Kunst en islam, anders gesteld, wordt de weergave van levende wezens een ongemakkelijke burenruzie in de dop?
Of de kunst van Studio Complex in Enschede, met haar kleurrijke robots, flamingo’s en insectachtige bouwwerken, daaronder valt — ik weet het niet. En ik doel ook niet op bekende voorbeelden zoals deze of deze. Ook niet om afbeeldingen die worden gecensureerd voor de islamitische “markt”. Nee, waar ik op doel zou kunnen zijn een kunstzinnige weergave van een menselijk varken!
En misschien gaat het terug op de grotschilderingen, misschien ook niet. Ik geef het ruiterlijk toe: ik ben niet kunstzinnig genoeg om het te doorgronden. Op festivals of een oppasdag kan ik het zeker waarderen. Maar in de dagelijkse praktijk heb ik er weinig mee.
Toch is er iets dat ik wél weet: binnen de islam bestaat een eeuwenoude terughoudendheid — of zelfs verbod — als het gaat om het afbeelden van levende wezens. Zeker wanneer het om mensen en dieren gaat. Dat is geen mening, maar een feitelijke religieuze opvatting die breed gedragen wordt, zeker in de meer islamitisch orthodoxe kringen.
En juist daarom is het fascinerend — of misschien wrang — dat de gemeente Enschede nu besloten heeft om Studio Complex te vestigen op de kavel direct náást de plek waar de nieuwe moskee moet komen. Een moskee waar jarenlang politieke strijd over is gevoerd.
Even terug in de tijd
Tijdens mijn eerste raadsperiode is er tweemaal gestemd over de bouw van deze moskee, op de hoek Kuipersdijk / Wethouder Beversstraat. De eerste keer haalde het voorstel het niet — tot verdriet van partijen als D66 en PvdA. Maar zij lieten het er niet bij zitten.
Nadat de Raad van State in hun voordeel oordeelde, kwam er alsnog een nipte meerderheid in de gemeenteraad. Ik stemde wederom tegen, met een duidelijke stemverklaring. Niet uit afkeer van religie, maar omdat deze locatie in mijn ogen ongeschikt is voor een gebedshuis van deze omvang.
Ondertussen werd het bestemmingsplan in 2023 ‘onherroepelijk’ vastgesteld. Het perceel is verkocht aan de Islamitische Stichting Nederland voor € 889.500,-. De aanleg van een oprit is een taak van de gemeente. Er moet nog een omgevingsvergunning komen, inclusief een Bibob-toets, maar dat zijn details.
De politieke strijd is gestreden. Het besluit is genomen.
En toen kwam Studio Complex
Het collectief van twintig kunstenaars dat eerder tijdelijk gehuisvest was bij het oude Tubantiapand, krijgt nu een nieuwe plek op gemeentegrond, pal naast de moskee locatie. De grond is vervuild en moet worden opgehoogd. De kunstenaars investeren zelf zo’n vijf tot zes ton, maar vragen daarnaast om gemeentelijke subsidie: 140.000 euro om het terrein überhaupt bruikbaar te maken.
Ze noemen zichzelf een broedplaats voor kunst: metaal, hout, elektronica, textiel, muziek, fotografie. Niks mis mee. Maar wél reden om een vraag te stellen die niemand lijkt te durven stellen: wat gebeurt er als religieuze gevoeligheden botsen met de expressievrijheid van kunstenaars?
Wat als een afvalkunstwerk of performance als blasfemisch (godslastering) wordt ervaren? Wat als er wrijving ontstaat over muziek, nachtrust of bezoekersstromen?
Kunst en islam
De combinatie lijkt mooi op papier. Maar in de praktijk blijkt keer op keer hoe moeilijk de spanning tussen culturele expressie en religieuze overtuiging te hanteren is — zéker als beide in elkaars directe nabijheid worden gepland.
De gemeente heeft nu een situatie gecreëerd waarin twee werelden naast elkaar moeten leven, terwijl er in de basis wezenlijke verschillen bestaan over wat wel of niet mag worden verbeeld, gezegd, getoond of gedaan.
Afsluitend
Maar misschien — en dat is een vraag die minstens zo belangrijk is — moeten we het ook van een andere kant bekijken.
Of zijn we in Enschede juist onderscheidend? Zijn wij inderdaad de gemeente die wederom aantoont dat we, vanuit onze westerse manier van leven, met onze normen, waarden en tradities, met en naast elkaar kunnen leven — ongeacht kleur of religie? Laten we zien hoe elke vorm van kunst, elke religie, juist kan verrijken? Dat we écht vreedzaam naast elkaar kunnen bestaan, zonder meteen te vervallen in een doemscenario?
