De afbouwer

Gisteren liet de Voorzitter van het Militaire Comité (MC), de Nederlandse admiraal Bauer, van zich horen. Hij kwam tijdens een interview voor de Portugese zender RTP met deze  stoere  uitspraak: “the Alliance is ready for a direct confrontation with Russia”.

Hij onderbouwde die koene mededeling met de volgende teksten: “during the NATO summit in Madrid last year the Alliance decided to establish four additional multinational battlegroups in Bulgaria, Hungary, Romania and Slovakia in response to Russia’s actions in Ukraine….this is an important signalfor Russia… we areprepared if they decide to go after NATO. This is a red line. If there is a red line, then it is the Russians crossing our borders….NATO countries ought to gear civilian industrial production to the needs of the military and I support theidea of a war economy in peacetime… Russia’s strategic objectives go beyond Ukraine, with Moscow wanting to claim the territory of the former Soviet Union..”.

De tekst is gelardeerd met een aantal vage uitdrukkingen en dat markeert de taal van een gepolitiseerde militair.

Holle woorden

Er is op de NAVO top iets besloten en dat besluit zou een signaalwerking hebben richting Moskou? Gelet op zijn woorden “we are prepared” lijken die vier gevechtsgroepen in zijn belevingswereld al gevechtsgereed te staan in de genoemde vier landen? Of bedoelde hij bereid te zijn te handelen als de tijd daar is? Engels blijkt toch iets moeilijker te zijn dan gedacht. Het zijn teksten die het goed doen bij oorlogszuchtige politici en kopiërende media, maar de geschiedenis heeft geleerd dat het tempo van de realisatie van NAVO besluiten nogal stroperig is. Iets met het consensus en het verdelen van lasten, vooral de financiële zijde.

Tot nog toe is aan het besluit noch aan de realisatie van het gevechtsgereed zijn, handen en voeten gegeven. Een paar vragen aan de voorzitter van de MC. Wat is de samenstelling van die vier, wie doet mee, waarmee en is de bijdrage usable?[1] Hoe ziet het opleiding, training en oefeningsprogramma eruit. Voldoen ze aan de certificatie en validatie normen die zijn afgeleid van het gevechtsgereed zijn? Wat is de oefeningfrequentie van het optreden in groter verband? Kan dat onder geconditioneerde omstandigheden gedaan worden; zijn daarvoor oefeningsgebieden en oefeningsterreinen beschikbaar? Hoe groot is de closure rate van die vier gevechtsgroepen? Hoe lang kunnen ze gelet op de leeggetrokken munitievoorraden het gevecht in de hoogste intensiteit voeren? Hoe hoog is het standaardisatie niveau? Hoe zit het met de communicatie en vooral de taal en verbindingsmiddelen? De logistieke ondersteuning? En niet onbelangrijk wie betaalt dat allemaal? 24/7 gevechtsgerede gevechtskracht kost nogal wat zakken euro’s. Met zijn  uitgebreide spionagenetwerk in voormalige Oostblok landen weet Moskou vermoedelijk beter hoe usable die papieren vier gevechtsgroepen zijn dan de politieke en militaire autoriteiten in Brussel.

Hij ondersteunt het idee van een oorlogseconomie in vredesomstandigheden of beter gezegd in een soort gewapende vrede. Daar zullen de landen met een nationale wapenindustrie onder de huidige omstandigheden blij mee zijn. De kosten van de huidige productiecapaciteit rijzen de pan uit door groeiende energiekosten, beschikbaarheid van schaarse essentiële grondstoffen en materielen (betreffende landen zijn niet al te coulant), gebrek aan specialistisch personeel en vredesmaatregelen. Wie doet dan wat en hoe komt het noodzakelijke materieel, brandstof, munitie en logistieke ondersteuning voor die gevechtsgroepmozaïeken aan het front? Kan de admiraal die vragen beantwoorden of moet op andere deuren geklopt worden?

Het klinkt overigens net als de uitspraken van zijn collega Tak[2] ook weer stoer: “kijk eens wat wij uit de gereedschappenkist kunnen halen…daarmee geconfronteerd zullen ze in Moskou wel twee keer nadenken”. Oorlogstaal van personen die zich niet aan de poorten van het front hoeven te melden. Personen die niet in staat zijn om pro-actief te denken en vooral te handelen. Dat wordt bijna dagelijks bevestigd met het op papier aanbieden van zware wapens, die – indien samengebundeld in gevechtsgerede eenheden –  in juni vorig jaar de strijd een ander gezicht hadden kunnen geven. Had veel slachtoffers kunnen schelen. Want wat de NAVO denkt op papier te hebben, hebben Rusland, China en India in de hoogste graad van gevechtsgereedheid staan. In die staten kijken ze niet op een Roebel, Yuan en Roepie meer als het om de veiligheid van de nationale samenleving gaat.

Sovjet-Unie 2.0?

