Stoer

Gisteren (di. 10-01-2023) kwam de aanstaande commandant van de grondcomponent van NAVO’s snelle reactiemacht in de Telegraaf aan het woord: luitenant-generaal Nico Tak. Door houding (zie de foto) en teksten wilde deze opperofficier zich vermoedelijk neerzetten als een moderne Guderian.

De Telegraaf bracht de importantie van deze opperofficier als volgt onder woorden: “stel, de oorlog met Rusland escaleert, dan voert Tak het bevel over tienduizenden Europese en Amerikaanse militairen in de tegenaanval”. Stel, maar Tak gaat uit van de stellige hypothese dat het gaat gebeuren: “Poetin heeft de NAVO expliciet als vijand betiteld….wat Rusland betreft hoort niet alleen de Oekraïne erbij maar ook de Baltische staten en de verbinding met de enclave Kaliningrad”

In oorlog met NAVO?

Krijgshaftige teksten die historisch gezien op drijfzand berusten. Voor de start van een regionale top in Astana, Kazachstan in oktober 2022 heeft Poetin het nog maar eens benadrukt: “Rusland is niet uit op een directe confrontatie met de NAVO. Die zou slechts tot een wereldwijde ramp leiden…Rusland is niet uit op de vernietiging van de Oekraïne”. Moskou heeft nooit beweerd dat Rusland in oorlog is met de NAVO. Het omgekeerde is het geval: de NAVO heeft onderstreept dat zij in oorlog is met Rusland en buiten de politieke en militaire elite heeft niemand begrepen waarom. Immers, Oekraïne is geen lidstaat en toch zijn er NAVO militairen en troepen die (in) direct bijdragen aan het gewapend geweld op Oekraïens territoir

Rusland vindt om verschillende redenen ook niet dat de hele Oekraïne deel van Rusland moet zijn, maar heeft decennia wel beweerd dat Moskou opkomt voor de levensomstandigheden van de Russisch sprekende etnische entiteiten in de Oekraïne. Etnische entiteiten die grosso modo oost van de Dnjepr leven: m.n. in de Donbas, de Krim en het deel van de Zwarte Zee kust dat beide regio’s met elkaar verbindt. Moskou is ook niet uit op het beheersen van grondgebied noch op de vernietiging van de Oekraïne. Dat zou Moskou kapitalen kosten voor de wederopbouw. Geld dat ze o.m. nodig hebben voor hun militaire aanwezigheid in Syrië en de bestrijding van islamitische extremisten aan de oostgrens en op het grondgebied van de Russische Federatie.

Moskou heeft herhaaldelijk onderstreept wat het doel van het Russische gewapend geweld op Oekraïens territoir is: een buffer rond de grenzen van de Russische federatie; een neutraal Oekraïne en demilitarisatie en denazificatie van regio’s waar Russisch sprekende entiteiten de boventoon voeren. Als bonus beschouwen ze het mitigeren van anti-Moskou sancties en het bezitten van meer warme Zwarte Zeehavens dan Sebastopol.

Wat de Baltische staten betreft heeft Moskou zijn vizier decennia gericht op Estland en een deel van Letland. Om de volgende redenen: de status van de uitgebreide Russisch sprekende etnische entiteit in beide staten (volgens Moskou onderdrukte bevolkingsgroepen); de toegang van Sint Petersburg naar de Oostzee die volgens Moskou door Estland afgesloten zou kunnen worden; beide landen maken deel uit van de door Moskou gewenste bufferzone en de transitie van Russisch gas en olie door de Nordstream -1 en 2 pijplijnen. Beide staten maken deel uit van de NAVO en NAVO troepen zijn bij toerbeurt gelegerd in beide staten. Maar …. Moskou wil geen oorlog met de NAVO en dus, zou Moskou zich moeten beperken tot hybride maatregelen om beide staten van binnenuit te destabiliseren en annexatie mogelijk is. Dat proces loopt al jaren.

De verbinding waar deze opperofficier over spreekt, is die van het grondgebied van Belarus naar Kaliningrad: de Suwalki doorgang. Genoemd naar de Poolse stad Suwalki en de verbinding tussen twee NAVO lidstaten: Polen en Litouwen. De relatief smalle doorgang kan op een eenvoudige manier afgesloten worden met artillerie en gevechtsvliegtuigen. Een fysieke bezetting van de doorgang met grondtroepen is niet nodig noch wenselijk en zal vanaf resp. door Belarus grondgebied/krijgsmacht gedaan kunnen worden. Polen en Litouwen zijn NAVO lidstaten en Moskou wil geen oorlog met de NAVO. Dus waarom grondtroepen daarvoor reserveren?

Gevechtsvaardig?

“Wij kunnen drie divisies leveren”. Staat stoer voor niet-ingewijden. Spreken in aantallen maakt indruk bij de niet-kenner, maar zegt bijvoorbeeld niets over tijdigheid van effectieve gevechtskracht in het veronderstelde tegenaanval gebied. Dat impliceert de opperofficier: zijn tienduizenden tellende militairen worden ingezet voor een tegenaanval. De volgende vragen moeten dan beantwoord worden: waar is dat tegenaanval gebied, hoe zijn daar de gevechtskracht verhoudingen, waar ligt de voorste lijn eigen troepen en welke gevechtskracht is daar nog ontplooid, is zijn eenheid al een keer ingezet en hoe groot is de slijtage: hoeveel reactie tijd heeft zijn eenheid en hoe ruim is de closure rate . Die vragen kunnen niet beantwoord worden. Althans niet door kenners buiten NAVO’s flitseenheid.

