Het gelijk van Mahbubani?

Ooit van Kishore Mahbubani gehoord? Vermoedelijk zal een groot deel van de Stapal volgers het hoofd schudden en de schouders ophalen. Nee, so what? Mahbubani heeft een decennium geleden in zijn boek “The New Asian Hemisphere: The irresistible Shift of Global Power to the East” (2008) uitgelegd waarom het machtsevenwicht na de val van de Berlijnse Muur, het uiteenvallen van het WP en de implosie van de Sovjet Unie naar het oosten aan het verschuiven was.

Golf van Perzië. Afb: Flickr.

Machtsverschuivingen

China
In de IOR (Indian Ocean Region) woedt een concurrentie strijd om de regionale hegemonie tussen China en India. China concentreerde zich op een verticale uitbreiding van zijn invloedssfeer in de richting van havens aan de IOR. Vanuit die havens observeert en controleert China de belangrijke transitieroutes van de Perzische Golf naar de Straat van Malakka; bouwt infrastructuur voor luchtplatformen en maakt door de aanleg van landpijplijnen het hartland van China toegankelijk. Omdat bijna 50% van de totale Chinese energiebehoefte uit de pijplijnen van het Arabische schiereiland vloeit en 80% daarvan door de straat van Malakka naar China wordt getransporteerd, is China druk bezig om m.b.v. een “string of pearls strategy”[1] de competitie en concurrentiestrijd in de IOR met India in zijn voordeel te beslissen en het westen o.m. de toegang tot Aziatische kusten en het Aziatische binnenland te ontzeggen. Gelet op het feit dat China in 2018 een weliswaar beperkte Blue Water strijdmacht operationeel heeft en de behaalde resultaten lijkt China op de goede weg te zijn[2].

De nieuwe zijderoute

China is niet alleen bezig om zijn invloed in de IOR uit te breiden. Zij is ook bezig om het Chinese hartland middels een 21^ste eeuwse zijderoute open te breken om de Amerikaanse omsingeling te omzeilen[3]. Washington die de nummer een positie als fossiele brandstof producerend land heeft overgenomen, kan door die omsingeling de oliekraan eenvoudig dichtdraaien (een politiek instrument dat Moskou in het verleden een aantal keren heeft toegepast). Die Nieuwe Zijde route gelanceerd onder de naam Belt & Road Initiative (Gordel en Weg Initiatief), is een enorm netwerk van zee- en landroutes ter waarde $ 900 miljard. Die Chinese inspanning doet denken aan de handelsstrategie van Nederland die 400 jaar geleden streefde naar een imperium van handel en krediet. Het is niet zoals de klassieke zijderoute een infrastructureel initiatief, maar heeft veel meer en virtueel karakter in termen van investeringen, kredietverleningen, handelsovereenkomsten en tientallen Speciale Economische Zones[4]. In totaal wil het land maar liefst $ 4.000 miljard investeren in 64 landen, goed voor een bevolking van 3 miljard mensen[5].

India.
De Economie van India groeide in een jaar van 5,6% in juli 2017 naar 7,7% in mei 2018 en overtrof die van China die op 6,6% bleef steken. In tegenstelling tot China bevindt de Indiase economie zich nog in een begin stadium en kan zich nog verder ontwikkelen en doorgroeien. Daarentegen heeft India nog steeds een begrotingstekort van 0,7% BBP tegen een Chinees begrotingsoverschot van 1,3% BBP. India leeft dus nog steeds boven zijn stand en het blijft dus ondanks de groei, oppassen.

India stemde zijn inspanningen mede door het bezit van havens aan de Indische Oceaan meer af op een horizontale expansie van diens invloedssfeer. Delhi hanteerde daarvoor een drie stappen strategiem waarbij de eerste stap naar het oosten gericht was (aka Look East Strategy), naar de grenzen van het voormalige Britse imperium uitstrekkend van het Iraanse plateau tot aan Birma westen om een Chinese dreiging in te kunnen kapselen. De voortdurende instabiliteit in de gecombineerde Afghaans-Pakistaanse regio komt daarbij slecht uit. De twee stap was er op gericht om grensgeschillen met China in eigen voordeel te beslechten. De competitie aangaan met China inde IOR en het westen van het Aziatische continent was de derde stap. Bij die stap spelen de Malediven, Seychellen, Oost Afrikaanse staten (Tanzania, Mozambique, Kenia en vooral Somalië) een belangrijke rol.   De laatste twee jaar heeft India zijn speerpunt verschoven naar de eilanden in de Stille Oceaan en de westkust staten van Zuid Amerika. In feite een streven dat doet denken aan het voormalige Groot Indiase Rijk.

