Eikels hangen niet alleen in bomen

In een eerder artikel heb ik benadrukt met veel wantrouwen de berichtgeving in de traditionele media te volgen. De afgelopen dagen vloeiden beelden van een oord in de Oekraïne met begeleidende teksten als  genocide, oorlogsmisdaden, tribunaal prominent de huiskamer binnen. Vanzelfsprekend was heel politiek Den Haag geschokt en er werden weer vrijblijvend vergelijkingen gemaakt met Srebrenica 1995.

De underdog blijkt tegenwoordig herhaaldelijk met succes naar informatie operaties te grijpen als force multiplier voor het veronderstelde gebrek aan gevechtskracht. Met gekleurde en gelikte boodschappen, verklaringen, gemanipuleerde beelden en uit het verband gerukte uitspraken waarin vaak termen als genocide en massamoord verwerkt zijn, worden vooral westerse politici en publieke opinie bespeeld. Op die manier wordt de tegenstander gedemoniseerd en schaart het westen (politici, delen van de bevolking en media) zich aan de kant van de underdog.

In het verleden werden de Bosnische moslim, de arme immigrant uit het Midden Oosten en Noord-Afrika als underdog bestempeld. Nu wordt de regering in Kiev als underdog bestempeld en is een ratrace naar kakelvers nieuws gaande. Vanzelfsprekend gaat dat koste van zorgvuldigheid, juistheid en dus geloofwaardigheid. In Bosnië werden teksten voor de media berichtgeving en beelden met een politieke boodschap aangeleverd door de underdog, de moslim. Een paar journalisten en reporters die wel aan verificatie bij onafhankelijke bronnen wilden doen, werden door de bevooroordeelde groep collega’s bedreigd en uitgekotst. Het gevolg was dat het gros van de media berichten in de westerse pers gekleurd en onjuist was. Een van de vele voorbeelden was de foto van “de man achter prikkeldraad”; zeven jaar later werd bevestigd dat die foto gemanipuleerd was.

Ook nu gebruikt Kiev informatie operaties als force multiplier en is het hem gelukt het Westen aan zijn kant te krijgen.. De westerse media verifiëren aangeleverde berichten niet en politici staan direct op hun achterst benen te steigeren. Die westerse steun voor de underdog manifesteert zich door wapenleveranties, sancties, veroordelende teksten, uiten van beschuldigingen, toepassing van termen als genocide en massamoord. Het onbenul en de naïviteit komt daarbij duidelijk aan de oppervlakte. In die demonische vaart laten delen van de westerse samenlevingen zich meeslepen in protestacties, demonstraties, bedreigingen en uitsluiting van de tegenstander van de underdog.

Boetsja, een westelijke voorstad van Kiev wordt gebruikt om het slechtste van de mens in de openbaarheid te brengen, maar niemand vraagt zich af wat daar nu werkelijke gebeurd is. Doordat de westerse media het afgelopen decennia de geïnteresseerde kijker en lezer herhaaldelijk bij de beer genomen heeft, moet men ook met de berichtgeving van de Bosnische Burgeroorlog in het achterhoofd, twijfelen aan de juistheid van beelden en teksten. Niet vergeten mag worden dat die media “leven” en “in leven gehouden worden” door first impressions en scoops en zich voortdurend schuldig maken aan advocay journalism, als propaganda instrument voor de underdog.

Voorzichtigheid is gewenst

World in conflict een Twitter account heeft a.d.v. de Oekraïense berichtgeving en informatie van onafhankelijke journalisten in de Oekraïne een reconstructie gemaakt, Vooraf moet worden gesteld dat Oekraïense militairen blauw-gele armbanden, Russische militairen en met hen samenwerkende burgers witte armbanden om de rechterarm dragen:

