“De brugklas en de middelbare school moeten helemaal anders”, vinden onderwijsorganisaties en de politiek volgens De Telegraaf. Bij zo’n bericht is het meteen al schrikken, vooral omdat ‘onderwijsorganisaties’ en ‘politiek’ dat de wereld in slingeren: precies de groepen die hoofdelijk verantwoordelijk zijn voor de deplorabele staat van ons onderwijs.
De kwaliteit van het Nederlands onderwijs gaat al jarenlang hard achteruit. De kwaliteitsverschillen tussen scholen zijn ook nog eens groot: met name ‘zwarte scholen’ staan niet te boek als toppers. De Onderwijsraad adviseerde mede daarom vorig jaar om een driejarige brugklas in te voeren. Met in de klas kinderen van alle niveaus, om pas in het vierde jaar een scheiding te maken tussen vmbo, havo en vwo. De hoop is dat het leidt tot meer gelijke kansen tussen kinderen van verschillende achtergronden, bijvoorbeeld omdat leerlingen met een lager niveau zich kunnen optrekken aan leerlingen die beter presteren op school.
Hoop
Deze samenvatting van de doelstelling bevat helaas het woordje ‘hoop’. Dat woordje kun je ook opvatten als ‘wens’. Een situatie dus die je niet met zekerheid kan voorspellen, ook niet een klein beetje. Hoop is de onzekere verwachting dat een bepaalde, hevig gewenste gebeurtenis daadwerkelijk zal plaatsvinden. Het is zo’n beetje een Bijbels verlangen: “geloof, hoop en liefde”. Niet echt iets waar je gegarandeerd betere schoolresultaten bij boekt, maar het klinkt natuurlijk reuze interessant.
Daar zijn we dus mooi klaar mee wanneer politiek en onderwijsorganisaties zich in arrenmoede wenden tot ‘hoop’ in plaats van tot gedegen onderzoek en langdurig monitoren. De rampzalige ontwikkelingen in het onderwijs doen zich eigenlijk al voor sinds het idee van de Mammoetwet. Gaandeweg werden scholen meer en meer gepolitiseerd en als proeftuinen ingericht voor nogal linksige utopieën. De politiek zelf daarentegen, legde de verantwoordelijkheid voor scholen en opleidingen vooral bij ‘Raden van Bestuur’ van die scholen, die in de praktijk een vracht ‘leuke banen voor linkse partijleden’ opleverden en verder niets.
Achteruitgang
Nu is er dus de wens om de sociale kansengelijkheid te bevorderen door talentvolle leerlingen twee jaar langer brugklassen te laten doorlopen, waarvan wordt ‘gehoopt’ dat mindere talenten daardoor beter zullen kunnen scoren. Ik durf de voorspelling wel aan dat dit er in de praktijk op neer komt dat de meer talentvolle leerlingen zienderogen verder op achteruitgaan in ontwikkeling en ambitie. Een haas wacht nu eenmaal niet graag op een slak en als dat wel moet dan sukkelt het arme beest in slaap.
Onwijs onderwijs.
Men neme goede wijn, en vermengt deze met een kleine hoeveelheid water. Het resultaat zal wellicht nog acceptabel zijn, maar men kan niet op deze wijze doorgaan en maar hopen dat het resultaat verkoopbaar is als kwaliteitswijn.
Zo ook in het onderwijs: groepen kinderen van westerse komaf mengen met nakomelingen van lieden uit de Derde Wereld en toch maar hopen – ja, eigenlijk wensen – dat de resultaten verkoopbaar zijn als zijnde degelijk onderwijs.
Ondertussen zit het onderwijzend personeel met de handen in het haar: met name in de Randstad zijn er geen woningen voor hen, en er worden hoge verwachtingen gesteld voor wat betreft de onderwijsresultaten aan kinderen waarvan het IQ te wensen overlaat, en de wens om iets te leren niet of nauwelijks aanwezig is. Geen wonder dus dat er nogal wat onderwijzend personeel aan de kuierlatten trekt en het heil zoekt buiten de grote woongebieden.
Ook het onderwijs is een fiasco geworden in het eens zo beschaafde en welvarende Nederland.
Doet griezelig veel denken aan het beruchte plan uit de jaren 70 voor een “middenschool”. Dat plan werd toen gelanceerd door de PvdA onder Joop den Uyl