Kapitaalkrachtige landen zoeken in toenemende mate naar energie die kan worden hergebruikt en minder CO2-uitstoot veroorzaken zoals wind-, zonne- en ja, ook kernenergie. Die hang naar renewable energy zal de financiële basis van landen die hun economie hoofdzakelijk hebben gebouwd op olieïnkomsten, ernstig doen eroderen.
Afb: pixabay
Het gros van de leden van de OPEC gelooft nog steeds dat het allemaal niet zo´n vaart zal lopen en blijft volharden in het fossiele energiesprookje. De moderne beleidsbepalers in Saoedi-Arabië blijken de uitzondering te zijn en voorshands te blijven. Die lijken begrepen te hebben dat de zoektocht van hun kapitaalkrachtige westerse afnemers gaten in de nationale schatkist zal veroorzaken. Daarom schakelen ze stap voor stap over naar herbruikbare energie[1] en zoeken naar nieuwe bronnen van inkomsten. Nu het nog niet te laat is.
Downfall van Caracas
Venezuela is een van de olieproducerende landen die door een jarenlang wanbeleid in de ogen van een duistere toekomst staren en zijn schulden aan derden probeert af te betalen met digitaal geld. Maduro kondigde eind vorig jaar al aan dat Venezuela een door olie gedekte cryptovaluta zou gaan invoeren, en inderdaad werd in februari 2018 de el-petro ingevoerd gedekt door 5 miljard vaten uit de Orinoco-olievelden. Experts en Zuid-Amerikavolgers zien die invoering als een poging om de ingestelde Amerikaanse sancties te ontlopen.
Volgens de berichtgeving in de Times zou Rusland Maduro hebben gesteund in het creëren van de petrovaluta met als enige doel de Amerikaanse sancties te ondermijnen. De snelle reactie van Ruslands ministerie van BuZa om dat bericht als nepnieuws te kwalificeren, was opmerkelijk. Vooral als men bedenkt dat tijdens de ceremonie rond de invoering van de el-petro twee Russische adviseurs, zittend op de eerste rij – Denis Druzhkov en Fyodor Bogorodsky[2] – uitgebreid door Maduro werden bedankt voor hun bijdrage aan de strijd tegen het Amerikaanse imperialisme. Waarmee hij de strijd tegen het Amerikaanse sanctieregime bedoelde. Daaruit zou men kunnen vaststellen dat er een grote kern van juistheid schuilt in het bericht.
Moskou heeft al uitgesproken geen cryptogeld te accepteren voor het inlossen van de openstaande schuld. Wanneer die uitspraak wordt afgezet tegen de openstaande schuld van $3,15 miljard[3] en het feit dat Venezuela al jaren wordt geconfronteerd met een neerwaartse economische spiraal, hyperinflatie en dalende olieproductie, dan moet de kenner zich afvragen hoe Caracas zijn schuld aan Moskou wil gaan inlossen. Poetin heeft een sterke belangstelling voor landen in de achtertuin van Trump om te accentueren hoe bedreigend het is als een politieke tegenstander zijn grenzen van invloed oprekt tot aan het hek van diens achtertuin. Niet alleen Venezuela heeft de aandacht van Moskou. In 2017 hebben inlichtingenstructuren ook in Nicaragua, Russische adviseurs gespot. Rusland is dus druk bezig in de zuidrand van het Caribische gebied om vaste voet aan de grond te krijgen.
Vermoedelijk wordt gekozen voor een niet-financieel gekleurde optie: de militaire optie a.k.a. instemming (en geen toestemming omdat Maduro financieel met de rug tegen de muur staat) om net als in Belarus een Russisch militair steunpunt in het Caribische gebied op te bouwen. Maduro heeft een dergelijke optie eind 2017 al een keer hardop geopperd, toen Trump een militaire operatie op het territoir van Caracas niet uitsloot. Vorige week circuleerde het gerucht dat Lavrov, de Russische minister van Buitenlandse Zaken een niet-aangekondigde bespreking met Maduro over een oplossing van de uitstaande schuld zou hebben. Er werd gesmoezeld over een Russische basis.
