“Jihadisten krijgen steeds vaker hulp van criminelen” sprak Dick Schoof (blijkbaar moet iedere autoriteit tegenwoordig bij de voornaam genoemd worden), onze Nationale Coördinator Terreurbestrijding en Veiligheid in een artikel in het AD van 28 januari 2017. Hij waarschuwde voor de verwevenheid van het jihadisme en de onderwereld.
Uit de toonzetting zou geconcludeerd kunnen worden dat de heer Schoof meende de Nederlandse samenleving een nouveauté te hebben aangereikt. Zou de heer Schoof voor zijn aantreden jarenlang op een verlaten eiland in de Stille Oceaan hebben gewoond? Anders kan ik de naïviteit van zijn woorden niet plaatsen.
Dick Schoof. Afb: wikimedia
Het zou toch bij onze inlichtingendiensten bekend moeten zijn, dat de relatie extremisme en criminaliteit dateert uit de dagen dat (rechts en links) extremistische organisaties als Rote Armee Fraktion (RAF) in Duitsland, Brigate Rosse in Italië, ETA (Eus Ta Askatasuna)[1] in Spanje, Action Directe in Frankrijk en IRA in Noord Ierland en Engeland hun terroristische inspanningen etaleerden in de jaren ´60 van de vorige eeuw. Er werden in die jaren hechte banden met elkaar gesmeed om een anti-imperialistisch front in West-Europa op te bouwen. Daarbij werden via criminele organisaties wapens verkregen en onderling uitgewisseld. Uit het onderzoek n.a.v. de bomaanslag in Madrid in maart 2004 bleek dat islamitische extremisten zich bedienden van criminele activiteiten als “drugs voor wapens” ruilhandel, falsificatie van officiële documenten, skimmen[2] en creditcardfraude, (vaak gewelddadige) beroving van juweliers en handelaren in edele metalen, propaganda-activiteiten en opruiende en terroristische acties. Inspanningen die zij zichzelf niet hadden aangeleerd. Vanwaar de plotselinge oprisping van onze Nationale Coördinator Terreurbestrijding en Veiligheid?
In 2005 kort voordat ik op de USS Iwo Jima door mijn Amerikaanse collegae zou worden uitgezwaaid, schreef ik als afscheid voor mijn Amerikaanse beoordelaar een document[3] waarin ik uitlegde dat de Global War On Terror (GWOT, waarbij War vertaald moet worden als strijd en niet als oorlog) gelet op het optreden in Afghanistan en Irak meer dan terrorisme was. Die was volgens mijn waarneming uitgegroeid tot een gebundelde kracht van insurgency/rebellie, resistance/verzet en terrorisme en werd plaatselijk en tijdelijk versterkt met netwerken en structuren van andere wars of globalization[4]. Die combinatie werd toen door westerse experts als Transnational Insurgency of Grensoverschrijdende Rebellie (GR) omschreven en had door de mediawaarde van gespreide, frequente, extreem barbaarse geweldserupties, een prominente plaats ingenomen in het contemporaine spectrum of conflict[5].
Contemporaine experts als Mackinlay, Arquilla, Rondfeldts, Kilcullen en Roy beweren met grote stelligheid dat twee islamitisch-extremistisch georiënteerde bewegingen – fundamentalisme[6] en jihadisme – bij GR vooraanstaande rollen spelen. Hoewel beide stromingen naar een gedeeltelijk of geheel andere samenlevingsstructuur streven, gaat het jihadisme daarin het verst. Die wil het op Trias Politica en Westfaalse beginselen gebaseerd westers samenlevingsmodel elimineren en vervangen door een islamitische samenleving waarin de religie politiek en bestuur verenigt en de invulling van het dagelijkse leven wordt bepaald door Qur’an/Koran, sharia, sunnah[7], hadith[8] en fiqh[9]. Omdat beide bewegingen de vernietiging van het westerse samenlevingsmodel voor ogen hebben, is het gebruik van islamitisch extremisme dat zich bedient van terroristische instrumenten voor het schetsen van de relatie met criminele structuren of bendefenomeen een betere omschrijving.
Islamitisch extremisme en bendefenomeen bezitten beide een informele structuur die overeenkomt met de karakteristieken van internet. Het verbindingspatroon tussen cellen is belangrijker dan de cellen zelf. Een virtuele gemeenschap die volgens Sir Rupert Smith te vergelijken is met een botanische structuur die hij rhizomatic noemt. Bovengronds een in de politieke en operationele arena zichtbare op het oog hiërarchische structuur en de echte structuur die onzichtbaar ondergronds ligt. Die ondergrondse structuur is horizontaal georiënteerd en verbindt vele kleine groeperingen, cellen en individuen met elkaar. De samenhang binnen een dergelijke opgebouwde samenleving is vaak een kwestie van familiebanden, vriendschapsrelaties, gemengde huwelijken tussen verschillende ideologische en religieuze gemeenschappen uit verschillende landen en internationaal gestructureerde kleine familieondernemingen. Hoewel dergelijke relaties al eeuwen bestaan, kunnen ze nu ondersteund door de grensoverschrijdende mogelijkheden van internet en media benut worden om activiteiten tussen diverse gewelddadige extreme netwerken in gescheiden theaters te synchroniseren en harmoniseren. Internet vormt daarbij een geschikt platform voor mensen met gemeenschappelijke interesses om elkaar te “ontmoeten”, een band te vormen, acties voor te bereiden en uit te voeren ((cybermobilisatie vergelijkbaar met de levée en masse tijdens de Franse Revolutie).