Moskou wil een soort Sovjet-Unie 2.0 van de grond trekken? Waar hij die observatie op baseert, is mij onduidelijk. Het lijkt veel op het alibidenken van Brussel en Den Haag: “Moskou is in oorlog met NAVO”, terwijl volgens de Duitse MinBuza juist “NAVO  in oorlog met Rusland is”. Een nuance verschil met verregaande gevolgen. Moskou heeft niet gezegd geïnteresseerd te zijn in het bezit van grondgebied en zeker niet in de stukgeschoten regio’s van de Oekraïne. Kost te veel geld voor herstel van infrastructuur, woningen, industriecapaciteit, energiecentrales en levenskosten van de resterende inwoners. Moskou moet om het besturen in goede banen te leiden en vooral de veiligheid van de bezette gebieden te kunnen bewaren, eigen betrouwbare functionarissen, veiligheidtroepen en politie permanent stationeren. Teveel negatieve aspecten en daarom is het permanent bezet houden van gebied vanuit die invalshoek niet heel erg slim.

Moskou wil primair een buffer rond zijn grenzen en dat betekent het tegen lage kosten uitbreiden van zijn invloedsfeer zonder verantwoordelijk te zijn voor grondgebied en financiering. Vijf jaar geleden kwam het compenseren van pensioenen en lonen in de Donbas regio al aan de orde. Kiev weigerde die aan de inwoners van de Donbas uit te betalen en Moskou was niet van plan om die uit de eigen zak te compenseren. Hybride oorlogvoering: het destabiliseren van staten van binnenuit, is een goedkopere optie en dat is in de Donbas en De Krim regio’s aardig gelukt.

Een andere insteek

Admiraal Bauer kwam in zijn Nederlandse CDS-tijd regelmatig met stoere uitspraken en kon of wilde die uitspraken niet materialiseren[3]. Was hij een opbouwer, ombouwer of afbouwer? Gezien zijn onvermogen om de neerwaartse spiraal om te buigen waarin de Nederlandse krijgsmacht zich bevond en nog steeds bevindt, bleek hij meer een afbouwer dan een opbouwer en dat zal de machthebbers in het Kremlin niet ontgaan zijn. Beter had hij even om zich heen gekeken om er achter te komen wat een internationale organisatie als de VN vindt van het zenden van tanks, gevechtsvoertuigen, artillerie vuurmonden en het Kiev verzoek om jachtvliegtuigen en langeafstandsraketten. Volgens de NAVO, verzoeken en wapenleveringen in de geest van de onsplitsbare veiligheid; wapentuig dat in de Oekraïne hoofdzakelijke ontplooid wordt voor behoud van grondgebied. Dat strookt echter niet met de uitspraak van Europese politici en Zelensky dat Kiev geholpen moet worden om verloren gebieden te heroveren. Niet een echte defensieve instelling en opstelling.

Het blijkt dat topfunctionarissen van de VN in de persoon van de woordvoerder van de secretaris-generaal van de VN, Stéphane Dujarric[4], een andere koers varen. Die plaatste bij de huidige NAVO acties een aantal kritische kanttekeningen: “Wat we willen zien, is vrede, rechtvaardige vrede in overeenstemming met de VN-charta. Wat we nu echter zien, leidt ons niet in deze richting…Het zou immers ook in orde zijn wanneer er sprake van zou zijn defensieve systemen te leveren. Maar raketsystemen en artillerie worden er voor ingezet om het offensieve potentieel op te bouwen. Tanks en gepantserde voertuigen, of ze nu Sovjet (hij bedoelde Russisch. Sovjet uitvoering hebben alleen nog schrootwaarde) of westelijk zijn, zijn in ieder geval offensief. Nu is er al sprake van gevechtsvliegtuigen van het type F-16. En daarna beweren ze nog dat ze geen conflictpartij zouden zijn, maar alleen maar het recht van de Oekraïne op zelfverdediging zouden uitvoeren. Hoewel ze zelf de militaire operatie onvermijdelijk gemaakt hebben”.

Dat is de tekst van de woordvoerder van de VN, een organisatie die 193 lidstaten telt en een groeiend aantal van die lidstaten zien de NAVO als een agressor. Die tekst logenstraft de stoere taal van Bauer en de oorlogszuchtige uitspraken van de Duitse MinBuza en de Secretaris-generaal van de NAVO. Die laatste stelde zelfs: “een versnelde verzorging van de Oekraïne met moderne wapensystemen voor de lange afstand is de enige weg tot de vrede”. Hoe dat rijmt is een raadsel.

Weet waarover je spreekt

Vermoedelijk wil Bauer bewijzen een goede dienaar van zijn politieke baas te zijn en komt daarom in het interview met stoere teksten. Ik zou hem willen adviseren om eerst die vier gevechtsgroepen usable te krijgen en voor iedereen herkenbaar op de hoogste graad van gevechtsgereed te zetten en 24/7 te houden. Dan pas met stoere teksten komen. Zo niet, dan voorzichtiger zijn met het doen van uitspraken om de geloofwaardigheid van een Alliantie of Coalitie niet te verliezen.

[1] Beschikbaar en inzetbaar m.a.w. voldoet aan de gestelde gevechtskracht, readiness en closure rate normen.

[2] Zie artikel “Stoer” (januari 2023).

[3] Zie artikel “Is Bauer een Bouwer? “ (december 2018).

[4] Fransman, sinds 2014 woordvoerder van de S-G