Het onderzoek dat Seymour Hersh heeft gedaan naar de sabotage van de Nord Stream- pijpleidingen heeft zoals te verwachten was, niet tot veel ophef in de naar de links-liberale kant hellende media geleid.

Dat kwam natuurlijk vooral door de vaststelling dat de regering Biden op advies van de CIA gesteund door Noorwegen achter die sabotage activiteiten zat. Ook de observaties dat die beslissing lang voor de Russische invasie werd genomen; de sabotage bijna 5 maanden voor de inval werd uitgevoerd; als een oorlogsdaad beschouwd kan worden en door die ontwikkelingen en gebeurtenissen het er sterk op lijkt dat de VS koste wat het kost aanstuurde op een confrontatie met Rusland, heeft bij dat deel van de MSM de handen niet op elkaar gebracht.

Geostrategie of schuldvraag

Hoewel Oekraïne experts van de media in groten getale zijn blijven zwijgen en ook regelmatig op het scherm verschijnende analisten nagelaten hebben om een inzicht in de “bigger picture” te geven, heeft een aantal analisten zich wel gebogen over de Hersh teksten en relevante opmerkingen, kanttekeningen en commentaren “op papier” gezet, Wanneer men een gewogen mening over het Hersh onderzoek wil geven stuit men toch op een tweetal hindernissen: wilde Hersh de sabotage breed (geostrategische effecten) of begrensd (toespitsen op de schuldvraag) onderzoeken, de invalshoek waaronder en het prisma waardoor de criticaster die teksten benadert. Invalshoek en prisma worden vaak bepaald door de eigen politieke en wetenschappelijke beleving, kennis achtergrond en het vooroordeel t.o.v. schrijver van de tekst en het onderwerp.

Hoewel Hersh een aantal zijwegen bewandelt en zijn visie op de kwaliteit van die zijwegen geeft, ben ik persoonlijk van mening dat Hersh om een aantal redenen begrensd naar de gebeurtenis heeft gekeken en het geostrategische effect om moverende redenen deels buiten beschouwing heeft gelaten. Criticasters hebben hem dat verweten en onderstreept dat juist het geostrategische effect de juiste kompasrichting had moeten zijn voor zijn onderzoek. Daarom is volgens hen het resultaat van Hersh’ onderzoek: “een aanklacht tegen het ‘Biden pipeline complot’ en niet tegen het Amerikaanse oorlogsplan”. Misschien was dat nu juist wat Hersh gedwongen door tijd, gebrek aan geloofwaardige informatie en ontbreken van klokkenluiders als doelstelling van zijn onderzoek zag. In mijn beleving is commentaar plegen en kanttekeningen plaatsen gemakkelijker dan zelf iets onderzoeken en met resultaten komen. Als die criticasters door hun kritiek, commentaren en kanttekeningen de indruk wekken het beter te weten dan Hersh, waarom hebben ze dan niet zelf de sabotage van de Nord Stream pijpleidingen onderzocht?

Kanttekeningen, commentaren en kritiek

Het eerste commentaar strekt zich uit over de negen maanden besluitvorming die resulteerde in het besluit om de pijplijn te saboteren. Volgens Andre Damon, politieke analist op het World Socialist Web (WSW) had Hersh binnen de context van de Russische inval, het belang van die lange besluitvorming moeten uitleggen. Immers als er al 9 maanden over gekonkeld was en de beslissing pas genomen werd toen de CIA door de oefening Baltops-2 een kans zag om alvast ladingen onder de pijpleidingen te plaatsen, betekent dat volgens Damon dat: “het hele verhaal van Amerikaanse betrokkenheid bij de oorlog als antwoord op een niet-uitgelokte Russische agressie onderuit wordt gehaald….het bewijst dat ongeacht de ontwikkelingen in de Oekraïne, de VS van plan was om oorlog te voeren tegen Rusland en het suggereert ook dat de Russische invasie slechts een dekmantel was voor Washington om een plan uit te voeren dat het jaren eerder had uitgestippeld”. Heeft hij gelijk of is dat een vorm van wensdenken? Om daarop een antwoord te kunnen geven, moet men ingevoerd zijn in de historische context van de anti-Moskou opstelling  van de nogal oorlogszuchtige Democratische Partij

John Helmer, een in Australië geboren journalist en buitenlandcorrespondent die sinds 1989 in Moskou woont,  schrijft in zijn artikel “What is wrong with the Hersh report on the Nord Stream attacks”[1] dat:  “Uit de volledige tekst van het Hersh rapport blijkt dat noch de bron noch Hersh “directe kennis” heeft van de geschiedenis van de door de VS geleide operaties om de pijpleidingen te saboterenen te vernietigen die meer dan een jaar eerder bekend werden; de Poolse regering en de Deense regering waren er rechtstreeks bij betrokken.” Opmerkelijk dat Helmer Noorwegen niet noemt. Helmer verwijt Hersh dat hij geen relatie heeft gelegd met het historische perspectief. Het Amerikaanse verzet tegen Nord Stream is geen recente ontwikkeling; het heeft een lange geschiedenis die teruggaat tot het allereerste begin van het project in 2011. De vraag is wat die voorgeschiedenis, het historisch perspectief voor meerwaarde heeft voor het onderzoek van Hersh? Helmer zou men kunnen verwijten een nogal bevooroordeelde opstelling in te nemen.