Het bendefenomeen vormt een assertieve en agressieve component van een holistische inspanning om in een samenlevingsvorm m.b.v. criminele methoden een radicale politiek-economische-sociale omwenteling snel en kostenbesparend te realiseren. Uit de geschriften van Macchiavelli blijkt dat het gebruik van bendes om mensen en (delen van) samenlevingen te kunnen controleren geen moderne uitvinding is. Lenin bevestigt die waarneming als hij aan het begin van de 20ste eeuw vaststelt dat “…anyone wishing to compel an adversary to accede to his will, “must create [organize, train, and employ] a body of experienced agitators…..” Zijn populistische (anti-democratie) en neo-populistische (anti-systeem) inzichten op dit gebied zijn richtinggevend voor het optreden van het contemporaine bendefenomeen.
Het grondpersoneel van allah. Afb: pixabay
In de moderne tijd bestaan bendes in vele vormen en maten, hebben verschillende motieven en interrelaties, ontplooien diverse activiteiten en variëren van geïnstitutionaliseerde volksmilities (militia popular) in Venezuela; paramilitaire strijders en/of criminele bendes (Banda Criminales) in Colombia tot los gestructureerde netwerken van bendes die o.m. in West-Europa t.b.v. organisaties als Al-Qaeda en IS opereren. Motieven, loyaliteit en inspanningen zijn echter zo veranderlijk als het weer. Reden daarvoor zijn de voortdurend veranderende bondgenootschappen van het bendefenomeen met islamitisch extremisme, rebellen, grensoverschrijdende criminele entiteiten (Transnational Criminal Organizations of TCO), drugskartels, krijgsheren, regeringen die niet openlijk verbonden willen worden met agressieve gewelddadige activiteiten en iedere staat- en niet-staat actor die geld op tafel wil leggen om deze entiteiten het vuile werk voor hen op te laten knappen. Net als andere vormen van small wars[10] kan men bij de bestrijding van dit fenomeen geen format of blauwdruk ontwikkelen, dat effectief is tegen alle typen en modellen die onder dit fenomeen kunnen worden geplaatst.
De boven neergepende teksten zijn m.b.v. informatie uit de periode 2005-2012 op papier gezet en kunnen dus niet als nieuw of onbekend bestempeld worden. Ik heb het dus niet allemaal zelf bedacht, hoogstens in een raamwerk geplaatst. Natuurlijk moet die informatie bekend en uitgewerkt zijn bij de diverse inlichtingendiensten. Nationaal, maar zeker internationaal. Waarom Schoof denkt dat die verbinding belangrijk nieuws is en daarmee in de schrijvende pers dient te moeten verschijnen, is een vraag die hij alleen kan beantwoorden. Bij een in de materie ingevoerde lezer komen daarom Van Gaals woorden in herinnering …ben ik nou zo slim, of…
———————————
[1] Baskenland en Vrijheid.
[2] Een vorm van betaalpasfraude door op onrechtmatige wijze pinpas en/of creditcard gegevens te bemachtigen en te kopiëren.
[3] Dat document is op basis van nieuwe ontwikkelingen in de periode 2005-2012 diverse keren aangepast.
[4] Drugs, Wapenproliferatie, Mensenhandel, llegale handel in intellectueel vermogen, Witwassen van zwart geld en de veronderstelde effecten van Global Warming voor het milieu en demografische ontwikkelingen.
[5] In de afgelopen 20 jaren is een polymorfe holistische ( de tendens in de natuur door creatieve evolutie gehelen te vormen die groter zijn dan de som der delen”, Jan Smuts (1870-1950), Zuid Afrikaanse militair, staatsman en filosoof) veiligheidsomgeving ontstaan, waarin een aantal instabiliteit(f)actoren in synergie en harmonie periodiek, structureel, plaatselijk, regionaal en zelfs mondiaal een destabiliserende invloed heeft en bepaalde contemporaine veiligheidsrisico’s tijdelijk en plaatselijk structureel met elkaar vervlochten zijn. Dat spectrum is niet langer meer een geordende lineaire roltrap, die getrapt van lage naar hoge geweldsintensiteit vice versa in een controleerbaar tempo oploopt, maar is veranderd in een continuüm met een bandbreedte aan mengvormen van militaire en niet-militaire activiteiten (hybride) die deel uitmaken van open einde conflicten.
[6] Door Michael Vlahos[6] als islamofacisme en door Paul Cliteur[6] als theoterrorisme[6] gekarakteriseerd.
[7] Gebruik, gewoonte of traditie
[8] Verzameling ooggetuigenverslagen van belangrijke gebeurtenissen en goedkeuringen.
[9] Mening Klassieke Juristen.
[10] Ook wel benoemd als irregular warfare