Omdat de geostrategische ambitie een combinatie moet zijn van interesse, ambitie, vermogen en beperkingen, is India druk bezig  om zijn maritieme reikwijdte uit te breiden middels een Swing role Blue Water maritieme component De economische groei maakt het eindelijk mogelijk om diens power projection vermogen af te stemmen op de verlenging van zijn geostrategische polstok. Bovendien heeft Delhi de diplomatieke inspanningen geïntensiveerd om de steun van Vietnam, Australië en Japan te krijgen en de samenwerking met de USA versterkt om China in zijn expansie pogingen af te remmen.

Islamitisch Spanningsveld
In het Midden Oosten is door de Arabische wervelstormen, burgeroorlog in Syrië en de concurrentiestrijd om de heerschappij in de moslimwereld ook een machtsverschuiving herkenbaar. Niet alleen tussen Sjiitische en Soennitische stroming, maar ook tussen het moderniserende (Saudi Arabië) en pure (IS; Qatar) Wahabisme. Vooral door de voortdurende passieve houding van het westen (meer woorden dan daden, gebrek aan eensgezindheid en consistentie), (gedeeltelijke) terugtrekking van Amerikaanse troepen uit Irak (2010) en Afghanistan (2012) en de voortgaande nucleaire ontwikkelingen, dreigt Iran met steun van de Shi’a gemeenschap in Irak, Syrië en de extreem islamitische enclaves rond Israël, de regionale machtsfactor in het gebied tussen Middellandse Zee en Hindu Kush-Pamir gebergte te worden. De dreigende woorden die het land heeft uitgesproken richting Europa en Amerika om sancties te beantwoorden met het uitbreiden van de steun aan het Jihadisme, sluiten van de oliekraan en het afsluiten van de straat van Hormuz zouden voor het Westen redenen geweest moeten zijn om structurele alternatieven te vinden en te implementeren. Die kans leek in 2015 door het intentie verdrag tussen de westerse staten en Iran aanvankelijk verkeken te zijn, maar door het hardhandige en doeltreffende optreden van Trump gloort in die regio weer enige hoop.

De wereld van Mahbubani in 2008

Kishore Mahbubani. Afb: Wikimedia-commons

Een decennium geleden voorspelde Mahnbubani dat de wereld in de loop van de 21^ste eeuw er anders uit zou gaan zien. Volgens hem wezen signalen er op dat mochten islamitisch extremistische krachten er in slagen om de macht in het Midden Oosten en Noord Afrika over te nemen, sturende beschavingen verder uit elkaar zouden drijven en instabiliteit een structureel element van het bestaan zou gaan vormen. Kishore Mahbubani signaleerde in zijn boek een aantal tekortkomingen en verluchtigde die met een aantal uitspraken die binnen de westerse wereld tien jaar geleden al tot nadenken hadden moeten stemmen. De flaws, de tekortkoningen opgelijnd:

• #1: inability to practice what it preaches in this respect: to speak truth to power. This is revealed in the reluctance of western governments to discuss the most catastrophic reversal in the field of human rights: the decision by the US government to defend the use of torture.
• #2: the refusal to recognize its track record of double standards in the promotion of human rights and democracy. When a western country has to choose between promoting its values or defending its interests, interests always trump values.
• #3: when presented with a choice between doing good and feeling good, the west almost always chooses the latter because it costs less.

Aan de hand van die drie tekortkomingen concludeerde Mahbubani: “the time therefore has arrived for a new discourse between the west and the rest on freedom and democracy. In december 2008 we will celebrate the 60^th anniversary of the Universal Declaration of Human Rights. This may well provide an opportunity for the west to change course; nothing can or will prevent it lecturing the world on human rights. But it could nevertheless learn to do something new: to listen to the voices from the rest of the world”. Welnu, dat is tot de dag van vandaag nog steeds niet van de grond gekomen.