Laten we antwoorden op die vragen even rusten, dan rijst de vraag in hoeverre die drie divisies usable zijn: inzetgereed/gevechtsgereed (door oefeningen in een gecontroleerde omgeving waar sleutelaspecten van de fog of war en fricties niet geoefend kunnen worden), beantwoordend aan de geldende internationale (op vredestijd georiënteerde) certificatie en validatie normen en 24/7 beschikbaar (vreet geld). Wat betekent dat? Standaardisatie van concepten, doctrines, materieel, munitie, onderhoud, uitvoering van gevechtsvormen, logistieke ondersteuning o.m. bijdragen van nationale wapenindustrieën.

Het zegt bijvoorbeeld niets over de invloed van multikleuring op de (on)mogelijkheid om een geïntegreerde effectieve gevechtskracht in een vier-dimensionale gevechtsruimte op de mat te brengen. Het zegt niets over de doelmatigheid en effectiviteit van full dimension protection o.m. het beschermen van de digitale militaire wereld en de beschermende paraplu tegen luchtaanvallen en artillerievuren. Het zegt niets over de doelmatigheid van informatie operaties en informatie management . Het zegt niets over het effectief functioneren, footprint en elektromagnetische patroon van het militaire zenuwcentrum. Het blijkt in dat zenuwcentrum nog steeds een uitdaging te zijn om evenwicht te brengen tussen operaties die gestuurd worden door gebeurtenissen en een battle rhythm dat gestuurd wordt door tijdlijnen, processen en procedures, werk en rust schema’s en trainingsschema’s van en voor opvolgende rotaties om de continuïteit van het operationele optreden in stand te houden en te bevorderen.

Wil de opperofficier nu echt stellen dat alle pijlers van geloofwaardigheid op het juiste operationele niveau zijn? Dat coherentie op orde is en tot de gewenste kinetische en niet-kinetische effecten leidt; dat het expeditionair zijn inderdaad op orde is en tijdig tot de gewenste inzet van gevechtsvaardig militair vermogen in het gevecht leidt; dat de grondcomponent van die omvang inderdaad in staat is om door een intial entry operatie de gewenste operationele randvoorwaarden voor opvolgend militair vermogen te scheppen. Waar komt het benodigde strategische, operatieve en tactisch luchttransport dan vandaan? Is het duidelijk hoe de scheiding van verantwoordelijkheden in de gevechtsruimte er uit ziet. Coherentie, expeditionair, lanceren van gevechtskracht in tijd en afstand en het scheiden van verantwoordelijkheden vormen de pijlers van geloofwaardigheid.

In mijn Nederlandse, NAVO en Amerikaanse periode heb ik me gebogen over de standaardisatieproblematiek, controles uitgevoerd bij diverse nationaal gekleurde grondcomponenten; bijgedragen aan een joint oefening van 25.000 man en de problematiek van het projecteren van een bataljon over 300 kilometer en een brigade over 2000 nautische mijlen (3700 kilometer) ervaren. Herhaaldelijk werd ik geconfronteerd met de boven beschreven problemen. Vooral op het gebied van standaardisatie, readiness en het lanceren van gevechtsvaardig militair vermogen in tijd en afstand, was de problematiek bijna niet op te lossen.

Waarom stoer doen en angst stimuleren?

Het schrikbeeld dat de opperofficier oproept met zijn uitspraak: “Als we nu niet bereid zijn die te betalen, worden we straks wakker in een Europa dat we niet meer herkennen. Dan is het terug naar begin twintigste eeuw” is niet alleen onnodig, maar ook een beetje dom. Hij duidt vermoedelijk op een nieuwe Koude Oorlog in Europa. De vraag waar het nieuwe IJzeren Gordijn dan komt te liggen, laat hij wijselijk buiten die uitspraak. Die ligt dan tegen de grens van de Russische Federatie, waardoor reactie tijden niet zoals in de vorige eeuw in dagen of weken moeten worden uitgedrukt, maar in uren.

Of bedoelt hij een terugkeer naar de bipolaire wereld? Dat station is allang gepasseerd. Door de BRICS inspanningen, de groeiende strategische importantie van China en India, het verschuiven van het machtscentrum naar het oosten en de risicogebieden aan de westzijde van de Pacific Rim.

Persoonlijk heb ik niets met stoere taal, wel met het relativeren van de mogelijkheden van de beschikbare gevechtskracht en de gevechtsvaardigheid realiteit. Wanneer de problemen van de zogenaamde flits strijdmacht op een rij worden gezet, dan is die niet zo gevechtsvaardig als deze opperofficier de lezer van de Telegraaf wil doen geloven. En dat weten ze in het Kremlin al jaren.

Ik bedoel maar.