Op 9 september stemde de Tweede Kamer over een initiatiefvoorstel van SGP-fractieleider Kees van der Staaij om de Grondwet te wijzigen, zodat voortaan een tweederde meerderheid nodig is voor de parlementaire goedkeuring van Europese verdragen. Het wetsvoorstel was al in 2006 ingediend door Kees van der Staaij (SGP) en Mat Herben (LPF), maar de behandeling sleepte zich jarenlang voort. Ook bij de VVD is inmiddels het inzicht gegroeid dat het zo niet verder kan met Europa, zodat een nipte meerderheid van 77 Kamerleden vóór stemde. Tegen stemden uiteraard de eurofiele partijen D66 en GroenLinks, maar ook bij de PvdA en het CDA hebben de realisten het onderspit gedolven. Het voorstel moet nu naar de Eerste Kamer, waar met name 50-Plus zich eens goed achter de oren moet krabben, want het is onbegrijpelijk dat een ouderenpartij het eurofiele kamp steunt.
Op dit moment is voor de goedkeuring van ingrijpende Europese verdragen een gewone parlementaire meerderheid voldoende voor de ratificatie. Dat is vreemd omdat internationale verdragen voorrang hebben op onze Grondwet, die zelf alleen met een tweederde meerderheid in twee zittingsperiodes kan worden veranderd. Alleen als internationale verdragen op onderdelen strijdig zijn met de Grondwet of tot aanpassing daarvan aanleiding geven, schrijft de Grondwet in artikel 91 voor dat de Kamers met tweederde meerderheid moeten instemmen. Hoe weinig betekenis het huidige artikel 91 heeft, bleek toen regering en Raad van State in 2005 zeiden dat voor parlementaire goedkeuring van de Europese Grondwet een gewone meerderheid voldoende was. Daarop nam ik als woordvoerder voor de Lijst Pim Fortuyn het initiatief om artikel 91 GW aan te vullen. Er is vele maanden aan gewerkt, met hulp van wetgevingsjuristen en een hoogleraar. Ik zocht steun bij de SGP. Kees van der Staaij is een onkreukbare jurist die eerder werkte bij de Raad van State. Uiteindelijk dienden Van der Staaij en ik het initiatiefvoorstel op 20 november in. Na de verkiezingen van 22 november 2006 verdween de LPF en heeft Kees van der Staaij het wetsvoorstel op uitstekende wijze alleen verdedigd in de Tweede Kamer. Het draagt nu terecht zijn naam. Tegenstanders hebben geprobeerd het wetsvoorstel weg te zetten als een ondoordacht voorstel van de LPF. Uit het bovenstaande mag blijken dat deze kritiek zeer onjuist is en bovendien Kees van der Staaij als eminent kenner van ons staatsrecht geen recht doet.
Tweederde meerderheid
Wij vinden dat in de toekomst voor de goedkeuring van nieuwe Europese verdragen standaard tweederde meerderheid vereist moet zijn. Het gaat daarbij om de funderende verdragen voor de EU, om wijziging van die verdragen, alsook om verdragen die de uitbreiding van de EU met nieuwe landen zoals Turkije mogelijk maken. Het belangrijkste argument voor dit voorstel is dat de Europese verdragen zeer ingrijpende consequenties hebben voor het Nederlandse politieke bestel. De positie en bevoegdheden van regering, volksvertegenwoordiging en rechtsprekende macht worden er rechtstreeks door aangetast.
Invoering van een hogere drempel is een logische waarborg om te voorkomen dat vergaande overdracht van bevoegdheden aan de EU lichtvaardig zal plaatsvinden. Het hanteren van een drempel van tweederde staat symbool voor de erkenning dat Europese verdragen vanwege hun grote invloed op ons constitutionele bestel alleen met een breed draagvlak in de volksvertegenwoordiging goedgekeurd kunnen worden. Zo’n drempel zal de regering ook stimuleren om bij de onderhandelingen over een nieuw verdrag het onderste uit de kan te halen voor Nederland. En het wijst de volksvertegenwoordiging op haar zware verantwoordelijkheid: Instemming met Europese verdragen is geen vanzelfsprekendheid, maar moet op een weloverwogen keus berusten. Het is ook een alleszins redelijk voorstel, gespeend van populistisch anti-Europa sentiment. Wel dwingt het de politieke partijen tot een duidelijke stellingname en maakt het een einde aan de stille wijze waarop de macht van Brussel werd uitgebreid. Heel misschien komt daar nu verandering in. Het is toch niet teveel gevraagd dat overeenkomstig onze Grondwet voor een ingrijpend besluit een tweederde meerderheid nodig is?
Lees ook:
http://nos.nl/artikel/2056812-kamer-werpt-drempel-op-voor-eu-besluiten.html