Het heeft het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport (VWS) behaagd om zorgverzekeraars toe te staan een kijkje in uw medische dossier te werpen. Aankondigen hoeft niet: het is voldoende dat u achteraf, bijvoorbeeld door een stom toeval, tot de ontdekking komt dat uw verzekeraar in uw spullen snuffelde. Het gedwongen opgeven van de privacy van de burger echter, is vergelijkbaar met het schieten op een vlieg met een kanon.
Afb: wikimedia.
De minister denkt met dit voorstel zorgfraude te kunnen bestrijden. In 2015 is er voor 11 miljoen euro aan fraude geconstateerd. Dat is 0,015% van het zorgbudget. De fraude die door patiënten is gepleegd bedraagt daarvan 1,4 miljoen euro. De overige 9,6 miljoen fraude wordt door zorgverleners of door tussenpersonen gepleegd. De zorgverzekeraars hebben in 2015 voor 505 miljoen euro aan onterechte declaraties geconstateerd. In 98% van de gevallen bleek het om vergissingen te gaan en in 2% van de gevallen om fraude. Dat bleek eerder uit de jaarlijkse inventarisatie van Zorgverzekeraars Nederland over het jaar 2015. Per saldo bedraag de fraude door burgers dus 0,002% van het zorgbudget en dat is kennelijk aanleiding om de zorgverzekeraars inzage te geven in dossiers waarvoor niet lang geleden de geheimhoudingsplicht voor artsen op van toepassing was.
Donorwet
Inmiddels heeft de Tweede Kamer eveneens een wetsvoorstel gehonoreerd van D66, waarin de overheid het beschikkingsrecht over uw stoffelijke resten toekomt: de donorwet. Voor uw dood is de overheid ook uw meester, namelijk door middel van de Belastingdienst: U werkt, maar bent niet capabel om te beoordelen waar de vrucht van uw arbeid aan besteed moet worden en zodoende wil de overheid de helft. Het gezelschap dat u de helft van uw inkomen al afhandig maakt, pikt nu zelfs uw lijk nog in.
Natuurlijk zou iedereen orgaandonor moeten willen worden, maar het gaat niet aan om dat verheven ideaal van D66 dan maar middels wetgeving dwingend op te leggen. Het is overigens nog maar de vraag of de nieuwe donorwet juridisch houdbaar is. Volgens hoogleraar Geert-Jan Knoops (De Telegraaf 14 september 2016) dient het recht op de onaantastbaarheid van het lichaam altijd voorop te staan. De rechtsgeleerde zegt dat er een afweging moet worden gemaakt tussen het recht op de onaantastbaarheid van het lichaam en het redden van levens. “Het is de vraag op welk accent je de nadruk legt”, zegt Knoops. “Het recht op de onaantastbaarheid van het lichaam dient, vind ik, voorop te staan”. Knoops pleit ervoor dat er een systeem wordt ontwikkeld waarbij de huisarts verplicht wordt de orgaandonatiewensen van zijn patiënten te registreren. Niemand kan die vraag dan nog uit de weg gaan. En dat zou leiden tot meer orgaandonoren. “Ik wil dat iedereen zelf zegt wat hij of zij wil. Ik heb het meegemaakt bij mijn moeder, die eind 2014 onverwachts overleed. Ik kreeg direct de vraag van de arts of ik toestemming gaf haar organen beschikbaar te stellen, terwijl we het daar nooit over hadden gehad. Wie ben ik om toestemming te geven om het lichaam van mijn moeder aan te tasten”?, meent Knoops.
Oorspronkelijk is de Eerste Kamer bedoeld als instrument om de voorgestelde wetgeving te toetsen op juridisch-technische consistentie. Het is te hopen dat deze Eerste Kamer haar werk beter doet dan de Tweede Kamer en dergelijke voorstellen linea recta naar de prullenbak verwijst.