Het “vrije” woord op universiteiten

Begin deze maand beloofde de Amerikaanse president Donald Trump een decreet te ondertekenen, waarin hij de vrijheid van meningsuiting op Amerikaanse universiteiten wilde veiligstellen. Dit, nadat de conservatieve activist Hayden Williams op de campus van de universiteit van Berkeley aangevallen werd op het moment dat Williams leden aan het werven was voor The Leadership Institute, een conservatieve groepering.

Afgelopen donderdag is het decreet daadwerkelijk ondertekend. Er staat onder meer in, dat universiteiten fondsen kunnen kwijtraken als zij het vrije woord willen inperken. Om maar een beeld te schetsen: de twaalf grootste geldschieters van de Amerikaanse universiteiten, die hun medewerking gaan verlenen aan het decreet van de president, hebben een bedrag aan fondsen van maar liefst 35 miljard dollar te verdelen. Het is niet geheel toevallig dat dit decreet verschijnt op een moment dat conservatieve studenten op universiteiten vaak niet welkom zijn bij debatten, of  – erger nog – dat het uit veiligheidsoogpunt(!) sterk afgeraden wordt om conservatieve sprekers als Ben Shapiro of Ann Coulter uit te nodigen, om nog maar te zwijgen van de Canadese hoogleraar psychologie Jordan Peterson.

De situatie op Nederlandse en Vlaamse universiteiten blijkt overigens niet veel beter te zijn. Toen Jordan Peterson afgelopen oktober in Amsterdam kwam spreken voor studenten van de Universiteit van Amsterdam, liet het bekend worden van zijn komst veel stof opwaaien.[i] Het bezoek zelf verliep overigens ordelijk en werd een daverend succes.[ii] Jaren geleden was de SP in de aanloop naar verkiezingen druk aan het flyeren geweest op de Rijksuniversiteit Groningen, maar toen de PVV hetzelfde wilde doen, werd hen dat niet toegestaan. Dries Van Langenhove, een Vlaamse student aan de Universiteit Gent en oprichter van het door de media als extreem-rechts afgeschilderde Schild & Vrienden, werd na een controversiële Pano-reportage van de universiteit gegooid.[iii] Bij de Katholieke Universiteit Leuven was hij iets meer welkom, maar wel met een waarschuwing.[iv] De Vlaamse studentenvereniging NSV! haalde op de Universiteit Hasselt een stunt uit door na de afwijzing van een aanvraag tot locatiegebruik van een aula dezelfde aanvraag als een fictieve milieuclub in te dienen, waarna deze wèl werd toegekend.[v]

Christelijke studenten op nota bene(!) de van oudsher katholieke Radbouduniversiteit in Nijmegen worden gekwetst vanwege opmerkingen over hun christelijk geloof.[vi] Een joodse studente heeft afgelopen zondag op Twitter aangekondigd naar de VS te vertrekken omdat ze op de Universiteit Utrecht bedreigd wordt zodra ze zegt dat ze joodse ouders heeft of als zij vindt dat Thierry Baudet zijn standpunten mag verkondigen. Studenten met een rechtse oriëntatie ervaren op de Universiteit Utrecht en op de Radbouduniversiteit dat het niet altijd even handig is om voor je oriëntatie uit te komen; dit fenomeen staat helaas niet op zichzelf.[vii] [viii] Er zijn al meerdere studenten geweest die hier artikelen over geschreven hebben, of over de linkse signatuur van de universiteit zelf en de aangeboden leerstof.[ix] Er zijn zelfs al linksgeoriënteerde studenten die zich steeds meer ergeren aan een academische omgeving, waarin het andersdenkenden moeilijk wordt gemaakt om voor hun overtuigingen en gedachten uit te komen. Dit is natuurlijk ook te treurig voor woorden.

Want júist onze universiteiten, de werkplaatsen van wijsheid, zouden een veilige en vertrouwde omgeving moeten zijn voor het vrije woord, de uitwisseling van ideeën, het afwegen van pro’s en contra’s van standpunten in een intellectuele omgeving door mensen die – naar ik mag aannemen – over een bovengemiddeld IQ beschikken en daar ook op overeenkomstige wijze mee kunnen omgaan. Op het moment dat intelligente mensen als hoogleraren en studenten zich overgeven aan onverholen activisme en de bijbehorende emoties – en vaak ook gedrag – zullen ze zich moeten afvragen of ze wel het juiste pad in hun leven hebben gekozen en daar  consequenties aan moeten verbinden. En als ze dat niet doen, ben ik absoluut geen tegenstander van maatregelen zoals president Trump ze afgelopen week heeft genomen. Dan moet de bezem erdoor.

[i] https://www.nrc.nl/nieuws/2018/10/30/komst-van-politiek-incorrecte-jordan-peterson-naar-uva-leidt-tot-protest-a2753214

[ii] https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/omstreden-psycholoog-jordan-peterson-spreekt-in-afgeladen-faculteit-totalitaire-wannabe-s-en-bewonderaars-toe~b4ad64c2/?referer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2Furl%3Fsa%3Dt%26rct%3Dj%26q%3D%26esrc%3Ds%26source%3Dweb%26cd%3D11%26cad%3Drja%26uact%3D8%26ved%3D2ahUKEwj92tn4sJ3hAhVLsKQKHT-PAxUQFjAKegQIABAB%26url%3Dhttps%253A%252F%252Fwww.volkskrant.nl%252Fnieuws-achtergrond%252Fomstreden-psycholoog-jordan-peterson-spreekt-in-afgeladen-faculteit-totalitaire-wannabe-s-en-bewonderaars-toe%7Eb4ad64c2%252F%26usg%3DAOvVaw0Vh2-kZjXdz4I2Q6jR_az1

[iii] https://www.nieuwsblad.be/cnt/dmf20180906_03710202

[iv] https://www.hln.be/nieuws/binnenland/ku-leuven-zet-deur-op-een-kier-voor-dries-van-langenhove-iedereen-verdient-tweede-kans~a1fb1f9c/?referer=https%3A%2F%2Fwww.google.com%2Furl%3Fsa%3Dt%26rct%3Dj%26q%3D%26esrc%3Ds%26source%3Dweb%26cd%3D1%26cad%3Drja%26uact%3D8%26ved%3D2ahUKEwi6r6nnop3hAhWCCuwKHXirACQQFjAAegQIBRAB%26url%3Dhttps%253A%252F%252Fwww.hln.be%252Fnieuws%252Fbinnenland%252Fku-leuven-zet-deur-op-een-kier-voor-dries-van-langenhove-iedereen-verdient-tweede-kans%7Ea1fb1f9c%252F%26usg%3DAOvVaw3C4JzTH_hjUmmEidkkjZXO

[v] https://sceptr.net/2019/03/rechtse-jongeren-slachtoffer-van-discriminatie-op-uhasselt/

[vi] https://www.ans-online.nl/nieuws/radboud-universiteit/11534-christelijke-studenten-gekwetst-door-spottende-opmerkingen-tijdens-college

[vii] https://www.dub.uu.nl/nl/nieuws/rechtse-uu-studenten-universiteit-broedplaats-voor-links-kuddegedrag

[viii] https://www.ans-online.nl/nieuws/radboud-universiteit/11544-hoe-ervaren-rechtse-studenten-de-linkse-radboud-universiteit

[ix] https://www.folia.nl/actueel/56179/studenten-geindoctrineerd-met-links-gedachtegoed

.