Het derde punt van kritiek gaat over het vermeende controversiële karakter van Norstream-1 en -2. Waarom controversieel? Volgens zijn criticasters Damon en Helmer, verdedigt Hersh de imperialistische gedachte dat Nord Stream-1 en -2 ten goede moesten komen aan de VS: “ Waarom verdedigt Hersh de imperiale mentaliteit dat economische transacties tussen buitenlandse landen op de een of andere manier ten goede moeten komen aan de Verenigde Staten of als een bedreiging voor de nationale veiligheid van de VS moeten worden beschouwd? Ook het Hersh-verwijt dat Duitsland in bezit zou komen van goedkoper gas uit Rusland als uitvloeisel van het vrijemarktbeginsel en daardoor chantabel zou worden, is volgens de criticasters een uitermate merkwaardige vaststelling. Volgens hen: “Duitsland heeft het goedkope gas van Rusland nodig. Het is goed voor de industrie, goed voor werkende mensen en goed voor economische groei. En ja, het is ook goed voor Rusland. De enige waar het niet goed voor is, zijn de Verenigde Staten, wiens macht wordt ondermijnd door het Duits-Russische partnerschap”…..er is nog nooit een incident geweest waarbij Poetin Russisch gas of olie heeft gebruikt voor chantage, dwang of afpersing. Nooit. Dat is een mythe, verzonnen door Washington-spinmeesters die de Duits-Russische betrekkingen willen verstoren”.

Berlijn heeft inderdaad dat Russische gas broodnodig en nu dat wegvalt dreigt de industrie te imploderen en rijzen de gas prijzen de pan uit. Dat ervaar ik persoonlijk. Dat Moskou voor de inval in de Oekraïne nooit de gas en olie transitie naar Europa heeft misbruikt als politiek wapen, wil niet zeggen dat Rusland die intentie niet had. Bijvoorbeeld als afruil voor de westerse sancties. Moskou heeft – door de slechte toestand van de Russische staatskas in de periode 2015-2021 – dat dreigement in de praktijk nooit hard gemaakt. Na de inval hebben ze dat, als reactie op de verscherpte westerse sancties, wel gedaan en dat voelen kleine en grote huishoudens vooral in hun beurs.

“De regering Biden was op
zoek naar een manier
om zijn sporen te verbergen”

De volgens Hersh geconstateerde plotselinge ommezwaai van Biden om de pijplijn te laten saboteren, kan ook op commentaren rekenen. Gezien het historisch perspectief, het lange besluitvormingsproces en de beslissing om de oefening Baltops-2 als dekmantel te gebruiken is volgens de criticasters van een ommezwaai geen sprake. Het is het logische gevolg van het VS beleid richting Moskou. De regering Biden was op zoek naar een manier om zijn sporen te verbergen en werkten aan een juridische verdediging van “plausibele ontkenning”. Het echte doel was zoveel mogelijk afstand creëren tussen henzelf en de terroristische daad die zij al hadden goedgekeurd en op het punt stonden te lanceren.  Vandaar die lange tijd tussen besluit en uitvoering.

Over de rol van Scholz lopen de meningen van Hersh en zijn criticasters ook uiteen. Volgens Hersh streefde Scholz ernaar om samen met Macron een meer autonoom Europees beleid van de grond te trekken. De criticasters leggen de nadruk echter op de observatie dat “Scholz vanaf het begin in de rugzak van Washington zat? Dat Scholz zijn beslissing niet baseerde op de inval van Poetin, maar op afspraken die hij met Washington had gemaakt nog voor de oorlog was begonnen”. Niet vergeten mag worden, dat de VS – met medeweten en bijdragen van Berlijn en Parijs na de door de CIA geënsceneerde politieke omwenteling in 2014 – de Oekraïense krijgsmacht in het oosten (de fascistische en nazistische militanten van o.m. het Azov regiment) bewapend, getraind, geoefend en logistiek ondersteund heeft ter voorbereiding van een gewapend treffen op Oekraïense bodem met Rusland. De VS kan er zelfs van beschuldigd worden in actieve zin de groei van het nazisme, fascisme en in het verlengde de gewortelde corruptie in de Oekraïne te hebben ondersteund en te hebben gestimuleerd!

Volgens de criticasters maakt Washington voortdurend duidelijk te streven naar een unipolaire wereld in de geest van de Koude Oorlog. Een wereld waar de VS aan de touwtjes trekt: “de VS probeert de klok terug te draaien naar de glorieuze jaren negentig, toen het Sovjet-imperium was ingestort en de wereld de oester van Washington was. Maar die tijd is voorgoed voorbij en de macht van de VS brokkelt onherroepelijk af door een fundamenteel gebrek aan concurrentievermogen…Washington wil geen verandering. Washington wil het systeem behouden dat zichzelf de meeste macht en rijkdom geeft. Volgens hen negeert Hersh niet alleen de geopolitieke factoren die tot de sabotage hebben geleid, maar hij creëert door een misleidende uitleg een  rookgordijn.

Slot

Doet de brede of de begrensde benadering echt ter zake? De gebundelde kritiek, commentaren en kanttekeningen geeft een inzicht in het anti-Moskou denken en doen van de Democratisch regering Biden: een oorlog op afstand, uitgevoerd door een derde partij (Kiyv, Europese lidstaten NAVO) met het doel om een unipolaire wereld te bevorderen met de VS als de grote conducteur. Of de sabotage nu breed of begrensd benaderd en uitgelegd wordt; beide routes bevestigen dat de VS met instemming van Duitsland en wellicht ook Parijs achter de sabotage zit en daarin actief werd gesteund door Scandinavische landen (de deelnemers aan oefening Baltops-2) en Polen.

[1] Als de auteur kritisch is op een ander, moet hij ook kritisch zijn op zichzelf. Er was geen sprake van een aanval, omdat er geen voorwaartse gewapende mobiliteit met een direct vernietigend, vernielend of het bezit van gebied en/of objecten effect was. Het was een sabotage actie die op termijn operationeel gesteld kon worden van afstand. Het was een aanslag  op de infrastructuur van een soevereine staat.