Het invoeren van een algemene 30 km/u-zone in Enschede wordt gebracht als een positieve ontwikkeling voor de verkeersveiligheid en leefbaarheid in de stad.
Door de snelheid te verlagen, wordt het risico op ernstige ongevallen verminderd en ontstaat er een veiligere omgeving voor fietsers en voetgangers. Voor de huidige gemeentebestuurders is dit echter niet de werkelijke reden. Want een ieder weet het inmiddels toch: niet de auto maar de fatbike is het nieuwe gevaar op straat.
Inleiding
De gemeente Enschede wil meer 30 km/u-zones invoeren voor meer verkeersveiligheid. Klinkt logisch, toch? Maar wie vormen tegenwoordig het grootste gevaar? Niet de auto’s, maar elektrische fietsen en fatbikes.
In 2023 waren er 11.200 geregistreerde slachtoffers die de Spoedeisende Hulp (SEH) bezochten na een ongeval met een elektrische fiets. Van deze groep elektrische-fietsslachtoffers werd 67 procent behandeld op de SEH voor ernstig letsel.
Wanneer we kijken naar het aantal elektrische-fietsslachtoffers met ernstig letsel dat in de afgelopen vijf jaar op de SEH is behandeld na een verkeersongeval, dan zien we een stijging van maar liefst 92 procent.
Minstens vier op de tien omgekomen fietsers (in 2023; 270) reden op een e-bike. Het gaat daarbij vooral om 75-plussers. Het zijn dan ook vooral de oudere e-bikefietsers, die steeds vaker betrokken zijn bij dodelijke verkeersongelukken.
Welke rol de e-bike precies speelt bij dodelijke ongelukken, is volgens het CBS wel lastig vast te stellen.
Fatbike
De fatbike, inmiddels vooral populair onder jongeren, werd oorspronkelijk omarmd door senioren. Dit is te danken aan verschillende factoren, waaronder hun veelzijdigheid, unieke eigenschappen en de helmplicht voor snorfietsen vanaf 1 januari 2023.
In de eerste helft van 2024 waren er wel bijna twee keer zoveel slachtoffers van een fatbike ongeval dan in heel 2023.
Van het aantal fatbike-ongevallen was bijna de helft van de slachtoffers 12 t/m 15 jaar oud (47%). Daarmee lijkt het aantal fatbike ongevallen een vergelijkbare trend te volgen zoals we die eerder zagen met de elektrische fiets.
De werkelijkheid op straat
Bij welke verkeersdeelnemers zien we de meeste roekeloze snelheden? Niet bij automobilisten die zich over het algemeen keurig aan de regels houden, maar bij pubers op opgevoerde fatbikes die zonder helm en zonder verlichting door de stad scheuren.
Deze sjoemelscooters a.k.a. ‘fatbikes’, elektrische fietsen met dikke banden en een groot zadel. De fatbikes zijn simpel op te voeren en er geldt geen minimumleeftijd voor het rijden op een fatbike. Ook de snelle e-bikes (45 km/u) zorgen voor gevaarlijke situaties, vooral op fietspaden.
De slogan ‘Enschede fietsstad’ is vooral gefocust op; auto’s weg. Dit is puur een politieke ideologie. Een maatregel, gedreven vanuit een deel-economie (SDG 9) onder het mom van duurzaamheid en klimaat (SDG 13).
Waarom kijkt de gemeente weg?
Het is een combinatie van politieke gemakzucht en duurzaamheidsbeleid.
De focus ligt op autoverkeer, omdat dat een makkelijk doelwit is. Als het doel namelijk was geweest bevorderen van de fietsveiligheid, dan had je gezorgd voor gescheiden fiets-auto stromen en in de binnenstad bijvoorbeeld fietssuggestiestroken. Of aparte rijstroken voor e-bikes/fatbikes in plaats van de huidige, onwerkbare mix met auto’s en gewone fietsers.
Dan had je voorkomen dat de stad volraakt met gevaarlijke verkeerssituaties, zoals we nu op veel plekken zien. De situaties worden nu vooral zeer gecompliceerd gemaakt en niemand heeft een idee waar ze naar moeten kijken. En het zorgt uiteindelijk voor teveel onveilige situaties.
Elektrische fietsen worden gezien als “duurzaam” en passen in het Sustainable Development (in deze SDG; 9 en 13) verhaal, dus daar blijft regulering achter.
Oplossing
Om te beginnen, persoonlijk ben ik niet tegen een lagere snelheid in woonwijken. Maar een op politieke ideologie gestoelde algemene 30 km/u-maatregel heeft uiteindelijk nauwelijks effect. De bijeffecten zijn vaak nog veel erger.
Eerder moet er serieus gekeken worden naar handhaving en regelgeving rond snelle tweewielers. Verplichte helmen (landelijk), rijbewijzen (landelijk) of betere handhaving zouden veel effectiever zijn dan het verder afknijpen van auto’s.
Daarbij meer actieve controles op opgevoerde fatbikes, evenals duidelijker voorlichting en strengere regels voor jongeren op e-bikes.
Verkeersveiligheid moet over feiten gaan, niet over politieke stokpaardjes. Willen we écht veiliger verkeer? Dan is het tijd om naar de échte gevaren te kijken.
