“Degenen die zich nog een keer omdraaien nemen genoegen met een bijstandsuitkering. Geen vetpot, maar aangevuld met allerlei toeslagen, kwijtschelding, inrichtingskosten en andere gemeentelijke regelingen waar je gebruik van kunt maken, heb je een prima inkomen. Ik krijg steeds meer respect voor iedereen die ’s morgens wél de wekker zet om te gaan werken, terwijl hij of zij met een betaalde baan nauwelijks meer geld overhoudt dan iemand met een bijstandsuitkering” was getekend Anne Marie van Gaal in haar column van maandag j.l. in De Telegraaf.

Goochelen met vierkante ballen

De Minister van Sociale Zaken weerspreekt die tekst. Volgens de berekeningen van haar gepolitiseerde ambtenarentop, houden de meeste mensen die fulltime gaan werken, meer dan de helft over van iedere euro die ze meer verdienen. Blijkbaar is de mening daarover afhankelijk van de plaatsen waar de piketpalen in de politieke bodem worden geslagen. De afgelopen jaren is duidelijk geworden dat ambtenaren hun oren laten hangen naar het overheidsnarratief en net als gesubsidieerde rekeninstanties niet vertrouwd mogen worden. De parameters die voor zo’n berekening worden gebruikt zijn nogal broos

Een Van Gaal die zich geen knollen voor citroenen laat verkopen, haalt de berekeningen van het Financieele (oude spelling) Dagblad erbij. Wat blijkt; een fulltimer met een 40-urige werkweek en een modaal inkomen van ruim €40.000 euro per jaarⁱ, krijgt een netto uurloon van € 15,40. Met toeslagen (als hij daar recht op heeft en ook wordt uitbetaald) komt hij uit op € 17,00 per uur. Een parttimer met een 20-urige werkweek verdient bruto de helft, houdt echter netto een uurloon over van € 18,70 en met toeslagen komt dat zelfs neer op € 28,30 per uur. Dus wat kies die persoon: € 28 euro plus of € 17? Gaat de parttimer fulltime werken, dan levert dat amper iets op, want van ieder meer gewerkt uur houdt – volgens het Financieele Dagblad – die nog geen 30% over.

Dat staat haaks op de uitspraak van de verantwoordelijke minister die beweert meer dan de helft wordt overgehouden. Deeltijdwerken wordt op een absurde manier gestimuleerd door dezelfde overheid die nu oproept om meer uren te gaan werken. Het is jammer dat Van Gaal de vergelijking tussen fulltime, parttime en bijstand niet maakt om een beter beeld van de scheefwerking op de arbeidsmarkt te kunnen krijgen. Wellicht kan een van de volgers van onze website die omissie herstellen.

Het Nederlandse samenlevingsmodel

Vermoedelijk is de verantwoordelijke minister van sociale zaken vergeten hoe het Nederlandse samenlevingsmodel in een periode van twee eeuwen is ontstaan. Een korte herinnering is wellicht op zijn plaats,

Gøsta Esping-Andersenⁱⁱ (1947) beschrijft in zijn boek “The three Worlds of Welfare Capitalism” (1990) een aantal samenlevingsmodellen door de beginselen van drie dominante politieke bewegingen in West-Europa en Noord Amerika – Sociaal Democratie, Conservatisme en Liberalisme – te vertalen in een stelsel van regelingen. In die typologie valt het Nederlandse model onder de Sociaal Democratische beweging. Andere wetenschappers ondersteunen een deels afwijkende indeling in Sociaal Democratisch. Corporatistisch, Liberaal, Mediterraan en Nieuwe lidstaten (Oost Europees). In die tweede indeling wordt Nederland als een mengvorm van het Sociaaldemocratische – en Corporatistisch model beschouwd.

Het verschil tussen bijvoorbeeld het sociaaldemocratische – en mediterrane model is groot. Dat is het gevolg van culturele (etnische en religieuze) karakteristieken zoals die in de achterliggende eeuwen vanuit een historisch perspectief zijn ontstaan en het daaruit voorkomende samenlevingsmodel met zijn eigen normen en waarden. In discussies en debatten wordt het samenlevingsmodel herhaaldelijk vertaald in verzorgingstaat en/of welvaartstaat om uit te drukken dat de overheid verantwoordelijk is en verantwoording draagt voor welzijn en welvaart van de Nederlandse bevolking.

Hoge structurele arbeidsparticipatie (werkaanbod en arbeidsethos), solidariteit, vertrouwen en in het verlengde daarvan uitkering/subsidie discipline van overheid en individu (het loyaliteitsprincipe) zijn de pijlers die symbolisch zijn voor het succes van het sociaaldemocratische model. Het verlies resp. een negatief effect op een of meerdere van die beginselen heeft consequenties voor de overlevingskansen van het samenlevingsmodel. Laat dat nu juist de laatste twee decennia het geval zijn.

“De bijl aan de wortel
van het samenlevingsmodel“

Onze deugende overheid heeft de mond vol over het opheffen van sociale ongelijkheid, gelijke kansen voor iedereen, inclusiviteit en diversiteit en nog meer van die mode uitdrukkingen. De bewering van de Minister van Sociale Zaken is daar opnieuw een bevestiging van. In Den Haag denken ze ook dat de wereld buiten de Randstad dat nog steeds niet in de gaten heeft. Buiten de Randstad beseffen ze allang dat het door de regering gevoerde deug beleid toegesneden op het ontzien, het pamperen van de veronderstelde “zwakkeren“ in de samenleving, de arbeidsprikkel dempt, de arbeidsethos (arbeidsparticipatie en werkaanbod) ondergraaft, er geen sprake meer is van solidariteit noch van vertrouwen. Kortom, dat het huidige op deugen gebaseerde beleid juist die ongelijkheid versterkt en bewust de bijl aan de wortels van het Nederlandse samenlevingsmodel zet

Met een beetje kennis van zaken kun je de huidige politieke structuur in de Randstad identificeren als een rhizomatische structuur: bovengronds een in de samenlevingarena zichtbare op het oog hiërarchische structuur (Trias Politica) en de echte structuur die onzichtbaar ondergronds (de duistere in de Randstad verspreide achterkamertjes, WEF – en Bilderberg locaties) ligt. Het is net als onkruid moeilijk uit te roeien. Zulke structuren moeten door hun strategische dimensie en virtuele samenhang gelijktijdig aangepakt worden. De Line of Operation (LOA) richt zich in dat geval op de herkenbare en onherkenbare veronderstelde sterke mannen en vrouwen waarbij verschillende instrumenten ingezet worden en activiteiten elkaar moeten aanvullen en ondersteunen.

Bij die bestrijding moet voortdurend voor ogen gehouden worden dat hoofdrolspelers nooit afspraken nakomen, zich richten op de morele en mentale instelling van hun tegenstander om diens ethische grenzen op alle mogelijke manieren aft te breken en hen rijp te maken hun eigen normen, waarden en standaarden te accepteren. Complete overgave is het doel.

Rhizomatisch. Goed onthouden.

i^ Het jaarinkomen van een gebrevetteerde kolonel met 40 dienstjaren die een scheiding achter de rug heeft.

ii^ Deense socioloog die zich concentreert op de verzorgingsstaat en diens plaats/rol in kapitalistisch georiënteerde economische stelsels.