• 30 maart: Moskou maakt bekend zijn troepen rond Kiev terug te trekken o.m. in Boetsja om de onderhandelingen niet in de weg te staan. Geen berichten over massa moord, executies en geen lijken op de straten.
• 31 maart: de burgemeester van Boetsja maakt bekend dat Russische troepen weg zijn uit zijn stad. Triomfantelijk toont hij beelden van lege straten met kapot geschoten huizen. Geen berichten over massamoord en executies; geen beelden van lijken op straat..
•  2 april: de NYT bericht dat de Oekraïne heeft bericht dat (extremistische en nationalistische) militairen van het Azov bataljon Boetsja zijn binnengetrokken. Geen woord over lijken op straat, massamoorden en executies. Die Oekraïense berichtgeving kan door de NYT niet geverifieerd worden
• 2 april: Op filmpjes van Oekraïners die door Boetsja rijden zijn geen lijken op straat, noch slachtoffers van massamoorden en executies te zien. Wel zijn lichamen met een witte armband om de arm te herkennen. 
• 3 april: Op de filmpjes dragen lichamen witte armbanden om de rechterarm. Daaruit kan worden vastgesteld dat het om Oekraïense burgers die Russische militairen duidelijk hebben willen maken dat zij geen gevaar voor hen zouden betekenen. Zij worden door de Oekraïne, saboteurs en collaborateurs beschouwd. Zie HIER.
• 3 april: Er wordt een filmpje getoond van een Oekraïense soldaat die beweert dat mensen zonder blauw-gele armband resp. zonder armband neergeschoten mogen worden (wie heeft die opdracht gegeven?). Zie HIER.
• De Duitse journaliste Alina Lipp verwijst naar een bericht  van de Oekraïense nationale politie waarin wordt gemeld dat Boetsja is gezuiverd van saboteurs en collaborateurs. Die daad is in lijn met het dreigement dat Zelensky eind maart heeft geuit. Lijken met witte armbanden liggen op de straat. Alexander Koz meldt dat de lijken die hij gezien heeft niet langer dan 24 uur dood waren. Zie HIER. De journalist Glenn Greenwald wijst erop dat de door de Oekraïne toegeleverde beelden door de NYT niet kon worden geverifieerd en die informatie dus met grote voorzichtigheid benaderd moet worden.
• 4 april: Rusland heeft de VN-Veiligheidsraad opgeroepen in spoedzitting bijeen te komen om zich uit te spreken over de gebeurtenissen in Boetsja, waar na de terugtrekking van de Russen honderden lichamen van burgers werden ontdekt. De VN-zitting komt er echter niet, waarop uitgerekend Rusland zelf boos reageerde. Wat betekent dat? Rusland is er blijkbaar van overtuigd dat het kan aantonen dat de beelden geënsceneerd zijn en Rusland helemaal geen oorlogsmisdaden heeft gepleegd. Volgens de Russen heeft de VS de beelden besteld om de reputatie van het land te schaden. Het zal niet de eerste keer zijn dat de VS dat doet. Herinnert U zich de foto’s van kernwapen en biochemische wapen opslag die als reden voor de inval van Irak in de UN werden getoond?

Boetsja roept bij mij herinneringen op aan de onderzoeken van de 1995 beschietingen van de Markale Markt in Sarajevo. De Bosnische Serven riepen toen wel en Bosnische moslims niet op om een gedetailleerd onderzoek door een onafhankelijke onderzoeksteam te laten doen.  Het officiële rapport van krater en artillerie deskundigen waarin werd vastgesteld dat het vermoedelijk de moslims zelf waren geweest die granaten op de markt zouden hebben afgevuurd, werd op last van UN autoriteiten in Sarajevo zodanig aangepast dat de schuld bij de Bosnische Serven gelegd werd. Dat kan met een onderzoek naar de veronderstelde executies in Boetsja ook gebeuren.

Wat is werkelijkheid?

Is de bovenstaande opsomming van gebeurtenissen de werkelijkheid? De beelden geven die indruk. Niet vergeten moet worden dat ook bij Boetsja gelet op de propaganda oorlog die door beide strijdende partijen gevoerd wordt, de combinatie First impression-scoop belangrijk voor kijk- en verkoop cijfers. De beelden van gedode burgers met begeleidende Oekraïense tekst waren nog niet droog of de berichten over massamoord en genocide verschenen in grote koppen op de voorpagina’s en rolden de stevige anti-Moskou uitspraken alweer uit de monden van Westerse politici, Geen enkele terughoudendheid, geen enkele voorzichtigheid, geen roep om een uitgebreid onafhankelijk onderzoek.  Niets. Net als in Bosnië is een van de strijdende partijen al als “guilty by accusation” verklaard.

Ooit gehoord dat de duizenden doden in New York en Washington als genocide werden gecategoriseerd? Nee? Blijkbaar worden duizenden doden met een Westers etiket niet als genocide beschouwd. Vreemd.  Eikels hangen niet alleen aan bomen. Het is waar.