Afsluitend
SDG’s klinken goed in theorie, maar de manier waarop ze worden vertaald naar beleid zorgt vaak voor dogmatische maatregelen. En zo wordt het pas politiek bij de operationele vertaling van die abstracte verplichtingen in concreet beleid.
En wat betreft een onderzoek. Maak er geen gepolitiseerd onderzoek van bij de bekende bureaus. Laat daarnaast zien uit welke (drie onafhankelijke) onderzoeken blijkt dat het veiliger is geworden én de doorstroming heeft bevordert.
Gepolitiseerde onderzoeken op basis van SDG’s alleen zijn geen bewijs voor de effectiviteit van deze maatregelen. Enschede verdient beter: échte oplossingen in plaats van ideologische en politiek gedreven maatregelen.
Enschede, voorop en vooruit!
Nooit opgegeven, niets doen is geen optie. Enschede, Nederland is het waard!
Erwin Versteeg is zelfstandig ondernemer en sinds maart 2018 voorzitter van ‘Verbindend Enschede’. De columns die hij schrijft, zijn op persoonlijke titel en bedoeld om een discussie op gang te brengen. Onderwerpen in de columns zijn lokaal, landelijke, geopolitiek of maatschappelijk, en daarmee lokaal en/of landelijk mogelijk geen onderdeel van hun (politieke-) verkiezingsprogramma.
.
Een goed artikel van de Heer Versteeg , over fat-bikes en elektrische fietsen en Auto’s . Als iemand zijn rijbewijs voor de “ automobiel” wil halen ,moet hij een examen doen wat betreft verkeersborden en de rijvaardigheid. Ik wil niet zover gaan dat “ aspiranten “ voor fat- bikes en elektrische fietsen een examen moeten doen ….. maar een beetje kennis van de verkeersregels is toch noodzakelijk . ..! Het blijkt dat er geen discipline is en dat velen niet in staat zijn een fat-bike of een elektrische fiets te bedienen waarbij de snelheid soms 60km/ uur wordt overschreden . Een getrainde persoon zal met die snelheden kunnen omgaan en de beheersing hebben om ongelukken te voorkomen . Maar…… het blijkt dat “”men “” de kinetische energie , die men opwekt niet kan beheersen en de situaties op de weg, niet snel kan overzien zodat “ ongelukken “ onverbiddelijk het gevolg zijn. Er zou dus “ toets “ moeten komen of men de beheersing ( de discipline) in het verkeer met een fat- bike of elektrische fiets zich eigen heeft gemaakt . Ik ben er van overtuigd dat zeker 50% van de ongelukken wordt verminderd . Doch…. Ideologische politiek aandragen om de auto te weren uit steden is gewoon waanzin of overal ( in steden ) een 30km/uur zone invoeren is onhaalbaar . ( Bij scholen en kinderspeelplaatsen zou het nodig kunnen zijn) Het vuile spelletje van ambtenaren moet verdwijnen …… ook in Enschede . Dat kinderen niet met gevaren kunnen omgaan is een duidelijke pedagogische tekortkoming . Gevaren horen bij het leven . En…… wat zeer veel mensen niet begrijpen , is dat fat-bikes en elektrische fietsen een “” moordwapen “” is ……. Discipline is harde noodzaak . En…… discipline ontbreekt ook in de politiek.
Helmen op E fietsen, stop dat soort betutteling, in dat geval zouden wielrenners ook helmen moeten dragen, mensen zijn verantwoordelijk voor hun eigen veiligheid,
U heeft gelijk dat iedereen een eigen verantwoordelijkheid heeft . Maar…… dat is bij zeer velen niet aanwezig . Betutteling is ook door mij niet aan de orde ……. Als u de “ statistieken bestudeerd zult U zien dat vanaf 16 jaar tot ongeveer 35 jaar de “” discipline “ vaak bij volledig ontbreekt , want die groep maakt de meeste ongelukken en training kan dat zeker voor een groot deel ongedaan maken . U heeft kennelijk geen idee hoe mensen zich gedragen als “gemotoriseerde “ krachten een rol spelen . Met “” krachten moet men leren omgaan “ . Met mijn meer dan 14 ton wegende zeiljacht , waren er mensen in jachthavens en elders, dewelke wel even “ het schip wilden tegen houden als ik ging aanleggen “. Dat mensen niet begrijpen dat “ 14 ton staal niet tegen te houden is, ook op het water is een feit. En, dat geldt ook voor een op snelheid gaande “ fat-bike “ als men geen overzicht heeft en er niet geoefend is …… en het drukke verkeer eist “ discipline “. Mijn opmerkingen hebben niets te maken met betutteling ……. Maar met keiharde ervaring. Een ongeluk is altijd …….. een hoop ellende ……. En…….. de dood is dan vlak bij.
Darwin rules, en niet een over bemoeizuchtige overheid, men dient als overheid wel normale mensen tegen idioten te beschermen, alleen heb ik de indruk dat de overheid daar wel veel steken laat vallen.
En wat de massa van de zeilboot betreft, als je op ramkoers richting wal vaart, springen de meesten wel opzij.