Schaduwen van 2018

Zijn boek “Has the West Lost it?” (2018), het vervolg van zijn wijsheden uit 2008, reflecteert een aantal gevolgen van de onjuiste inschatting in de achterliggende tien jaar. Waarom constateert hij dat het Westen blijkbaar de kluts kwijt is? Vooral omdat de Westerse elite (politici, grote entrepeneurs, banken, Hollywood en sporticonen en media), gelooft dat zij de wereld beter begrijpt dan wie ook. Uit columns in westerse vooral liberale naar politiek correcte gedachtegoed overhellende netwerken[6] kan de doorsnee burger vrijwel dagelijks constateren dat die nieuwsnetwerken ervan overtuigd zijn dat zij het gelijk aan hun zijde hebben. Ze weigeren in te zien dat bij het aanbreken van de 21^ste eeuw een nieuw historische tijdperk is begonnen.

Die doorsnee burger begrijpt wellicht beter dan de verblinde westerse elite dat zijn leiders op het politieke podium een groot aantal bijna onherstelbare misstappen heeft begaan. De inval in Irak, de onderschatting van de tribale effecten van de Islam, de omgang met het post Sovjet Unie Rusland en de ongebreidelde inmenging in binnenlandse aangelegenheden na de val van de Berlijnse Muur, het uiteenvallen van het Warschau Pakt en de implosie van de Sovjet Unie. Voorbeelden? De Rozenrevolutie in Georgië (2003), Oranje of Kastanje revolutie in de Oekraïne (2005), Paarse Revolutie in Irak (2005), Tulpen revolutie in Kirgizië (2005), Jasmijn revolutie in Tunesie (2010) en de Lotus revolutie in Egypte (2011). Don Levin verbonden aan de Carnegie Mellon University heeft m.b.v. een door hen opgezette database kunnen vaststellen dat het westen in de periode 1946-2000 ruim 80 keer zich heeft bemoeid met verkiezingen in niet-westerse landen met het doel het westerse democratische model in te voeren.

G7 meeting Duitsland 2015. Afb: wikimedia-commons

Verblind door hoogmoed heeft het Westen ook een aantal belangrijke economische waarschuwingen gemist. Het negeerde het feit dat India in 2014 Japan voorbij streefde en diens plaats als de op twee na grootste economie innam. Ook negeerde het westen de enorme economische stappen die China in de achterliggende 18 jaar heeft gemaakt. In 2000 was de Amerikaanse nominale BBP bijna negen keer zo groot als dat van China; in 2010 nog maar 2,5 en in 2014 was China gemeten in koopkracht de grootste economie. Blijkbaar hebben de arrogante westerse leiders ook even gemist dat opkomende economieën aka E7[7], in de achterliggende 18 jaar de leidende rol van de G7[8] in de wereldwijde economische groei stap voor stap hebben overgenomen. hebben overgenomen. De G7 was in 2015 verantwoordelijk voor 32% en de E7 voor 36%. Tot 2015 was het Westen de locomotief voor de mondiale economische groei en de rest fungeerde als bijwagen. Nu vormt de rest vooral door de explosieve export van China naar de USA de locomotief en kunnen lidstaten van de G7 proberen aan te haken.

De doorsnee burger ervaart veranderingen aan den lijve. Zijn leven wordt ontwricht door fundamentele veranderingen in de levensomstandigheden, die de elite bespaard blijft en hij en zij constateren dat westerse politieke leiders niets doen om die effecten te stoppen resp. te dempen. Het gros van de Westerse leiders kijkt weliswaar minachtend naar de proleet Trump en veroordeelt dat deel van het Britse electoraat dat voor de Brexit koos, maar het westerse electoraat constateert dat Trump doet wat hij heeft beloofd en de ellende die de Europese burger zou treffen bij een Brexit is uitgebleven. Die verschillen in observatie en beleving verklaren volgens Mahbbubani o.m. de opkomst van conservatieve leiders als Trump en de wens van een samenleving om zich af te wenden van het logge geldverslindende ondemocratische lichaam in Brussel dat de naam Europese Unie draagt[9]. Daarom is het niet verrassend dat die doorsnee burger zijn politieke leiders en de eens zo geloofwaardige media wantrouwt en steeds meer gebruik maakt van internet om op zoek te gaan naar websites en blogs die de realiteit beschrijven zoals de burger die om zich heen ziet veranderen.

Hoe gaat het Westen om met een andere wereldorde?

Na bestudering van de achterliggende twee millennia concludeerde Mahbubani dat van het begin van de christelijke jaartelling tot de start van de bloeiperiode van de Industriële Revolutie, China en India de twee grootste economieën waren. Hoewel het westen in de daaropvolgende 200 jaar de economische macht heeft overgenomen, kan dat bezien in de context van die twee millennia, als een historische uitschieter beschouwd. En aan uitschieters komt volgens Mahbubani onherroepelijk een einde. Dat is wat op dit moment volgens hem gebeurt.

