“Led by politicians and media, a population can easily be manipulated”
(Hermann Goering, drie dagen voor zijn zelfmoord in een gevangenis in Neurenberg.)

Poetin wantrouwt het Westen en irriteert zich aan het neerbuigende gedrag van westerse regeringsleiders, in hun kielzog nationale politici en de propagandistische westerse media. Zij nemen het altijd op voor de door hen als underdog aangewezen partij. De vraag of hij het wellicht bij het rechte einde heeft, wordt niet gesteld en belicht het ongewenste dedain van het westen voor de leider van het grootste land van de wereld met een enorme rijkdom aan bodemschatten en een wapenarsenaal met duizenden kernkoppen die iedere stad in de wereld binnen 10 minuten kan veranderen in een  betonnen woestenij.

Samen tegen een bedreiging van Europa

Het gros van de westerse politici, media en nationale bevolkingen drukt zich in de grofste termen uit over houding en gedrag van de kleine Tsaar. Noemde Clinton hem niet de Hitler van de 21^ste eeuw? Een vergelijking die door westerse politici gretig werd en wordt geëchod. Het is Bosnië déjà vu. Gelijksoortige schendingen van de mensenrechten worden voor de een genegeerd, gebagatelliseerd, voor de ander aangedikt en veelvuldig herhaald. Dat het gros van de beschuldigingen inmiddels achterhaald is, maakt niets uit: Zelensky is de heilige; Poetin de duivel.

Uitspraken en handelingen van het Westen richting Rusland, Moskou en Poetin op een tijdlijn gezet, maakt het huidige denken en doen van Poetin helder. Tenminste als het vooroordeel niet het beoordelingsvermogen vergiftigd heeft. In afwijking van de visie van  veel westerse politici kan de implosie van de Sovjet Unie (SU) en het uiteen vallen van het Warschau Pakt (WP)  niet echt als een overwinning van het kapitalisme op het communisme verkocht worden. Daarvoor kunnen twee oorzaken aangedragen worden:

• De belofte van James Baker aan Gorbatsjov dat NATO niet in oostelijke richting zou expanderen als de Berlijnse Muur en het IJzeren Gordijn maar zouden verdwijnen en Duitsland weer een staat zou worden.
• De drie presidenten van Rusland, Wit-Rusland en Oekraïne wilden verlost worden van de President van de Sovjet-Unie, Gorbatsjov (1985-1991), om een eigen koers te kunnen varen.

Nadat SU en WP inderdaad geen deel meer uitmaakten van de mondiale politieke en militaire samenleving, leek de situatie rijp voor het schieten van een nieuwe kompasrichting om vooral de toestand in Europa te stabiliseren, eensgezind de dreigingen voor het oude continent te bestrijden en het wantrouwen tussen Oost en West weg te nemen. Tijdens zijn toespraak in februari 1992 voor het Amerikaanse Congres kwam Jeltsin met het voorstel om als vrienden of zelfs partners de wereld veiliger en stabieler te maken. Een soort Marshall plan zou gebruikt kunnen worden om de voormalige Sovjet staten van binnen uit te democratiseren waardoor  een herrijzenis van het communisme moest worden voorkomen. De uitgestrekte hand van Jeltsin werd genegeerd. Het westen en vooral Amerikaanse politici verkeerden in een winning mood en vonden dat de staten van de Voormalige SU gestraft moesten worden voor de (effecten van) de Koude Oorlog. Het was de eerste en zeker niet de laatste keer dat het Westen/USA een kans op een goede verhouding met Moskou liet glippen.

In 1992 werd een beleidsdocument van de hand van de voormalige Amerikaanse MinDef Wolfowitz gepubliceerd. In dat document dat later de Bush (Sr) doctrine kreeg, werd benadrukt dat de USA erkend moest worden als de enige mondiale Grootmacht en voorkomen moest worden dat de USA ooit weer uitgedaagd zou kunnen worden (Korea, Vietnam etc.). Edward Kennedey kwalificeerde het document als imperialistisch en daarom onacceptabel. Hoewel de inhoud door Powell en Cheney aangepast werd, bleef de kern gehandhaafd: USA de enige mondiale grootmacht en Moskou moest gestraft worden. De toon voor het komende decennium was gezet: Moskou in de strafbank die voortdurend er aan herinnerd moest worden dat er voor Russische politici geen plaats meer was aan de politieke hoofdtafel. 

