Het internationale politieke praathuis

Het internationale Politieke Praathuis is tijdens de G20[1] in Hamburg weer eens samen gekomen. De politieke wereld en de media keken reikhalzend uit naar de ontmoeting tussen Trump en Poetin, en de schijn werd daardoor gewekt dat al het andere er niet toe zou doen.

Trump en Putin. Afb: http://en.kremlin.ru/events/president/news/55006

Volgens de as Berlijn-Parijs moest tijdens de bijeenkomst sterk doorgepakt worden op drie belangrijke agendapunten nl: verbetering van de internationale Financiële samenwerking en vooral de problematiek rond het vrije handelsverkeer, ook wel globalisering genoemd. De migrantenproblematiek en de klimaatsverandering, beter gesteld: het inlossen van het klimaatverdrag van Parijs.[2] Zoals te verwachten was, overschaduwde het eerste treffen van Trump en Poetin die agendapunten. Daarnaast concentreerden de media hun berichtgeving op de vernietigende Schwarzes Block Antifa tornado die een spoor van vernielingen en plunderingen door Hamburg trok. Het gevolg is dat een gedegen analyse van de resultaten van de bijeenkomst vooralsnog achterwege is gebleven.

Internationale hobby´s

Door het steeds sterker naar links georiënteerde westerse politieke bestel is de internationale politieke agenda voortdurend gericht op linkse hobby´s als migratie, klimaat en globalisering. De laatste wordt merkwaardig genoeg door nationale hobbyclubjes herhaaldelijk als de belangrijkste reden gezien voor massamigratie en ‘klimaatverandering’. Het was vóór de bijeenkomst duidelijk dat de USA van Trump een geheel andere visie op de drie agendapunten had en daardoor een algemene overeenstemming hierover nooit gerealiseerd kon worden.

Trumps besluit om voor de G20-bijeenkomst eerst Polen te bezoeken en niet Groot Brittannië, Italië of Frankrijk, was een duidelijke hint naar het duo Merkel – Macron over hoe hij zich tijdens de migratiediscussie zou opstellen. In Warschau verwees hij naar zijn plan om middels een muur de massamigratie uit Mexico een halt toe te roepen en  steunde in zijn toespraak Duda´s besluit geen migranten op Pools grondgebied te accepteren. Trump verklaarde voor tienduizenden enthousiaste Polen volledig begrip te hebben voor het Poolse standpunt de grenzen te sluiten. Polen is volgens Trump door zijn geschiedenis en zijn hedendaagse opstelling een voorbeeld voor de rest van Europa en bewijst dat de verdediging van vrijheid en beschaving niet alleen een kwestie is van middelen, maar ook van wil en inzet. In zijn woorden “……today we’re in the West, and we have to say there are dire threats to our security and to our way of life. You see what’s happening out there. They are threats. We will confront them. We will win. But they are threats….”.

In Polen werd duidelijk dat Trump de Midden – en Oost Europese landen volledig steunde in hun beslissing de grenzen te sluiten voor  migranten en gelukszoekers uit zogenaamd veilige Afrikaanse en Aziatische landen.

Vóór de G20-bijeenkomst was ook duidelijk dat over het netelige onderwerp klimaatverandering geen overeenstemming zou worden bereikt. Op 1 Juni 2017 verklaarde Trump dat hij zich niet gebonden voelde aan het Obama-standpunt en zich niet zou houden aan het klimaatverdrag van Parijs. Vanzelfsprekend waren de zogenaamde onafhankelijke “kwaliteitsmedia” er als de kippen bij om de opstelling van de Amerikaanse president te veroordelen. De commentaren varieerden van “Het is tijdens de G20 bewezen: Vanwege Donald Trump beschouwt de rest van de wereld de USA niet meer als wereldleider (UK Independent[3]) via “De G20 leiders herverzekeren opnieuw steun voor het beleid van klimaatverandering en verzetten zich tegen de Verenigde Staten” (ABC) naar “Wanneer het klimaatverandering betreft: Het is de G19 tegen de Verenigde Staten”. (Slate[4])

Het is duidelijk wie de gevestigde media in de klimaatdiscussie als verliezer hebben gebrandmerkt, maar ook dat is geen verrassing meer.