Mahbubani stelt vast dat een nieuwe wereldorde klaar staat om de economische hegemonie van het Westen over te nemen. In die wereldorde zal China en wellicht India de voorste rijen bezetten. Dat hangt mede af van de concurrentie strijd om de heerschappij over het Indische Oceaan bekken (IOR) waar de belangrijkste energie – en handel transitie routes van oost naar west v.v. lopen. Die concurrentiestrijd zal intensiveren nu beide landen in de nabije toekomst in staat zullen zijn een (beperkte) Blue Water maritieme component[10] op het water te brengen. Mahbubani vraagt zich af hoe de westerse elite zal en kan omgaan met die nieuwe situatie.

Off the High Horse

Volgens hem moet het Westen de messias instelling verlaten; niet meer kiezen voor domineren en het interveniëren in binnenlandse aangelegenheden van andere landen loslaten. Alleen door beïnvloeding zal het Westen volgens hem nog belangrijk kunnen zijn op het geopolitieke vlak.

De ontwikkelingen in de komende vijf jaar zullen bevestigen of Mahbubani het bij het rechte einde heeft. In een ding heeft hij meer dan gelijk: de westerse elite moet haar onterechte arrogante kijk op de wereld om haar heen, laten varen en het welzijn van de eigen samenlevingen boven aan de prioriteitenlijst zetten. Die elite moet eindelijk leren begrijpen dat zij niet de wijsheid in pacht heeft, niet voortdurend de eigen mondiger wordende samenlevingen kan blijven vertellen hoe zij hun leven moeten leven en andere staten verplichten om het westerse democratische model in te voeren.

———————————————

[1] Zie artikel “Strijd om de heerschappij in de Indian Ocean Rim”.

[2] Gwadan en Pasni in Pakistan om de activiteiten naar en door de straat van Hormuz te obeserveren; Hambastola op Sri Lanka, Chittagong in Bangladesh, Coco eilanden in de Golf van Bengalen en verschillende lokaties in Birma om de bewegingen op de transitie route van de straat van Malakka naar de straat van Hormuz v.v. in het oog te houden.

[3] Washington heeft meer dan dertig militaire bases, steunpunten of trainingscentra rondom het Chinese subcontinent ontplooid. Tegen 2020 zal zestig procent van de totale Amerikaanse vloot gestationeerd zijn in de regio.

[4] Volgens Stratfor, een vooraanstaande Denktank, zijn het commerciële garnizoenen in internationale toeleveringsketens waardoor China zijn handel veilig kan stellen zonder de rommel van koloniale onderwerping.

[5] Dat is ongeveer 30 keer de jaarlijkse ontwikkelingshulp van de rijke landen. Het is daarmee veruit het grootste programma sinds het Mashallplan voor de wederopbouw na WOII in Europa

[6] NY Times; Financial Times, Washington Post, Huffington Post, Wall Street Journal, The Economist, CNN, MSNBC, ABC en NBC

[7] E7: China, India, Brazilie, Mexico, Turkije, Indonesie en Rusland.

[8] G7: USA, Japan,  Duitsland, UK, Canada, Italie en Frankrijk.

[9] In zijn boek draagt hij twee grafieken aan die politieke leiders hun burgers hadden moeten tonen om uit te leggen hoe groot en snel hun levensomstandigheden aan het veranderen zijn. Hij duidt daarbij op de grafiek van McKinsey die een inzicht geeft in het verloop van het aandeel in het mondiale BBP in de periode tot na 2009 en de veranderingen in de leefomgeving die daar mede debet aan waren. Die grafiek toont de vrije val die China en India na 1820 hebben gemaakt. De tweede grafiek is afkomstig van de Britse journalist Martin Wolf die laat zien dat China en India hun aloude aandeel vrijwel hebben heroverd, terwijl het aandeel van Amerika en Europa is afgenomen en zal blijven slinken. De Britse politicoloog R.W. Johnsen beschrijft dat mede door de globaliseringszucht van het westen de productiviteit met bijna 74% is gegroeid en de lonen daarentegen slechts met 11 %.

[10] Een vier en onder bepaalde omstandigheden vijf of zelfs zes dimensionale gevechtskracht (lucht, grond, oppervlakte, onderwater, virtuele dimensie onder bepaalde omstandigheden aangevuld met aerospace) gebouwd rond een vliegdekschip en luchtplatformen die een afstand van duizenden mijlen kunnen overbruggen.