Oproer in Opperste Sovjet

De Sovjetset van het eens zo machtige bolwerk van de PvdA is het toneel van heftige onlusten na de verkiezingsnederlaag afgelopen woensdag. De partijvoorzitter van wat inmiddels de ‘Partij van de Afgang’ is gaan heten moet het in het bijzonder ontgelden.

PvdA voorzitter Hans Spekman. Afb: Flickr.

Dat het mis is bij de PvdA kan geen verbazing wekken. De partij heeft maar liefst 75% van het electoraat zien vertrekken naar andere partijen en van een prominente rol in de landelijke politiek is geen enkele sprake meer. Of het terecht is om de povere resultaten op het bord van voorzitter Spekman te leggen, is vanaf de zijkant moeilijk te beoordelen. Het enkele feit echter dat links als geheel fors heeft ingeleverd maakt duidelijk dat daarvoor niet Spekman alleen verantwoordelijk kan worden gehouden.

Minister Ronald Plasterk van Binnenlandse Zaken vindt dat er “een heel groot probleem” is, dat niet aan één persoon te wijten valt. “Er is iets fundamenteel misgegaan” constateerde de bewindsman. De discussie of Spekman het veld moet ruimen, vindt hij daarom verkeerd. Ook onder andere prominenten in de partij is die mening voelbaar. Minister Bert Koenders van Buitenlandse Zaken meent dat er “geen bijltjesdag” georganiseerd moet worden, en stelt voor eerst maar eens rustig na te denken en de resultaten van dat denkwerk uiteindelijk aan de leden voor te leggen. De PvdA-leden buigen zich zaterdag in Utrecht over de toestand van de partij na het megaverlies van woensdag. De fractie van de Eerste Kamer komt vrijdag nog bijeen om de uitslag te bespreken.

Spekman

Onder het middenkader in de partij is de mening dat met name partijvoorzitter Spekman zijn conclusies moet trekken na de dramatische resultaten. Zelf liet Spekman weten de ledenbijeenkomst nog wel te willen afwachten. ”Ik ben door de leden voor vier jaar gekozen. Ik ben altijd bereid om op te stappen als de leden dat willen”.

“Hij wil dan een nieuwe publieke moord organiseren, die van zichzelf”, valt in PvdA-kringen te horen. “Spekman wil dat de partij hem gaat vermoorden, net als hij met Diederik Samsom liet doen”. De spreker verwijst naar de mislukte lijsttrekkersverkiezing, georganiseerd door Spekman. De leden stemden Samsom toen weg en kozen Asscher, omdat die meer zetels zou scoren bij de verkiezingen. Woensdagavond bleek dat een kapitale vergissing; de PvdA behaalde een historisch laag zetelaantal van negen. Spekman weigert de eer aan zichzelf te houden ’omdat hij gelooft in de sociaaldemocratie’. Dat zijn aanblijven na het historische verlies de partij verder kan beschadigen, blijkt voor hem minder belangrijk dan het pluche van de rode voorzittersstoel, volgens een bron in de PvdA. “Hij maakt het alleen maar erger”, stelt de PvdA-bron tegenover De Telegraaf.

Eerlijk, collegiaal en correct is dat anonieme gekonkel niet. Bij de vorige verkiezingen werd het duo Spekman en Samsom nog uitgebreid geroemd en geprezen voor de ‘perfecte’ campagne door dezelfde partijleden die nu, geheel in de traditie van de partij, bloed willen zien.

Geen Partij van de Mensen

De ‘verheffing’ van de arbeider is al een aantal decennia geleden voltooid. Arbeiders zijn meer ontwikkeld dankzij een behoorlijke scholing. Daar heeft de arbeidersbeweging, eerst als SDAP en na de Tweede Wereldoorlog als PvdA, een grote en belangrijke rol gespeeld. Nu, zoveel decennia later, kunnen we gerust zeggen dat Nederland misschien niet de beste, maar wel een behoorlijk geschoold arsenaal aan mondige en nadenkende arbeiders heeft opgeleid. Zij zijn toegerust met goede inkomens, doorgroeimogelijkheden, een behoorlijke zorg, een billijke veiligheid etc.

Al deze zaken staan echter inmiddels onder druk, door toedoen van diezelfde PvdA. Eerst zag de partij electorale uitbreidingsmogelijkheden in allochtonen, die hier aanvankelijk alleen waren voor de duur van hun arbeidsovereenkomsten. De vakbonden en vooral de PvdA, evenals andere linkse partijen, waren er als de kippen bij om die arbeiders aan WAO en WW te laten meebetalen en de keuze te laten om, ingeval van gebruik van die voorzieningen, ook hier te blijven. De partij kocht het electoraat als het ware in met geld van de belastingbetaler. Vanaf dat moment werd er harder gewerkt om arbeidsongeschikt of werkloos te worden, want in zo’n rijk Nederland wilden die allochtonen vanzelfsprekend liever wonen dan in Turkije, Marokko, Tunesië of Libië.

Van die grote groepen allochtonen hebben de voormalig PvdA-stemmers het meest last. Zij zien hun wijken ten onder gaan aan verpaupering en krijgen ongevraagd buren die zij niet verstaan of begrijpen en die opvallend veel meer thuis zijn zonder werk of wegens ‘ziekte’. Velen trekken daarom weg van hun geboortegrond en zoeken hun heil verderop en worden daar ingehaald door de tweede of derde generatie allochtonen. Verder trekken maar weer. Het verwerven van inkomen wordt daardoor duurder vanwege grotere afstanden en voor de overbrugging van die afstanden moeten steeds meer hindernissen worden overwonnen. De kosten van vervoer, maar ook de dichtslibbende wegen zorgen opnieuw voor de opbouw van onvrede. De kosten van de crisis zijn bij uitstek de laatste vier jaar ook nog eens op hun bordje gelegd, door een kabinet waarvan de PvdA deel uitmaakt.

De Partij van de Arbeid kortom, heeft zich vervreemd van zijn achterban door stil te blijven staan in de droom van de maakbare en multiculturele maatschappij. De leidinggevende echelons in de partij geloven daar nog steeds in en hun achterban (zoals in Amsterdam en Rotterdam) zien en ervaren het falen van dat desastreuze beleid van de laatste twintig jaar. De partij is een ‘Partij voor de Mensheid’ geworden waarin amper iemand zich nog herkent, in plaats van de ‘Partij voor de Mensen’. Het is de partij van ‘het kwartje van Kok’ die er zelf overigens warm bijzit, evenals Van Dam die als Dagobert Duck op de Veluwe resideert.

Er is volop plaats voor de sociaal-democratie, maar dat is wat anders dan socialistische politiek. De arbeiders kwamen daar laat achter, maar wel eerder dan de leden en partijtop van de PvdA.