Op de website van de onvolprezen Maurice de Hond (toch wel de moeite waard om aan uw favorieten toe te voegen) kwam ik een heel interessant artikel tegen over het fenomeen ‘massavorming’ en ‘expert blindness’ zoals geduid door professor Mattias Desmet in Knack. Ik geef dat hieronder beknopt weer.
Al is een verklaring vanuit de overheid onjuist of beredeneerd vanuit een onjuiste vooronderstelling: dergelijke boodschappen bepalen wel de publieke opinie. Ze worden naar voren gebracht door experts, vaak op de nationale televisie, waardoor het lijkt alsof ze algemeen aanvaard worden. Dit volstaat voor veel mensen als bewijs van hun juistheid: “Het kan toch niet dat iederéén verkeerd is” en “Ze zouden het toch niet zeggen als het niet waar is”, enz.
Er dienen zich dan een aantal vragen aan: waarom is een boodschap die door een massa gedragen wordt, zelfs als ze niet correct is, zo overtuigend? Hoe komt het dat intelligente mensen – de experts – zulke merkwaardige en discutabele boodschappen de wereld insturen? Welke gevaren zijn er aan dergelijke massapsychologische fenomenen verbonden en hoe moeten we daar als maatschappij eigenlijk mee omgaan?
Deze z.g. ‘massavorming’ rijst vaak op in een maatschappelijk klimaat dat verzadigd is van onbehagen, angst en een gebrek aan zingeving. In zo’n sfeer is de bevolking buitengewoon gevoelig voor verhalen die de oorzaak van hun angst benoemen en op die manier een gemeenschappelijke vijand in het leven roepen – het virus – die vervolgens ‘vernietigd’ moet worden. Dit levert psychologische winst op. Ten eerste wordt de angst die voorheen onbestemd aanwezig was in de maatschappij, nu heel concreet en daardoor mentaal beter beheersbaar. Ten tweede vindt de uiteenvallende maatschappij in de gemeenschappelijke strijd met ‘de vijand’ een minimale samenhang, energie en zinverlening terug; het gevecht tegen corona wordt een met pathos en groepsheroïek beladen missie. In extremere gevallen brengt dit de maatschappij in een soort roes die ook optreedt in een massa die samen zingt of leuzen scandeert (bv. in een voetbalstadion). De stem van het individu lost daarbij op in de overweldigend vibrerende groepsstem; het individu voelt zich gedragen door de massa en ‘erft’ haar zinderende energie. Wàt er precies gezongen wordt, doet er niet toe; wat telt is dat men het samen zingt.
Bij massavorming is ook degene die het verhaal oorspronkelijk brengt – in dit geval de experts – mentaal in de greep van het verhaal. Meer zelfs: het aandachtsveld van de viroloog is door zijn opleiding (die eenzijdig op virussen gericht is) en door de secundaire voordelen die het verhaal hem brengt (excessief aanzien, autoriteit, onderzoeksfinanciering, enz.) nog meer vernauwd dan dat van de bevolking. Dit verklaart de bevreemdende vaststelling dat experts fouten maken die een leek niet snel zou maken, Dat is een fenomeen wat soms ‘expert blindness’ wordt genoemd.
Wat volgt is een onnavolgbare klucht; de expert kan niet van zijn verhaal weglopen omdat hij dan zijn aanzien, autoriteit en financiering mogelijk om zeep helpt. Maar massavorming zorgt er vervolgens wel voor dat het gedeelde maatschappelijke verhaal immuun wordt voor kritiek en zichzelf tot in het absurde toe bevestigt. Bijvoorbeeld: Op een paradoxale manier worden de slachtoffers die als gevolg van de maatregelen vallen (bv. door eenzaamheid in woonzorgcentra), gebruikt als argument vóór de maatregelen. Op die manier kan de maatschappij in een vicieuze cirkel belanden: hoe strenger de maatregelen, hoe meer slachtoffers; hoe meer slachtoffers, hoe strenger de maatregelen.
Op zijn website combineert De Hond vervolgens zijn eigen bevindingen met de kennis van professor Desmet en dat levert heel interessante denkbeelden op.
Prof.Desmet bevestigt ons wat een kuddedier de Nederlandse kiezer. Dat blijkt, midden in Rutte’s Corona farce, deze week nogmaals nu het parlementaire onderzoek ‘Ongekend Onrecht’ is afgerond.
Jarenlang heeft Rutte’s hypnotiserende ‘massavorming’ (‘ Ja ja, allemaal héél vervelend, maar samen komen wij overal uit ‘, etc.) het mogelijk gemaakt dat al zijn ellende onder het kleed werd geveegd en hij als eindverantwoordelijke altijd buiten schot bleef. De apathische kiezers lijken wel gehypnotiseerd…
‘Ongekend Onrecht’s’ schokkende conclusie luidt: Rutte II en III traden de beginselen van de rechtsstaat met voeten!
Jarenlang deden deze arrogante fluimen waarzij zin in hadden, ongeacht de desastreuse gevolgen voor hun slachtoffers. CDA-Kamerlid van Dam reconstrueerde de besluitvorming inzake het drama bij de uitvoering van de Kindertoeslagen en concludeert dat ‘de grondbeginselen van de rechtsstaat zijn geschonden’. Slechts één conclusie ligt dan voor de hand en dat is het aftreden van faalhaas Rutte en zijn rampzalige kabinet.
Maar wat doet de onbeschaamde gladjanus, die wederom geen enkele verantwoording neemt voor zijn voortdurende falen?
Hij legt het vernietigende rapport op zijn nachtkastje, gaat fluitend zijn kerstvacantie in en komt er volgend jaar wel weer eens op terug…
Waarschijnlijk onder het motto ‘samen met Mark komen wij er wel weer uit..
Uit de reactie van de heer Dunki, komt dus heel duidelijk tot uiting dat ” het kuddedier” , de verdoofde burger, eigenlijk het grootste gevaar is in de huidige samenleving, waar de pseudoloog, de psychopaat, de ontoerekenbare figuren, de crimineel, alsook de meest incompetente politicus, vrij spel heeft.
Want, hoe is het mogelijk dat Mark Rutte in tien (10)jaar Nederland naar de knoppen heeft geholpen en de burger ( het VVD electoraat ) dat toestaat!
Daarbij komt dat de huidige generatie geen benul heeft van ” geschiedenis” en dus geen enkele referentie kan aanroepen tot oordelen en ook moreel normbesef ontbreekt.
Met figuren als Ingrid Kaag, Kasja Ollongren, Jesse KLaver, Rob Jetten, Lodewijk Asscher, Oyik, Diederik Samson, Rob Oudkerk, Carola Schouten, Torenburg CDA, is er een versnelling van afbraak omdat hun zeer beperkte visie en slechts de macht ambiëren er van een behoudende politiek geen sprake meer is.Dat Mark Rutte, met zijn verbale braaksel, een dominante rol speelde is evident. En daarmede hebben we ” meteen” het niveau van het politieke beleid te pakken.
Mijn statement, dat de “domheid de kurk is waarop de politiek drijft” in dezen, aan waarde wint.
IMMERS:””Maar massavorming zorgt er vervolgens wel voor dat het gedeelde maatschappelijke verhaal immuun wordt voor kritiek en zichzelf tot in het absurde toe bevestigt.””