In de marges werden er weliswaar een aantal bilaterale handelsafspraken gemaakt, maar een algemene consensus bleef uit. Daarnaast verweet de USA, staalproducenten in China en Europa van overproductie en schuldig aan ‘dumping’.  Veel opschudding wekte dat niet.

Trump – Poetin ontmoeting

Vooraf was het voor de media al duidelijk wie als overwinnaar uit de ring zou stappen. Vrijwel unaniem werd Poetin op voorhand als overwinnaar aangewezen. Nochtans had de trouwe America Watcher al kunnen vaststellen dat – gezien de sterke teksten uit de mond van Trump – Poetin zich geen enkele illusie hoefde te maken over een gewenste versoepeling van westerse sancties en een scheuring binnen de NAVO. Uit de door Trump afgevuurde waarschuwingsschoten was al helder geworden wat zijn stellingname in beide kwesties is.  Deze waarschuwingschoten opgelijnd:

• Today, the West is also confronted by the powers that seek to test our will, undermine our confidence, and challenge our interests. To meet new forms of aggression, including propaganda, financial crimes, and cyberwarfare, we must adapt our alliance to compete effectively in new ways and on all new battlefields.

• We urge Russia to cease its destabilizing activities in Ukraine and elsewhere, and its support for hostile regimes — including Syria and Iran — and to instead join the community of responsible nations in our fight against common enemies and in defense of civilization itself.

• Americans know that a strong alliance of free, sovereign and independent nations is the best defense for our freedoms and for our interests. That is why my administration has demanded that all members of NATO finally meet their full and fair financial obligation.

• To those who would criticize our tough stance, I would point out that the United States has demonstrated not merely with words but with its actions that we stand firmly behind Article 5, the mutual defense commitment. 

Wat overbleef waren de ontwikkelingen in het Midden Oosten, de vermeende Russische inmenging in de Amerikaanse presidentsverkiezingen en de toestand in het oosten van Oekraïne.

Na de ontmoeting liet de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Rex Tillerson weten dat de twee presidenten het eens waren geworden over een tijdelijke en plaatselijke wapenstilstand in Syrië. Niet echt opzienbarend, omdat vertegenwoordigers van Rusland en Syrië aan de ene kant en de USA met verzamelde Syrische vrijheidsstrijders en Jordanië aan de andere kant, al vóór de G20 een uitgebreid plan hadden uitgewerkt. Er werd dan ook niet veel tijd besteed aan dit agendapunt.

De door Democraten en liberale pers veronderstelde inmenging in de Amerikaanse presidentsverkiezingen was een tweede voor de buitenwereld interessant agendapunt.

Trump heeft voortdurend benadrukt dat inmenging voor hem altijd onaanvaardbaar was en hij bij herhaling “ernstige consequenties“ aan een dergelijk optreden zou verbinden. Vermoedelijk was die verklaring voor Poetin aanleiding om een – tot de bilaterale opgeschorte – uitwijzing van 35 VS diplomaten te effectueren. Het was te verwachten dat de hiervoor genoemde “kwaliteitsmedia” bleven benadrukken dat Trump onvoldoende aandacht had besteed aan de in de ogen van dezelfde MSM’s zogenaamde “inmenging” in de Amerikaanse presidentsverkiezingen, die overigens nog in onderzoek is.

Kurt Volker. Afb: https://de.wikipedia.org/wiki/Datei:Kurt_Volker.jpg

Wat de toestand in Oekraïne betreft is van een echte discussie waarin beide presidenten bereid waren om water in de wijn te doen, niets terechtgekomen. Ze hadden en hebben nog steeds diametraal tegengestelde opvattingen. Trump blijft bij zijn standpunt dat Rusland eerst de bepalingen van de MINSK-2 overeenkomst moet uitvoeren.[5] Daarenboven kondigde Trump aan dat hij Kurt Volker[6] als speciale afgezant had aangewezen om namens de USA in de onderhandelingen tussen het Kremlin en Oekraïne te bemiddelen. Voorshands handhaaft de USA sancties tegen Rusland[7] en blijft een verbetering van de contacten tussen Washington en Moskou voorlopig in de koelkast staan.

