Russische Einkreisungsparanoia

In het artikel “Verdwaalde Onnozelaars” staat een verwijzing naar afspraken die gemaakt zouden zijn met de Russische Federatie (RF) om het NAVO en EU territoir niet naar het oosten uit te breiden. Uit de voortdurende discussie tussen vertegenwoordigers van de RF, EU en NAVO blijkt dat bijna alle deelnemers aan die discussie hun eigen waarheid over de bühne brengen.

De RF verwijt EU en NAVO de fysieke grenzen van hun invloedsfeer op een slinkse manier naar het oosten te verschuiven. NAVO en EU bestrijden de bewering van de RF dat huidige begrenzingen op historisch onjuiste gronden in de post-Koude Oorlog periode zijn getrokken en beschuldigt Moskou ervan die begrenzingen op een gewelddadige wijze te willen corrigeren. Zoals zo vaak lijkt de waarheid in het midden te liggen, maar blijkbaar boeit dat betrokken politici niet.  

Poetin met enkele Spetsnaz officieren. Afb: Kremlin.

Rusland beschuldigt het Westen ervan bestaande verdragen geschonden te hebben, maar dat is afhankelijk van yardstick en interpretatie. Een van die schendingen betreft de “afspraak” dat NATO niet verder naar het oosten zou expanderen. In hoeverre er inderdaad een dergelijke afspraak in de post-Koude Oorlog periode is gemaakt, is afhankelijk van de achterliggende belangen en de manier waarop naar een dergelijke afspraak wordt gekeken. Zoals gebruikelijk onder politici verschilt – als de belangen in het gedrang komen – de  interpretatie van een voorliggende tekst behoorlijk.

Gorbatsjov verwoordde het aanvankelijk als volgt “Of course there was a promise not to expand NATO as much as a thumb’s width further to the East”. Eduard Sjevardnadze, toentertijd Minister van Buitenlandse Zaken van de Sovjet Unie en overgelopen naar het Westerse kamp, spreekt echter tegen dat een dergelijke verzekering voor lag. James Baker de toenmalige Amerikaanse Minister van Buitenlandse Zaken en zijn Duitse collega Hans-Dietrich Genscher bevestigen dat. Maar Genscher ging in die periode nogal lenig om met teksten en uitspraken. 

Die drie worden weer tegengesproken door de Amerikaanse ambassadeur in Moskou, Jack Matlock die beweert dat er een “clear commitment “ op tafel lag. Die uitleg wordt weer bestreden door Robert Zoellick, destijds als ambtenaar van het Amerikaanse Ministerie van Buitenlandse Zaken betrokken bij de onderhandelingen waar een dergelijke afspraak gemaakt zou zijn. In een essay[1] schrijft hij “in recent years, some have argued that U.S. commitments to the Soviets included a promise not to enlarge NATO.I adamantly disagree, in part because I recall anticipating the possibility of Poland and others joining NATO and so I wanted to avoid taking any action that would preclude that option. Shevardnadze has stated that the United States did not rule out NATO’s enlargement.”

In alle officiële documenten waarin diverse zaken besproken en overeenkomsten gesloten werden, is geen woord te lezen over een NATO uitbreiding naar het oosten en dus stellen NATO en EU dat een uitbreiding naar het oosten niet van tafel was. Echter…

In een toespraak  op 31 januari 1990 in Tutzing bevestigde Genscher dat “there would not be an expansion of NATO territory to the east, in other words, closer to the borders of the Soviet Union. East Germany was not to be brought into the military structures of NATO, and the door into the alliance was to remain closed to the countries of Eastern Europe..” Genscher wilde daarmee blijkbaar een signaal aan Gorbatsjov geven om een herhaling van een inval in Hongarije of Tsjecho-Slowakije te voorkomen en dat signaal luidde  “ The West intended to cooperate with the Soviet Union in bringing about change, not act as its adversary.” Elbe de toenmalige Chef Staf van Genscher schreef in zijn memoires over de ontmoeting van Baker en Genscher op 2 februari 1990 in Washington  “(Baker) warmed to the proposal immediately…they quickly agreed that there was to be no NATO expansion to the East. It was completely clear”

Der Spiegel wijdde  in 2009 een uitgebreid artikel aan deze kwestie en concludeerde na uitbundig studie van Britse en Duitse officiële documenten dat “there was no doubt that the West did everything it could to give the Soviets the impression that NATO membership was out of the question for countries like Poland, Hungary or Czechoslovakia.”In een Duits verslag van een gesprek op 10 november 1990 tussen Genscher en Shevardnadze stelde Genscher dat “…We are aware that NATO membership for a unified Germany raises complicated questions. For us, however, one thing is certain: NATO will not expand to the east.” Omdat de discussie hoofdzakelijk over de toekomst van Oost-Duitsland en een NATO-lidmaatschap van een verenigd Duitsland ging, voegde hij toe “As far as the non-expansion of NATO is concerned, this also applies in general..”

Wie het bij het rechte einde heeft is afhankelijk van politieke kleur en geografische locatie.


[1] Two plus four: The lessons of German unification”, Robert B Zoellick. The National Interest; Fall 2000; 61; ProQuest Social Science Journals, pg. 1


Deel dit:
0 0 stemmen
Artikel waardering
Abonneer
Laat het weten als er

2 Reacties
Inline feedbacks
Bekijk alle reacties
Tigron
2 jaren geleden

Los van wat er afgesproken is of niet tussen deze partijen, feit blijft dat de VS vanaf hun ontstaan bezig is geweest om een dominante invloed te zijn over zoveel mogelijke landen.
En gaat dat niet goedschiks, dan maar kwaadschiks.
Onder bijna alle Amerikaanse presidenten zijn de VS in oorlog geweest onder het mom van ‘bedreiging nationale veiligheid’ danwel het brengen van
‘democratie’.
Net als het Romeinse rijk, het rijk van Napoleon, het Duitse rijk en de Sovjet unie gaan ook de imperialistische VS hun ondergang tegemoet.
De VS kunnen het niet verkroppen dat China en Rusland wat anders is dan Irak,Libië of Syrië.
Noord Korea en Iran zijn al een te harde kluif gebleken.
Wat we waarschijnlijk zullen gaan zien zijn een wanhopige VS die zich als een kat in het nauw gedraagt.

mgjb
2 jaren geleden

Dank voor de heldere uitleg!