Blanke ontdekkingsreizigers brachten volgens overlevering spiegels en kraaltjes mee bij expedities naar donker Afrika. China’s globale expansie via het Zijderoute-initiatief bouwt in Europa voort op de verlening in 2009 van de concessie voor de haven van Piraeus als prelude op de slinkse annexatie van het Europese continent.
Afb: flickr.com
Ditmaal steunt de ‘ontdekkingsreis’ op creatie van banen en verdere investeringen in het gehavende Griekenland en volgt nu al de route van de oude Oriënt Express. Die leidt via de Balkan en eigenlijk zouden wij moeten spreken van de Chinese ‘Balkan-Express’ als de onstuitbare migratie van een termieten kolonie die wellicht de invasie van de islam binnenkort overvleugelt.
Is er iemand die naar het prijskaartje op lange termijn kijkt? Wij zijn, zowel in Brussel als in Den Haag, opgescheept met dames die internationale politiek zien als een prima gelegenheid om met hun mooiste theedoek om hun hoofd hun opwachting maken in Teheran, maar geen enkel blijk geven van geopolitiek inzicht: après nous le déluge!
Wie van Athene naar Piraeus rijdt, treft een woud van in het Chinees beschreven borden en vlaggen van de volksrepubliek China, die aangeven dat Cosco, de grootste expediteur ter wereld, hier de scepter zwaait. Dit Chinese staatsbedrijf heeft in luttele jaren meer voor Piraeus betekend dan de corrupte en incompetente Grieken in tientallen jaren daarvoor. De kwantumsprong is indrukwekkend: in 2017 werden vijf maal zo veel containers verladen als in 2010 en Cosco heeft 1500 nieuwe banen ter plekke gecreëerd in een land dat zelf slechts massale werkeloosheid creëert! Er zijn megadokken gebouwd voor gigantische cruiseschepen met meer dan 5000 passagiers, luxe hotels en een enorme shoppingmall, alles jaren eerder opgeleverd dan gepland. Piraeus past naadloos in het ‘one-belt-one-road’ initiatief van Xi Jinping uit 2013 en andere EU-lidstaten kijken met argusogen toe hoe arme broer Griekenland mogelijkerwijze ‘in de uitverkoop’ wordt binnengehaald door China. Grieks stemgedrag in de UN en de EU bij eventuele veroordelingen van China n.a.v. de annexatie van de Spratly-eilanden en de gebruikelijke schendingen van de mensenrechten is in handen van de ex-communist Tsipras héél erg voorzichtig geworden en duidelijk pro-Chinees. Zijn partij stond in de coalitie altijd klaar om de EU te verhinderen om meer in detail naar de Chinese investeringen te kijken.
De spoorverbinding van Griekenland via de Balkanroute naar West-Europa is essentieel voor de Chinezen en een blokkade ervan op het hoogtepunt van de migratie crisis door boze vluchtelingen die vastliepen op weg naar ‘betere oorden’ werd – volgens de goed geïnformeerde Frankfurter Zeitung in april jl. – op verzoek van de Chinese ambassadeur razendsnel ‘opgelost’. Tsipras is kennelijk heel erg ‘close’ met de Chinezen; reden waarom Amnesty International hem een gegijzelde van Beijing noemt en het is ook stuitend dat hij het land dat aan de bakermat van de democratie stond uit economisch opportunisme uitlevert aan een ordinaire dictatuur, die er geen moeite mee heeft om in ‘rotte appels’ te investeren waar professionele westerse investeerders geen trek in hebben. De (ex-)communisten die met Tsipras het land regeren lachen in hun vuistje dat zij nu vrij spel hebben om hun geestverwant China binnen te halen, zelfs de vakbonden doen mee aan dit neokolonialisme zonder de ‘gunboat diplomacy’.
De enige verdienste van Erdogan is dat Tsipras niet durft te riskeren dat de NATO-parasol wegvalt, dus hij zal niet al te hard van stapel lopen zonder de Amerikaanse rugdekking en hij biedt in Souda op Kreta de enige diepwaterhaven in Zuid-Europa voor de vliegdekschepen van de Amerikaanse 6e vloot. Het is onwaarschijnlijk dat Trump de zuidflank van de NATO onbewaakt aan Rusland en China zal overlaten en Tsipras kan zodoende aardig de schijn van een onafhankelijke buitenlandse politiek ophouden voor de bühne.
China heeft ondertussen hun ‘Balkan-Express’ op de Zijderoute geënt en is druk bezig met de aanleg van deze zijtak. De straatarme lokale politiek, die uiteraard geen enkele toegang heeft tot de internationale kapitaalmarkten, loopt al kwijlend rond bij de gedachte aan alle Chinese investeringen en vooral de goedkope langlopende kredieten. Zij zijn bereid hun ziel te verkopen, zonder zich af te vragen of en hoe de schuldenlast ooit terugbetaald kan worden, terwijl de lokale bevolking niet of nauwelijks profiteert van toenemende werkgelegenheid omdat de Chinezen, net als in Piraeus, vaak het krediet goedkeuren en vervolgens het hele project zelf ‘turnkey’ opleveren.
