelijk eenvoudige jongen uit het Amsterdamse betondorp.
De kritiek van Johan Cruijff op het Nederlandse voetbal in de laatste jaren, is zeker niet mals geweest. Zijn indringende adviezen bleken aan dovemans oren gericht. Waar Ajax en het Nederlands elftal ontspoorden, probeerde hij in te grijpen. Het bleek tevergeefs. Ook vanavond, op het moment van dit schrijven, blijkt het Nederlands elftal geen schim van de voetbaltechnische grootmacht die het met Cruijff ooit was. Op een kansloze manier wordt het elftal, onder leiding van de door Cruijff eerder al onvoldoende kundig bevonden bondscoach Blind, eenvoudig en zonder problemen af geserveerd. Waar in de veertiende minuut een applaus was afgesproken voor de overleden Cruijff, scoorden de Fransen ironisch genoeg in de 13e minuut op een Cuijffiaanse manier de 2 – 0. Het applaus was zodoende voor de Fransen en niet exclusief voor Johan Cruijff.
Dat mag iedere Nederlander zich aanrekenen: zo eren wij dus kennelijk degenen die werkelijk wat voor dit land hebben betekend.