Het geweten van Nederland

Ooit, in de periode dat op het scherm alleen maar zwart-wit beelden werden vertoond, in mijn korte broeken tijd, werd de regering samengesteld uit wijze mannen en Marga Klompé. Die regering vormde samen met het Parlement het geweten van Nederland en zorgde voor welvaart en welzijn van de Nederlandse samenleving.

In die periode (rond 1962), legde mijn vader, hoofdonderwijzer bij het Bijzonder Lager Onderwijs (BLO) ons, mijn broer en ik, uit wat wij onder “het geweten” moesten verstaan:
“het innerlijk besef van goed en kwaad, het morele vermogen (de ‘innerlijke stem’) om het eigen handelen kritisch te beoordelen, Als iemand tegen zijn of haar geweten in handelt, worden schuld, spijt of wroeging opgeroepen”.

Hij legde voor de zekerheid ook uit wat volgens hem de belangrijkste kernwaarden van een mens met een geweten waren: menselijke maat, empathie, zorg voor een “ander” en kritische kijk op de eigen handel en wandel. Met die ander duidde hij op de doorsnee burger en niet op de politicus, activist, lobbyist of ieder ander die zich ten koste van de samenleving wil verrijken. Wij hebben dat blijkbaar zo goed in onze oren geknoopt, dat we die uitleg als rode draad hebben gebruikt voor de invulling van ons leven. Mijn broer was daar beter in dan ik. Gisteren was die bijzondere man die het volgen van zijn geweten als leidraad van denken en doen beschouwde, jarig. Hij zou 112 jaar geworden zijn, maar is helaas al 40 jaar geleden overleden.

Zestig jaar later kijk ik naar gekleurde beelden van de aanvoerder van het huidige geweten van Nederland die op Goede Vrijdag een paar dagen voor Pasen de Nederlandse samenleving laat weten dat lastenverzwaring vermoedelijk nodig zullen zijn om zijn huishoudboekje sluitend te maken. Zijn penningmeester ter linkerzijde schoof hij een week geleden naar voren om Nederland via de media te waarschuwen dat er ergens € 13 miljard “gevonden” moest worden. Een financieel gat dat veroorzaakt werd door de steun aan de Oekraïne in termen van wapenleveranties en opvang van tegen de 30.000 personen die onderdak, werk, medische verzorging en sociale zekerheid gegeven moesten worden; financieren van politieke hobby’s als kosten van de immigratie van “anderen”, energietransitie en stikstof bestrijding waarvoor € 60 miljard is gereserveerd; gehoorzamen van “Europa” en de stijgende inflatie[i] die op dit moment boven de 11% beweegt.

Iedereen die een beetje op de hoogte is van de dagelijkse problemen die het welzijn en de welvaart bedreigen van de Nederlandse samenleving, begrijpt dat het oplossen van die problemen als eerste prioriteit moeten worden aangepakt. Niet de regeringen Rutte! Die leggen de prioriteit bij het oplossen van de problemen van een “ander” of van een selecte groepering. Problemen die zich tegenwoordig uitstrekken van de Oekraïne via een grenzenloze immigratie naar het subsidiëren van klimaatmaatregelen. Niet de tering naar de nering zetten is dan het uitgangspunt, maar het verhogen van de kwantitatieve tering door het verlies in kwaliteit en oplopende kosten. Het verhogen van de belastingen. Die maatregel verzwaart vanzelfsprekend het segment dat aan het einde van de voedselketen al het vuil van die keten moet opvangen en zich desondanks staande moet houden.

Gisteren hoorde ik in een programma waarin de hoofdpersoon als levensdoel het opruimen van de materiële drek van anderen, de uitspraak van die hoofdpersoon: “ de overheid kan niet alle problemen van de mensen oplossen”. Helemaal juist, maar de overheid moet wel de randvoorwaarden scheppen om de samenleving een hoopvol bestaan en toekomst te bieden. Die overheid moet niet het bestaan van de doorsnee Nederlander opzettelijk verzwaren door haar eigen hobby’s en voorkeuren de hoogste prioriteit te geven.

Het laatste decennia hebben Rutte en zijn “inner circle” zich in toenemende mate laten corrumperen door het belang van de enkeling, de groep, een “ander” te laten prevaleren boven die van ons, de belastingbetalende samenleving. In dat decennium hebben Regering en Overheid herhaaldelijk bevestigd dat bij hun beslissingen de door mijn vader als kernwaarden benoemde empathie, menselijke maat, zorg voor de “ander” ontbraken en het gebrek aan een kritische kijk op de eigen handel en wandel werd vertaald in de tekst “ik heb daar geen herinnering aan”. Door de toepassing van semantische goocheltrucs werd en wordt voortdurend geprobeerd het hinderlijke liegen en bedriegen van de U bocht op het rechte einde te manoeuvreren. Mijn vader en ik vertalen zo’n handelwijze als ‘gewetenloos’.

Psychiaters en psychologen markeren personen die op die manier in het leven staan en er een sport van maken om anderen het leven zuur te maken als mensen met een antisociale persoonlijkheidsstoornis. Personen die zich door liegen en bedriegen staande proberen te houden. Door mensen van het andere geslacht worden ze vaak als charmant en hoffelijk ervaren terwijl zij door dezelfde sekse juist als dwingend en manipulerend worden beleefd. Zij hebben zelf vaak opmerkelijk weinig last van angst en onzekerheid, zelfs niet in de penibele situaties waar zij (vaak door hun eigen toedoen) in verzeild raken. Opmerkelijk is hun vaak perfecte inschatting van de situatie en hun slimme kijk op dingen. Mijn moeder noemde die laatste eigenschap “pienter boesoek” (leep, geslepen). Zij kunnen anderen overtuigen om mee te doen in slimme manieren om winst te behalen, om het goede te doen, maar zijn niet te vertrouwen in het doen wat zij beloven. Zij zijn niet goed in het overzien van de consequenties van hun handelingen. Het lijkt of zij geen geweten hebben terwijl zij heilig verontwaardigd kunnen zijn over een onrecht dat hen of hun geliefde is aangedaan.

Als de twee uitspraken van Minister-president en Minister van Financiën als maatgevend voor de beslissingen van leden van de huidige en voorgaande regeringen beschouwd kunnen worden; vervolgens getoetst worden aan die bovenstaande kwalificaties en gezien het hoge nepotistisch gehalte en de keuze van gelijkgezinden, dan beantwoordt het gros van die bewindslieden daaraan. Dat is een benauwende vaststelling. Vooral, omdat ook de huidige samenstelling van het Parlement gevuld is met personen die graag tegen de macht aanschurken en een stoeltje in het Parlement als een opstap naar macht en geld zien. Immers het gros ziet het schenden van artikel 68 door een bewindsman niet als reden om hem of haar naar huis te sturen. Liegen en bedriegen wordt door de meerderheid van de Tweede Kamer gedoogd. Daarom kan de Nederlandse samenleving niet veel goeds verwachten in de nabije toekomst.

[i] Inflatie is geldgroei minus economische groei. Geldgroei ontstaat doordat bedrijven hun prijzen verhogen. De prijzen worden hoger, omdat de kosten groeien dan wel ze willen meer winst maken resp. de winst op gelijk niveau willen houden (zie de instelling van de oliemaatschappijen) en de prijzen kunnen alleen verhogen als de concurrentie positie dat mogelijk maakt.