De komende hogesnelheidslijn van de ’Balkan-Express’ is gepland via Macedonië en Servië naar Budapest als tweede grote infrastructuur-‘testproject’ van de Zijderoute in Europa, waarnaar de Europese Bank voor Wederopbouw met argusogen kijkt. De Chinezen zien lage loonkosten en lage grondprijzen als groot voordeel, naast de nabijheid van de EU. De goederenstroom zal uiteraard éénrichtingsverkeer zijn, maar dat geldt voorlopig voor de gehele Zijderoute. In het ‘Belt & Road Forum’ werd desondanks vorig jaar in Beijing een aantal overeenkomsten met Servië getekend dat na Griekenland de tweede Chinese lieveling in de regio is. Zelfs de Bank of China heeft een kantoor in Belgrado, dat volledig in dienst van deze expansie staat en met name interesse toont om de ‘kleine broertjes’ zoals Bosnië, Albanië en Kosovo voor China te winnen. Nu profiteert slechts Servië, maar de Belgrado-Budapestspoorlijn wordt voor 85% gefinancierd door de Ex-Im Bank of China en is al begonnen met de aanleg. Maar aan de Hongaarse kant stagneert het 3 miljard euro kostende project door de Europese Commissie omdat Budapest geen tender had uitgeschreven; bovendien hebben technici er twijfels over of goederentreinen met 200 km. per uur door het bergachtige landschap kunnen denderen. De Chinezen hebben al een brug over de Donau bij Belgrado gebouwd en vorderen gestaag bij de overname van een staalfabriek verder stroomaf. Ook zijn een industrieel- en een technologiepark gepland in Belgrado, de bouw van een metro en een snelweg met peperdure tunnels naar Novi Sad, maar de bevolking wordt niet betrokken bij een langdurige economische ontwikkeling van de regio en profiteert evenmin van een overdracht van Chinese technologie.
Beijing koopt slechts invloed in de EU en maakt nu zelfs de Europese Commissie ruw wakker, omdat voorwaarden voor eerlijke concurrentie met voeten worden getreden. Maar nadat Donald Trump de farce van het Parijse klimaatakkoord achter zich heeft gelaten bevindt de EU zich steeds vaker aan de zijde van China, dat handig inspeelt op Trumps acties door zich als kampioen van de vrijhandel en regels van de WTO te presenteren. Deze wolf in schaapskleren cultiveert vriendschappen ondanks de onvermijdelijke confrontatie over mensenrechten en handelspolitiek, waarmee China de dienst in Europa wil gaan uitmaken…
Het gevaar is dat er altijd belangstelling bestaat voor geld, vooral ogenschijnlijk goedkoop geld, zeker na de financiële crisis die een investeringsgat achterliet van rond de € 330 miljard en vooral de zuidelijke lidstaten waren dankbare klanten voor China’s investeringen. Maar er klinken meer en meer sceptische stemmen omdat China helemaal niet van vrijhandel houdt, zoals het pretendeert. Integendeel, voor Europese bedrijven in de Chinese markt staat de deur nauwelijks op een kier en de Europese ambassadeurs in Beijing menen dat China met het Zijderouteproject probeert om de globalisering naar eigen hand te zetten. Voor één keertje hebben de diplomaten gelijk, want na de investeringen wordt de politieke dimensie steeds meer zichtbaar en de derde, militaire, dimensie waarvoor ik al waarschuwde zal dan niet lang op zich laten wachten!
Dit wordt bevestigd door Ivana Karaskova van de Tjechische ‘thinktank’ ProjektChinInfluence, die Chinese invloed in Oost- en Midden-Europa onderzoekt. In 2016 verwelkomden de ministers van Buitenlandse Zaken de samenwerking in het Zijderouteproject, mits voldaan zou worden aan de criteria van een open markteconomie om te voorkomen dat Europese ondernemers worden ondergespit. Dat is nu precies de niet zo goed verborgen Chinese agenda, bijvoorbeeld als bij inschrijvingen op projecten juist geen enkele transparantie bestaat en sociale- en milieuregels niet gerespecteerd worden (en dat door China dat zich als de kampioen van het nieuwe akkoord van Parijs opwierp!)
Volgens Karaskova is symbolisch voor de Chinese ‘bulldozerij’ het ‘16+1′-initiatief, waarbij elf voormalige communistische staten en vijf Balkanstaten zich aansloten in een Chinese poging om in deze landen dominante politieke invloed op te bouwen, zoals in de mediasector in Tsjechië. Als investeerder in de tv-zenders ‘TV-Barrandov’ en ‘Tyden’ krijgt China een sterk toenemende positieve pers, terwijl China net zoals Rusland probeert de breuklijnen in Europa uit te buiten teneinde landen van binnen uit te ondermijnen .
De Chinese investeringen hebben grote invloed, zoals bij de EU-top in juni 2017, toen een voorstel van Duitsland, Frankrijk en Italië om Chinese investeringen en de politieke gevolgen daarvan beter te screenen, bewust verwaterd werd. De schuldigen waren Nederland en Scandinavië als naïeve fans van de vrijhandel, maar ook Zuid- en Midden-Europese profiteurs van Chinese kredieten.
Het probleem van de EU is dat er geen visie kan worden verwacht van een ex-communistische kip uit Italië’s dwaze communistische circuit en op ons nationaal niveau hebben wij al evenmin een minister van Buitenlandse Zaken met statuur en visie… Verre van! Zelfs de secretaris-generaal van de NATO, Stoltenberg, die niet bepaald overloopt van heldere ideeën, trekt hier aan de bel met de suggestie dat lidstaten ook zelfstandig tot screening van Chinese investeringen overgaan, maar het brutale China gaat vrolijk verder met cyberdiefstal van (geheime) geavanceerde technologie en de verdeling en manipulatie van de Europese staten.
Er is dus weliswaar een ontkiemend ‘unheimisches Gefühl’ bij EU en diverse Europese regeringen, maar net als bij de invasie van de islam is en blijft men zoals altijd ziende blind en besluiteloos, en China lacht in het kleine vuistje.