De hoofdredacteur van de Neue Zürcher Zeitung, Eric Gujer, ziet hoofdschuddend toe hoe de opkomst van populisten duidelijk maakt dat veel Europeanen niet ‘nog ‘meer Europa’ wensen, maar ‘minder’, maar dat desondanks de EU de renaissance van de nationale staten niet serieus meent te hoeven nemen.
Afb: Flickr
Hij wijdt enkele interessante observaties aan het feit dat niet alleen de Italiaanse regeringspartijen, maar ook de Fransen, Grieken en Polen ‘hebben ontdekt dat alle problemen in de EU aan Duitsland liggen’. Plausibel idee of niet, het concept van één federaal Europa is op zijn retour, maar de reactie van de Brusselse politiek kan niet tegenstrijdiger zijn, want Brussel wil die renaissance juist met nog meer Europa tegengaan!
Geen van beide kanten in deze confrontatie kan een overdaad een intelligente ideeën verweten worden, maar feit is dat de EU een groot probleem heeft. Angela Merkel ziet – in een recent interview met de Frankfurter Allgemeine Sonntagszeitung – hoe de Duitse hoogconjunctuur wegloopt van voornoemde zuidelijke ‘slachtoffers’, maar komt met de typisch politieke gedachtenkronkel van ‘de snelle convergentie’ tussen de lidstaten (sic!). Haar desperate ‘oplossing’ is om alle lidstaten die op wetenschappelijk, technologisch en innovatief terrein achter lopen via een injectie van enkele tientallen miljarden euro’s ‘up to date’ te brengen. Haar droevige gebrek aan economisch en praktisch inzicht concurreert op eenzame hoogte met dat van Putin en Erdogan door te veronderstellen dat de onbetaalbare Franse en Italiaanse indirecte loonkosten of de zwakke infrastructuur van de Mezzogiorno daarmee plots verholpen zijn.
Dit terwijl Italië en Frankrijk (om een paar voorbeelden te noemen) sinds de jaren ’50 geen enkele voorafgaande economische hervorming doorvoeren, de jeugdwerkloosheid op recordhoogte is en al Merkels reddeloos verloren geld slechts als een zoethoudertje voor de knorrige populisten kan worden gezien? Merkel wil Duitslands de facto leidende positie in de EU consolideren en de critici gunstig stemmen onder het motto ‘Alles is te koop’. Voorwaar een groot, bezielend leidster, gespeend van ieder realisme en kennis…
Dit soort ‘hervormingen’ worden en werden ook met de mond beleden door Macron en diens zwakke voorgangers van de laatste decennia zonder dat er ooit iets veranderde, dus de ‘status quo’ is bedreigd en de regenten op het pluche in Berlijn, Parijs en Brussel weten zich daarmee geen raad, reden waarom Griekenland nooit uit de EU werd gezet.
Angst is een slechte raadgever en waanzinnige ingevingen als één collectief lidmaatschap van de EU in de UN Veiligheidsraad of een Europese Veiligheidsraad geven duidelijk aan wat een dorre geest Merkel heeft als haar communistische brainwashing haar in de steek laat! Doorploeteren is al jaren Merkels specialiteit maar het gaat nu om praktische ideeën tegenover het failliet van een politieke idée-fixe.
De financiële grondslagen van de EU en de euro zijn gebaseerd op soliditeit, spaarzaamheid en budgettaire discipline, begrippen die slechts in weinig lidstaten resoneren, dus de natte droom van de Brusselse ‘deep state’ van een steeds inniger federaal Europa leidt tot enorm onbehagen bij de kiezers, de ‘populus’ die zich meer en meer opwindt over de ideologische drammerij van de Brusselse elite. Men wil, zoals de UK, meer controle over het eigen lot bij de globalisering, de migratie en niet het gevoel krijgen dat ongekozen bureaucraten met hun land aan de haal gaan. In Italië zijn zodoende twee antagonisten uit de populistische hoek in elkaars armen gevallen, net zoals in Oostenrijk en Slovenië, terwijl Kaczynski in Polen en Orban in Hongarije eveneens op deze golf meesurfen.
De angst voor Merkels volstrekt ongecontroleerde migratie en de hersenloze wijze waarop twee blinde paarden als Juncker en Timmermans daarmee proberen door te drammen, hebben in Denemarken en – zowaar – in Zweden geleid tot een restrictiever immigratieconcept en in Duitsland stelt de AfD nu orde op zaken, geholpen door de CSU.
Men moet ziende blind zijn, zoals een Juncker, om te insisteren dat Europa steeds meer ‘gelijk wordt’ tegen de duidelijke wens der kiezers in en te denken dat dit alles met enkele weg gesmeten miljarden euro’s opgelost kan worden. Salonsocialisme is puur inefficiënt, dus onbetaalbaar maar er zijn grenzen aan die waanzin, maar ook aan de andere zijde van de medaille, zoals in het geval van de twee Italiaanse politici die denken aan het herfinancieren van hun nationale schuldenportefeuille en het aangaan van nieuwe schulden plus uittreden uit de euro en uit de EU. Ook zij worden niet gehinderd door enig gezond verstand en/of strategisch benul.
Engeland kan daarmee overweg, heeft een vitale economie met voldoende kritische massa om ook nog als vrijhandelsland te opereren en bezit alle nodige know how van financiële markten, zij het dat er slagvaardiger leiders nodig zijn dan Theresa May. Italië wordt echter stante pede een bananen-republiek met de economische motor in de Povlakte en het sleepanker ten zuiden daarvan; Salvini en Di Maio spelen met vuur.
Waar zij wèl baat bij kunnen vinden, en met hen veel andere lidstaten is een afbouw van de zwaar gepolitiseerde EU naar een economische unie als de EEG zonder de miljardenverslindende moloch in Brussel. Laat Europa maar weer ‘ongelijker’ worden zodat men ook goed de gemeenschappelijke factoren ziet en benut, zodat eenieder zijn eigen broek ophoudt en daarnaast profiteert van het voordeel dat uit de complementaire aspecten der samenwerkende landen vloeit. Dat leidt automatisch tot een Europa van twee snelheden, waarbij de zuidelijke landen hun weg uit de zelf veroorzaakte misère kunnen devalueren om later, wellicht veel later, zich bij de club aan te melden als zij hun eigen broek weer kunnen ophouden.
Alternatieven? Merkel is dik over haar houdbaarheidsdatum, Macron kan niemand, zelfs niet de meest gematigde Europa-sceptici overtuigen en de fundamentalisten zien hem totaal niet staan. Oostenrijks Sebastian Kurz is ook een stuk gematigder over uittreden uit de EU dan voor de verkiezingen, maar hij maakt wel duidelijk dat de tijden van de salonsocialisten voorbij zijn inzake asielpolitiek en al te veel federaliseren zoals Juncker dat graag ziet.
Wellicht dat er een realistische generatie politici aankomt die de gevaren van de federalisering helder zien, maar het potentieel van economische samenwerking appreciëren en benutten.