Als dát de uitkomst is van deze samenkomst van werelden, dan verdient Enschede geen zorgelijke blik — maar juist een compliment.
Ik wens beide partijen oprecht het beste. Het is dan ook moedig om deze eerste proef aan te gaan.
Maar ik vrees dat dit gemeentebeleid straks meer is dan alleen kleurrijk. Het zou wel eens de eerste testcase kunnen worden van een spanningsveld dat men liever niet onder ogen wil zien.
In het belang van Nederland,
Nederland voorop en vooruit.
Nooit opgeven, niets doen is geen optie. Nederland is het waard!
“”Afsluitend””. Laatste zin : “Maar ik vrees dat dit gemeentebeleid straks meer is dan alleen kleurrijk .Het zou wel eens de eerste “” test-case “ kunnen worden van een spanningsveld dat men liever niet onder ogen wil zien””. Ik moet onmiddellijk de woorden “” , Geografisch Demografische Diversiteit « gebruiken om uit te leggen dat de heer Versteeg terecht in dit geval « « zeer grote twijfels heeft « « dat een samenwerking met Moslims op het gebied van kunst tot de mogelijkheden behoord « « . Nu moeten we eerst te rade gaan in de geschiedenis, en / of de huidige situaties binnen Europa ……..en dat geeft na het lezen van bepaalde gebeurtenissen GEEN goed beeld . Wie het boek van de Franse schrijver – journalist Stéphane Simon heeft gelezen komt tot een zeer sombere conclusie . De leraar Samuel Paty werd door een fanatieke Moslim onthoofd . Theo van Gogh werd door een fanatieke moslim vermoord . En in Frankrijk zijn de scholen openlijk doelwit van de politieke Islam . De aanslagen in Spanje, Madrid, 11 maart 2004, 191 doden , de aanslag in Parijs , Brussel, en ook in Amsterdam , Londen 7 juli 2005 , 56 doden . Uit een enquête onder 29000 leerkrachten in Frankrijk , blijkt dat 53% vindt dat de principes van het laicisme op Franse scholen onder druk staat .Het onderwijs ligt op de knieën en « « wij » » wenden liever de blik af …… in de eerste plaats Politici .Dat de vrouw het werktuig is van « « Satan « « . En, de Koran besteedt veel aandacht aan Joden . Zij komen op tal van plekken voor als « « Afgodendienaren « die zich van « « Allah « hebben afgewend en daarvoor straf en minachting verdienen « « « Weest ….verachte apen . » ». Bij de Koranleerling wordt het « « Heilige boek al zeer nadrukkelijk er in gestampt . Kijk naar Afghanistan en Iran waar vrouwen desnoods worden « « terechtgesteld als hun kleding niet op « « orde is « . Arabist Jansen zei: » » D-Day bereikt in strijd tegen Islamisering ( 29 september 2010) . Dit is nog maar een kort bestek van « « feiten « « . Dat Enschede , de Gemeente , meent dat « met kunst verschillende religies , samen kunnen leven « zal een Illusie blijken . Ik heb al tientallen keren geschreven dat « uitzonderingen daargelaten, « niet met Moslims valt te leven . Immers : Ook Kamervoorzitter Martin Bosma , verwijt de « « Linkse Elite » » Nederland vanaf de jaren zestig , een multiculturele ideologie te hebben opgedrongen , die onder het volk « « geen steun geniet . Het is dan ook dat bij « « de kunsten « « het onmogelijk is een samenwerkingsverband tot stand te brengen . De krankzinnige / domme naïeven linkse bende begrijpt daar niets van …… maar Nederland staat bijna op het punt te Islamiseren…….. dat is niet alleen onaanvaardbaar …… het wordt oorlog , en dat besef is nog steeds niet aanwezig …….. ! Wijlen Prof, Dr Hans Hansen schreef niet voor de flauwe kul dat « « D-Day bereikt is in strijd tegen Islamisering . ….. « « ! Laat dat eens goed tot U doordringen….!! Remigratie van Moslims blijkt harde noodzaak ……. als Nederland moet / wil blijven bestaan …… ! Er is geen compromis . De « « twijfel « « van de heer Versteeg is juist ….!
“De gemeente heeft nu een situatie gecreëerd waarin twee werelden naast elkaar moeten leven “……… maar de ene doet – in principe – NOOIT enige concessie en de andere alleen maar.
Inderdaad ….en dat heet in mijn taal « « domme / ziekelijke naïviteit …… en dat is dodelijk .