Dreigt een nieuwe Cubacrisis in het Caribische gebied? Dat hangt mede af van de stappen die China zal gaan nemen. In de achterliggende 10 jaar heeft Beijing tot 2015 grofweg $50 miljard in de geldkluizen van Maduro gestort, in de vorm van olie-voor-geldovereenkomsten om fossiele energiebronnen voor China´s groeiende economie te waarborgen en om een anti-Amerika bondgenoot in Zuid-Amerika te hebben. Drie jaar geleden is de geldstroom uit Beijing (tijdelijk) opgedroogd, omdat Maduro gedwongen door de tuimeling van olieprijzen en daling van de olieproductie niet meer aan de afspraken kon voldoen en om een aanpassing van de overeenkomsten verzocht. Door de bovengenoemde ernstig dalende hyperinflatiespiraal waren bankbiljetten minder waard dan het papier waarop die gedrukt werden. Hoewel China niet van plan is om Caracas een nieuwe levensreddende financiële optie te bieden, hebben ze Maduro wel uitstel van de volledige betalingen gegeven. Hij hoeft alleen de rente van de leningen aan China betalen. Om met een Chinese spreuk aan te geven waarom voor die optie is gekozen: “Laat geen stenen vallen op iemand die al in de put is gevallen”.
Hoewel de schuld niet meer zo groot is, lijkt ook de openstaande $19 miljard[4] schuld een brug te ver. Omdat China een beleid voert dat nieuwe leningen pas verstrekt worden als de oude of lopende rekeningen compleet zijn afgelost, kan Maduro voorlopig naar nieuwe leningen fluiten. Dat betekent dat de optie om het ene (Russische) gat te vullen door het andere (Chinese) gat voorlopig in de prullenbak is verdwenen. Daarnaast verstoort het Amerikaanse sanctiebeleid niet alleen een terugbetaling, maar kan het land ook geen basiszaken kopen als voedsel. Mede door de genoemde oorzaken wordt Caracas door Beijing in dezelfde categorie plaatst als de verdreven Mugabe van Zimbabwe. Na decennia aan de macht geweest te zijn is het eens zo rijke Rhodesië door corruptie, nepotisme en zelfverrijking veranderd in het straatarme Zimbabwe. Volgens Chinese beleidskringen zal het niet lang duren of Maduro staat zo´n lot te wachten als Mugabe.
Onduidelijke nabije toekomst
De vraag is wat China, Rusland en Trump gaan doen als Maduro inderdaad het veld moet ruimen. Twee landen die hun geld zien verdampen en een anti-Amerikabondgenoot zien verdwijnen en een land dat geen Russische of Chinese satellietstaat in zijn achtertuin kan dulden. Op het Pentagon is men bekend met de krachten die de motieven van Beijing en Moskou voortstuwen en vermoedelijk zal pro-actief geïntervenieerd worden als de tijd rijp is. Wat de reactie zal zijn van Beijing en Moskou is voorlopig onduidelijk, maar dat er een reactie uit beide hoofdsteden niet kan uitblijven is helder. Vandaar de titel van dit artikel.
————————————————————
[1] Saoedi-Arabië heeft Vison 2030 en 2032 gelanceerd om in 2032 de nationale energiebehoefte voor de helft door herbruikbare (zon, wind, water en geothremische) en kern energie te dekken.
[2] Beiden zijn gelieerd aan de belangrijkste Russische banken en de mogols uit Poetins inner circle.
[3] Venezuela heeft een totaal schuld van meer dan $140 miljard.
[4] Er staat van het in 2010 geopende $20miljard lange termijn fonds nog ongeveer $ 10,4 miljard open; van de in drie delen opgesplitste gecombineerde China-Venezuelafonds (ieder deel telt $4 tot $ 5 miljard) staat nog ongeveer $ 8 miljard open.