Uit een op 12 december 2017 gedéclassificeerd document werd duidelijk dat James Baker aan Gorbatsjov had voorgesteld dat de NATO niet naar het oosten zou expanderen als de Berlijnse Muur zou vallen en Duitsland weer een staat zou zijn. Uit het artikel “Russische Einkreisungsparanoia” is onderstreept dat er meerdere westerse politici die belofte hebben gedaan en versterkt. Wat die veelvuldig gedane belofte waard was, bleek in 1996 toen de NATO besloot in oostelijke richting zijn invloed uit te breiden en Polen, Tsjechië en Hongarije uitnodigde om lid van de NATO te worden. Als overbrugging werd het PfP plan ingesteld, waardoor die tranche-1 landen zouden worden voorbereid op het toekomstige lidmaatschap dat in 1999 zijn beslag zou krijgen.

We gaan toch naar het oosten!

 Die 1996 beslissing werd in 1998 door George Kenny tijdens een interview met Friedman van de NYT benoemd als “the beginning van een New Cold War…Russia will gradually react quite adversally…tragic mistake…..no reason for thgis whatsoever…will affect adverse policies”. Geen loze uitspraken, wantdat besluit gaat in toenemende mate het denken en doen van Moskou beïnvloeden en zelfs bepalen. Herhaaldelijk zal uit de kelen van Russische top politici te horen zijn: “You promised”. Het Russische vertrouwen in het Westen ebt weg en verandert in structureel wantrouwen.

In 1999 groeit dat wantrouwen als NATO zonder instemming van de UN (Veiligheidsraad waar de USA en Rusland toen nog de lakens uitdeelden) besluit Servië, naar de onderhandelingstafel te bombarderen. Op die manier wil Brussel Belgrado dwingen zijn aanspraken op Kosovo dat al eeuwen deel is van Servië, te laten vallen en de wens van Kosovo om zelfstandige zijn toekomst te kunnen bepalen, te respecteren. Moskou de enige overgebleven staat die Belgrado door dik en dun steunt, voelt zich door het Westen in zijn hemd gezet. Dat blijkt uit de woorden van Moskou/Jeltsin: “You can not treat  us like Haïti..we are a great country with a great past..we will come back”. Dat voorspelde al niet veel goed, maar dat zou in de daarop volgende jaren nog hersteld kunnen worden, als….

In 2000 de volgende stap in deze treurnis. Bij een bezoek aan het NATO HQ vraagt Poetin of Rusland geen lid van de NATO kan worden om samen tegen dreigingen voor Europa de strijd aan te binden. Samen. De lidstaten negeren dit verzoek. Ook op de vraag of hij geen partner van de EU zou kunnen worden, krijgt hij geen antwoord. Hij wordt als een klein kind door beide organisaties de deur gewezen en er klinkt nog net geen hoongelach uit de kelen van de aanwezige vertegenwoordigers van de lidstaten. Die volgens Moskou weinig respectvolle en zeker tactloze behandeling in de twee Brusselse gebouwen doet de irritatie tegen het Westen groeien en Gorbatsjov en Jeltsin worden aangewezen als de oorzaak van de minderwaardige positie van Rusland.

In 2001 biedt Poetin na de aanslagen in New York en Washington, Bush Russische steun aan in de strijd tegen het terrorisme die in Afghanistan wordt gematerialiseerd. Rusland krijgt voor die steun niets terug en voelt zich opnieuw gepiepeld door de USA en het Westen. In 2007 komt de groeiende irritatie in Moskou tijdens een toespraak van Poetin voor de G-20 tot een nieuwe uitbarsting: “The NATO expansion has not any relation with modernization of the Alliance itself or with ensuring security to Europe…represents a serious provocation that reduces the level of mutual trust…reason to ask against whom this expansion is intended..what happened to the Insurance of our western Partners made after the dissolution of the WP?….where arte those declarations today?No one seem to rember them…what was said by General-secretary Berner on may 17th 1990….the fact that we are not ready to place a NATO army outside of German territory gives the SU a firm security Gurantee…where are these guarantees? Het antwoord van de westerse leden was zowel denigrerend als respectloos: “Guarantees were given to the SU; you are Russia”. Hoe bedenk je het.