In een politiek Praathuis is nooit sprake van vooruitgang

Zoals in het verleden vaak is bevestigd, hoeft men zich geen illusies te maken dat bijeenkomsten als de G20 tot structurele successen zullen leiden.

De verbale  confrontatie tussen RF en USA  gaat ook na Hamburg door, omdat die zich concentreert op de ordening op de internationale politieke bühne. Het geschil heeft een fundamenteel karakter. Essentieel is dat de confrontatie niet in een gewapend conflict uitmondt. Positief is dat het Witte Huis de normalisering van de betrekkingen met het Kremlin wil blijven nastreven. Maar niet ten koste van alles. Trump is geen inch afgeweken van zijn bekende standpunten en heeft voet bij stuk gehouden. Poetin heeft persoonlijk kunnen ervaren dat er een andere Amerikaanse president aan het roer in Washington is gekomen. Een die de confrontatie aangaat en grenzen stelt.

Vermoedelijk is het bij beide presidenten helder geworden dat grensoverschrijdende problemen alleen door samenwerking tot een goed einde gebracht kunnen worden. De overeenkomst  om de toestand in het zuidwesten van Syrië te stabiliseren, is binnen die context een optimistisch signaal en wanneer beide grootmachten er inderdaad in slagen dan zou dat de start van een nieuwe détente kunnen zijn en kunnen beide grootmachten samen een model gaan uitwerken om regionale brandhaarden te stabiliseren als randvoorwaarde voor vrede en veiligheid.

Nu de tegenstellingen en de kloof tussen USA en Rusland groter resp. dieper zijn dan in de tijd van de Sovjet-Unie, is een dergelijke aan bepaalde spelregels gebonden samenwerking noodzakelijk om de confrontatie vreedzaam te laten blijven. Dat lukte in de Koude Oorlog. Hamburg heeft ook onderstreept dat persoonlijke ontmoetingen in een kleinere setting eerder tot resultaten leiden dan discussies in een internationaal politiek Praathuis.

—————————————————–

[1] De G20 is een samenwerkingsverband van 19 van de meest belangrijke landen en de Europese Unie, die tot doel heeft om een forum te zijn voor samenwerking en overleg met betrekking tot  het internationale financiële systeem. De vergadering vindt op ad-hoc basis, doch meestal jaarlijks, plaats in een van de aangesloten landen. Duitsland had aangeboden de vergadering in Hamburg te organiseren, waarbij ook (regerings)leiders van enkele andere landen/ internationale organisaties werden uitgenodigd.

[2] Officieel: 2015 United Nations Climate Change Conference, ook wel COP21 of CMP11, is een klimaatconferentie van het UNFCC (United Nations Framework Convention on Climate Change, Nederlands: klimaatverdrag), die van 30 november tot 12 december 2015 plaatsvond in de Franse hoofdstad. De conferentie leidde tot het sluiten van het Akkoord van Parijs dat op 22 april 2016, de Dag van de Aarde, in New York door 174 landen inclusief de Verenigde Staten is ondertekend.

[3] In 2015 verkocht aan de Russische oligarch Alexander Lebedev.

[4] Links-progressieve krant, gelieerd aan de Washington Post.

[5] Ontruimen van Russische eenheden uit de Donbas, (zonder de Krim in het bijzonder te noemen), terugtrekken van zware wapens uit de grensstreek tussen het Oekraïense leger en de Kremlin proxy ’s uit de DPR en LPR, en overdragen van de grenscontrole aan Oekraïne.

[6] Volker, een carrièrediplomaat en hardliner die bekend staat om zijn rechtlijnige standpunten, was de Permanente US vertegenwoordiger bij de NAVO.

[7] Een tegenvaller (alweer) voor Angela Merkel die had gehoopt op een verzachting van de sancties wanneer Rusland zich tijdens de ontmoeting inschikkelijker zou hebben getoond.

Deze sancties zouden namelijk een tegenslag kunnen zijn voor het uitvoeren van het Nordstream-2 project waarbij Russisch gas, met omzeilen van Oekraïne, rechtstreeks van Vyborg (Rusland) naar Duitsland  (Greifswald) kan worden gebracht.