Eén van de eerste artikelen die ik schreef voor OSL-Stavast, inmiddels zo’n drie jaar geleden, ging over het aan banden leggen van de export van uitkeringen – met name kinderbijslag – naar Marokko, in het kader van het zogenaamde woonlandbeginsel. Dit hield in dat uikeringen zouden worden aangepast naar de levensstandaard van het betreffende land. Uiteraard stonden de betreffende landen meteen op hun achterste poten om te protesteren tegen die inperking en wezen op de verdragen die daarvoor waren afgesloten.
Villa marokko. Afb: wikimedia.commons
Het kwartje is drie jaar verder eindelijk gevallen in politiek Den Haag: een meerderheid in de Eerste Kamer heeft ingestemd met een wetsvoorstel om de export van bepaalde uitkeringen naar Marokko te verminderen. De Tweede Kamer had zich recent al voorstander getoond van het voorstel van minister Asscher van Sociale Zaken. Dat de Eerste Kamer met de wet in zou stemmen, komt niet onverwacht. De PvdA stemde wel tegen, net als in de Tweede Kamer, terwijl het een voorstel van een minister van de eigen partij betrof, maar het mag dan ook als bekend worden verondersteld dat de core business van onze sociaal-democraten bestaat uit met graagte met andermans geld strooien.
De uitkeringskwestie sleept al jarenlang. Verschillende regeringen probeerden te zorgen voor een lagere nabestaanden- en arbeidsongeschiktheidsuitkering aan Marokkaanse Nederlanders die in Marokko gaan wonen. Volgens de Nederlands overheid is het levensonderhoud daar goedkoper en kan iemand daarom met minder geld rondkomen. Dit werd echter verhinderd door een uit 1972 stammend verdrag met Marokko. Opzegging van dat akkoord lag voor de hand, maar dat zou de samenwerking met Marokko op andere vlakken in gevaar kunnen brengen. Men denke hierbij aan het uitleveren van criminelen of het opnemen van uit Nederland teruggestuurde illegalen.
Indien het verdrag wordt opgezegd, worden er met ingang 1 januari 2017 geen nieuwe uitkeringen meer geëxporteerd naar Marokko. Er is nog een theoretische kans dat het niet zover komt. Minister Asscher stelde eerder een deadline van 23 februari, voordat hij zijn brief naar de Marokkaanse regering zou sturen om het verdrag te beëindigen. Marokko heeft nog enkele dagen de tijd om toch overeenstemming met Nederland te bereiken. Het probleem is echter dat het dan slechts nieuwe uitkeringen betreft en dat de verstrekking van bestaande uitkeringen derhalve gewoon blijft doorgaan. Dit is mijns inziens een onwenselijke situatie: de export van uitkeringen naar dergelijke landen dient in zijn geheel aan banden te worden gelegd.
Een treffend slecht voorbeeld werd ooit uitgezonden door de NOS: een Marokkaanse jongedame vertelde in het betreffende verslagje, opgenomen in een weelderig ingericht appartement in Marokko, dat ze op basis van haar uitkering een hypotheek had kunnen krijgen, dat ze alleenstaand was en dat ze verder geen inkomen had. De conclusie die daaruit getrokken kan worden is dat het nooit de bedoeling zijn dat Nederland opdraait voor afbetaling van de eigen woning van een Marokkaanse uitkeringstrekker en als zij een inkomen nodig heeft, begint het ermee dat ze dan maar eens een baan moet gaan zoeken in plaats van te blijven teren op de portemonnee van de Nederlandse belastingbetaler. Gratis geld bestaat niet, al denkt het merendeel van de linkervleugel van het politieke spectrum daar klaarblijkelijk anders over.