Sinds 1999 groeide het aantal NATO lidstaten van 12 naar 30 (!) en verschoof de invloedsfeer van het Westen steeds verder naar Moskou toe. In die periode is tot 2007 geen enkele provocatie door Moskou te signaleren die de toorn of irritatie van het Westen op zou kunnen wekken. In die periode weten NATO en EU altijd wel iets te vinden om Moskou te betichten van desinformatie en ongewenste inmenging in binnenlandse aangelegenheden van soevereine staten. Dat soort inmenging wordt door Westerse politici gekwalificeerd als “kwaadaardige inmenging” en natuurlijk wordt herhaaldelijk de nooit bevestigde Russische inmenging in de Amerikaanse verkiezingen van 2016 aangehaald. Met de $ 100.000 die Moskou voor een bepaalde sturing van de genoemde verkiezingen reserveerde, zou Moskou de verkiezing van Trump dus hebben geregeld? Gewezen op de tientallen keren dat de USA zich in binnenlandse aangelegenheden van staten heeft gemengd en verkiezingen heeft gemanipuleerd, wordt die door het westen gekarakteriseerd als “goede inmenging”. Je gelooft het niet!

In 2021 amper een jaar geleden kwam Poetin met een uitspraak die zijn gevoelens over de behandeling door het Westen uitdrukt: “our mistake was that we trusted you too much; your mistake is that you try to take advantage of that”.

De verlies en winst rekening

Wat heeft die expansie West-Europa en de USA nu opgeleverd? Waarom moest er überhaupt uitgebreid worden? Er was geen vijand meer en uitbreiding kon dientengevolge alleen maar bedoeld zijn om meer macht te vergaren en tegelijkertijd Moskou te provoceren. Die vraag stelde ik mij in 1996 toen ik zittend naast de plaatsvervangend Secretaris-generaal van de NATO tijdens een standaardisatie vergadering, over de afkondiging van de eerste tranche werd geïnformeerd.

“Ik kreeg er een slecht gevoel
door en dat gevoel is
realiteit geworden“

Als je het bovenstaande leest, het vermogen hebt om dat in de juiste context te plaatsen en met enige objectiviteit benadert, besef je ineens hoe dom zo’n Von der Leyen is met die invulpapieren voor het EU lidmaatschap in de hand. De vraag of zij dat kan en mag beloven, beantwoordt zich zelf. Natuurlijk niet, daar is het proces veel te complex voor. Het is al jaren bekend dat  ze een nepotistisch trekje heeft, maar de leider van het grootste land van de wereld onder de huidige omstandigheden op zijn ziel trappen, is op zijn zachtst gesteld onhandig. Een daad die het dedain en het gebrek aan historische kennis van de westerse wereld bevestigd.

Gelukkig doet onze fietser die het heerlijk vindt om tegen de wind in te trappen ook nog een duit in het zakje door buiten de deur met ons belastinggeld Sinterklaas te spelen voor een land waarover hij gezegd heeft dat die nooit lid van de EU mag worden. Hij beklemtoonde in 2016 dat het associatie verdrag geen collectieve veiligheidsgarantie, geen verplichting tot militaire samenwerking is; Oekraïners op grond van dit verdrag niet aan het werk in de Europese Unie kunnen en er geen extra geld naar Oekraïne zal gaan. Wij (de Nederlandse bevolking middels een referendum) vonden toen dat de Oekraïne een goede relatie met Rusland en Europa moest hebben en houden. (Rusland is plotseling geen Europees land meer, maar is ineens een Aziatisch land geworden). Dat is allemaal verleden tijd. Blijkbaar.

Ben ik het eens met Poetins handel en wandel in de Oekraïne? Verre van dat. Persoonlijk heb ik tijdens de Bosnische Burgeroorlog het effect van artillerie en mortier vuur moeten ervaren en de liederlijke gevolgen daarvan moeten zien. Maar het werd mij tijdens de Bosnische Burgeroorlog ook duidelijk dat de underdog het verlies op het gevechtsveld alleen kan compenseren door winst in de media. Door die ervaringen heb ik mijn bedenkingen over de berichtgeving, omdat die veel gelijkenissen vertoont met die tijdens de Bosnische Burgeroorlog. Pas na het gewapende conflict zal blijken wat er werkelijk is gebeurd in o.m. Boetsja en Kramatorsk; of inderdaad Russische krijgsgevangene geëxecuteerd werden. Dan pas wordt bevestigd of Europa voor de zoveelste keer bij de neus werd genomen.

Hedentendage worden we alleen maar geconfronteerd met verliezers: aversie en weerstand in Brussel, Washington, Moskou; desinformatie en gemanipuleer van nationale samenlevingen en verarming. De Media gesteund door de kretologie van politici wil ons dwingen te kiezen. Natuurlijk voor de underdog, maar wie is de underdog en wie de alfadog?